Sơ lược: SỰ KHÁC BIỆT GIỮA THIỀN CHỈ VÀ THIỀN QUÁN Tác giả: Thiền sư Achaan Naeb TK Thiện Minh dịch
Có hai loại tu tập, Chỉ và Quán:
Tu Thiền chỉ (Samatha bhavana)
1. Bản chất thật là định tâm để tạo cho tâm an lạc. 2. Đối tượng của thiền chỉ là chế định, chẳng hạn như đề mục Kasiṇa. 3. Đặc tính của thiền chỉ là an định 4. Nhiệm vụ của thiền chỉ là loại trừ 5 triền cái(Nivāraṇa) tham dục, sân hận, trạo hối, hôn trầm và nghi. 5. Kết quả của thiền chỉ là nhất tâm. 6. Hiệu quả của thiền chỉ là tâm khôngham muốndục lạc. 7. Lợi ích của thiền chỉ là trong đời sống này (samapatti - tám giai đoạn của thiền) là có thể chứng đắc. Tâm tham muốn và không ham muốn thì rất an lạc. Trong kiếp vị lai có thể hóa sanh (Brahmaloka) cõi Phạm thiên. 8. Trong thiền chỉ, chỉ có 1 đối tượng và 2 căn được dùng cùng 1 lúc, chẳng hạn như mắt và tâm (trong trường hợpđề mục Kasiṇa hoặc một đối tượng nhìn thấy) hoặc xúc chạm và tâm thức, trong trường hợp về niệm hơi thở (Ānāpānasati 9. Theo kinh điển, hành giảquyết địnhtu tập thiền chỉ, nên xác định cho mình một trong những đặc tính này (carita) làm nổi bật: 1) Bản chất tham (Raga carita) 2) Bản chất sân (Raga carita) 3) Bản chất si (Moha carita) 4) Bản chấtĐức Tin (Saddha Carita) 5) Bản chấtthông minh (Buddhi carita) 6) Bản chấtsuy tưởng (Vitakkha Carita).
Như vậy hành giả nên tham khảo trong Thanh Tịnh Đạo - Visudhimagga về loại thiền chỉthích hợp với bản chấtđặc biệt của hành giả. Ví dụ, đối với người có bản chất tham, nên áp dụngđề mục thiền về tử thi (asubha).
Tu tập Thiền quán (Vipassanā bhavana)
một buổi thiền tập tại Great Vow Zen Monastery Oregon
1. Bản chất thật là trí tuệ. 2. Đối tượng thiền quán là pháp chân đế -paramattha (pháp chân đế hay còn gọi là danh pháp và sắc pháp) tu tậpTứ niệm xứthành tựutuệ Minh sát. 3. Đặc tính của thiền quán là trí tuệ, cho thấy rõ trạng thái thật của vạn vật.
4. Nhiệm vụ của thiền quán là đoạn trừ vô minh. 5. Kết quả của thiền quán là có chánh kiến, (bản chất thật của danh pháp và sắc pháp). 6. Hiệu quả của thiền quán là định tâm trong một đề mụcTứ Niệm xứ (Khaṇika samādhi), như vậy tuệ Minh sát có thể phát sanh. 7. Lợi ích của thiền quán là đoạn trừ những phiền não (Āsavakkha-yanna). Không còn phiền não, không sinh tử sẽ xuất hiện (vivatta), là Nip bàn. Bởi vì Níp bàn không có tái sinh và đây là hạnh phúctuyệt đối. 8. Trong thiền thiền quán, chúng tasử dụng 6 căn và không cần đến các đối tượng đặc biệt. Đơn thuầnchỉ quán sát danh pháp và sắc pháp là vô thường, khổ và vô ngã (Bản chất thật của vạn vật). Ngay cả những chướng ngại (Nivāraṇa) được dùng như một đề mục để suy niệm về các đối tượng tâm (dhamma-anupassanā). 9. Đức Phật dạy một người sẽ tu tập thiền quán nên xác định bốn đặc tính này giống như của mình. Một vị tríniệm xứ được đề nghị cho một trong 4 loại này (1a, 1b, v.v...) (Ví dụ, nếu đặc tính là tham ái với trí tuệ mạnh mẽ (1a) đặc tính được đề nghị là niệm thọ: 1) Bản chấttham ái (Taṇhā carita): a- Trí tuệ mạnh mẽ; b- Trí tuệyếu kém 2) Bản chấttà kiến (Diṭṭhi Carita): a) Trí tuệ mạnh mẽ; b) Trí tuệyếu kém
Tuy vậy, vào thời điểm này, người ta đã xác định mọi người có tâm tham ái với trí tuệyếu ớt, và như vậy trong sự tu tập, niệm thân được sử dụng lúc ban đầu. Theo đức Phật, đạo A la hán vào thời điểm này sẽ đạt nhờ quán niệm thân.
-Tu tậpthiền chỉ là thiện pháp và vẫn còn sinh tử luân hồi. Nó có trước thời Đức Phật. -Tu tậpthiền quán là thiện pháp nhưng nó vượt khỏi Luân hồi sanh tử do đức Phậtkhám phá. Cảm giác khi thiền địnhđạt được là người ta đạt đến một hạnh phúc thường còn với bản ngã (si mê vẫn còn). Cảm giác khi Tuệ minh sátđạt được, đó là vô thường, khổ và vô ngã.
(Trích trong Thiền Minh Sát Tuệ củaThiền sư Achaan Naeb do Tỳ kheo Thiện Minh dịch Việt)
Bài viết này chỉ là những suy nghĩ rời. Nói theo ngôn ngữ thường dùng là viết theo thể văn tản mạn. Nghĩa là, không phải sắp xếp, lý luận theo một hệ thống. Bài viết khởi lên từ cuộc nói chuyện rời trong khi ngồi trên xe của nhạc sĩ Tâm Nhuận Phúc Doãn Quốc Hưng từ Quận Cam tới tham dự một Phật sự tại Riverside, California.
Có rất nhiều thông tin trái ngược nhau về đậu nành: Nó có tốt cho sức khỏe không? Nó có nguy hiểm không? Và nếu ăn được thì tại sao một số người lại nói là không?
Là Phật tử, ai cũng muốn tìm hiểu Đạo Phật để thực hành cho đúng đắn ; nhưng Phật Giáo thật mênh mông, như lá cây trong rừng : học cái chi đây ? bắt đầu từ đâu ? Cả đời người chắc cũng không học hết được. Mỗi người tùy theo phương tiện, chí hướng, ý thích, điều kiện, mà đặt trọng tâm trên một hay vài địa hạt nghiên cứu.
Chúng tôi sử dụng cookie để cung cấp cho bạn trải nghiệm tốt nhất trên trang web của chúng tôi. Nếu tiếp tục, chúng tôi cho rằng bạn đã chấp thuận cookie cho mục đích này.