Kinh Gandhatthena: nhà sư ăn cắp mùi hương (song ngữ)

KINH GANDHATTHENA:
NHÀ SƯ ĂN CẮP MÙI HƯƠNG
GANDHATTHENA SUTTA: STEALING THE SCENT
Translated from the Pali: Andrew Olendzki
Chuyển Ngữ: Nguyễn Văn Tiến
Source-Nguồn: accesstoinsight.org, suttacentral.net

[Một vị thiện thần:]

Thầy ngửi hương thơm của đóa sen nầy,
Mặc dù chưa được dâng tặng cho thầy,
Nghĩa là món quà (chưa cho), đã bị đánh cắp.
Thưa thầy, thầy chính là người ăn cắp mùi hương!

(“Yametaṃ vārijaṃ pupphaṃ,
adinnaṃ upasiṅghasi;
Ekaṅgametaṃ theyyānaṃ,
gandhatthenosi mārisā”ti.)

[Nhà sư:]

Tuy nhiên, tôi không hái hoa, và không làm hại đến hoa;
Từ đằng xa, tôi thưởng thức hương thơm của sen.
Như thế ông có lý do gì
Để ông gọi tôi là người ăn cắp mùi hương?

Người mà nhổ gốc rễ cây hoa sen,
Và phá hoại những cây sen còn xanh mởn (và chưa kịp trổ hoa);
Người mà làm điều tàn bạo như vậy,
Tại sao ông không trách cứ anh ta?

(“Na harāmi na bhañjāmi,
ārā siṅghāmi vārijaṃ;
Atha kena nu vaṇṇena,
gandhatthenoti vuccati.

Yvāyaṃ bhisāni khanati,
puṇḍarīkāni bhañjati;
Evaṃ ākiṇṇakammanto,
kasmā eso na vuccatī”ti.)

[Vị thần:]
Một người mà vô tình và tàn bạo,
Là một người dơ bẩn, giống như quần áo (lấm lem) của một người thợ,
Do đó, anh ta sẽ chẳng chú ý gì đến lời nói của tôi.
Tuy nhiên, lời nói của tôi sẽ có ý nghĩa với thầy.

Đối với một người hoàn hảo, và không có tỳ vết,
Người mà luôn luôn theo đuổi sự tinh khiết,
Thì ngay cả đối với sự xấu xa, dù bé nhỏ như đầu sợi tóc
Ông ta cũng xem to lớn giống như một đám mây.

(“Ākiṇṇaluddo puriso,
dhāticelaṃva makkhito;
Tasmiṃ me vacanaṃ natthi,
tvañcārahāmi vattave.

Anaṅgaṇassa posassa,
niccaṃ sucigavesino;
Vālaggamattaṃ pāpassa,
abbhāmattaṃva khāyatī”ti.)

[Nhà sư:]
Nầy ông thiện thần, ông thật sự hiểu tôi.
Vì ông đã quan tâm đến sự an toàn của tôi.
Nầy ông thiện thần ơi, ông hãy làm ơn nhắc nhở tôi,
Bất cứ lúc nào, ông trông thấy những điều (nhầm lẫn) như thế.

(“Addhā maṃ yakkha jānāsi,
atho me anukampasi;
Punapi yakkha vajjāsi,
yadā passasi edisan”ti.)

[Vị thần:]
Tôi không sống để phục vụ cho thầy;
Tôi cũng không làm công việc thay cho thầy.
Nầy nhà sư ơi, thầy phải tự hiểu biết chính mình,
Để biết cách, mà đi theo con đường tốt lành.

“Neva taṃ upajīvāma,
napi te bhatakāmhase;
Tvameva bhikkhu jāneyya,
yena gaccheyya suggatin”ti.

GHI CHÚ CỦA ANDREW OLENDZKI:

Đây là cuộc nói chuyện sống động giữa một nhà sư sống trong rừng và một vị thiện thần, cuộc đối đáp nầy có nhiều chất thơ, và cho chúng ta một cái nhìn (ngắn ngủi, thoảng qua) về sự quan tâm của một số người thực tập trong thời Đức Phật. Định nghĩa thường được xử dụng cho từ ngữ ăn cắp là "lén lấy đi những gì mà người chủ chưa cho mình", và vị thần đã nói chính xác - theo một ý nghĩa giới hạn, từng chữ một. Chúng ta nên lưu ý rằng, nhà sư lúc đầu phản ứng một cách phòng thủ, vì ông cho rằng ông đã không làm điều gì sai trái, và sau đó ông so sánh lỗi của ông với lỗi tồi tệ mà người khác đã làm. Sau khi ông nhận được từ vị thần một lời khen kín đáo, rồi ông cuối cùng nhận ra rằng vị thần đang cố gắng giúp đỡ ông, và từ đó nhà sư đã mong muốn vị thần tiếp tục giúp đỡ ông trong tương lai. Vị thần nhanh chóng chấm dứt cuộc nói chuyện nầy, vì tính tình ông dễ mến, nhưng lại dễ thay đổi, và ông là một người sẵn lòng giúp đỡ cho nhà sư, nhưng theo lối riêng của ông. Người ta thường nhắc đến các vị thần thiên nhiên (người chăm sóc các kho báu tự nhiên ẩn trong trái đất, và trong các gốc rễ của cây cối), và các vị thần nhỏ khác trong kinh điển Pali, mà họ đóng một vai trò như đã nói ở trên. 

Gandhatthena Sutta: Stealing the Scent -
Translated from the Pali: Andrew Olendzki -
Source-Nguồn: accesstoinsight.org, suttacentral.net

TRANSLATOR'S NOTE:

This lively exchange between a forest-dwelling monk and a benevolent deity is filled with poetic movement and gives us a glimpse of the care with which some people practiced in the time of the Buddha. Since the working definition of stealing was "taking what has not been given," the Devata is correct — in a very strict sense. Notice that the monk at first reacts defensively, denying that he is doing anything wrong, and then tries to shift the blame to others who do even worse. After recognizing a veiled compliment, he finally realizes that the Devata is trying to help him, at which point he encourages further help. The Devata ends the exchange sharply, revealing an intriguing and capricious character who is willing to help, but only on his own terms. This is a role often played by nature spirits and other minor deities in the Pali texts.

.