Bilingual: 169. From the Embassy: Tiếp tục bắt Phât tử ở Huế, Đà Nẵng/ Arrests were continuing in Danang and Hue

Bilingual:

169. From the Embassy:

TIẾP TỤC BẮT PHÂT TỬ Ở HUẾ, ĐÀ NẴNG/

ARRESTS WERE CONTINUING IN DANANG AND HUE

Author: Trueheart

Translated by Nguyên Giác

169. Telegram From the Embassy in Vietnam to the Department of State

Saigon, June 12, 1963, 8 p.m.

1168.

I opened meeting with President Diem by saying that I had sought during recent days, in conversations with him and with Thuan (who was also present), to emphasize gravity with which my government regarded Buddhist situation. I had now received new instructions which went somewhat further than what I had been saying. I then handed him a paper, unsigned and headed “Memorandum,” which contained a paraphrase of most of reftel. In handing paper over I emphasized that I had not discussed it with anyone.

President read paper carefully, and without any comment except to ask for translation of word “reluctantly”. When he had finished reading, he handed paper to Thuan and sat in silence until Thuan had finished.

Diem then began an exchange with Thuan in Vietnamese, at the end of which Thuan said that the President wanted to point out that any statement by the United States at this juncture would be disastrous for the negotiations with the Buddhists which he expected would begin this evening or tomorrow morning. I pointed out that this was well understood in Washington and I gave him a copy of yesterday’s statement by Department Spokesman, to effect that US did not want to comment with negotiations in the offing.

Referring to point in suggested communique about banning of public processions by any religious group, Diem pointed out that tomorrow, June 13, is the Fete de Dieu (Corpus Christi), that Catholic processions were scheduled and indeed this was only day in religious calendar on which Catholic liturgy prescribes processions. If he banned them tomorrow, resentment of Catholics would be strong. I explained to president that burden of my demarche was in first three paragraphs of memorandum; remainder was argumentation and a suggestion for a communique. I doubted that Washington had considered the Fete de Dieu angle, but in any case the sentence to which he referred was put in, I was sure, to provide a rationale for temporary banning of Buddhist processions and demonstrations. With regard to tomorrow, he would have to decide whether to permit the Catholic processions, taking into account the expected effect on public order and on the negotiations with the Buddhists. I noted that, although Catholics would doubtless resent the banning of their processions, the gesture might be all the more appreciated by the Buddhists.

There was, rather surprisingly, no further discussion of substance of memorandum. Diem said [he] would have to reflect on it and would not, in any case, wish to take a decision until discussion with Buddhists had begun. I said that I had not expected an immediate reply but asked if I could expect that he or Thuan would keep me informed as discussions with Buddhists proceeded. He agreed.

Before leaving, I mentioned three items of information which I said had given me some concern: (1) A report that arrests were continuing June 11 in Danang and Hue. I thought it would be most regrettable if the authorities were retaliating against people involved in recent demonstrations. Diem did not reply but Thuan later told me that he would personally look into report. (2) I understood that some Vietnamese authorities (actually Minister of Interior, as I later told Thuan) were considering prosecuting for murder persons who had assisted bonze to cremate himself yesterday. Diem said he understood other persons had assisted bonze to cover himself with gasoline and had set fire to him. I said that I had talked to two eye witnesses who saw bonze set fire to himself but, whatever the facts, any action against others involved would be a very grave mistake. Thuan later said he would see to it that this idea was killed. (3) I had heard that entry to Saigon from the provinces had been barred to all monks. President and Thuan acknowledged that this was so and said that they considered it dangerous to public safety to permit bonzes to converge on Saigon at this particular time. I said that the public safety was of course his responsibility and I did not press the point.

Meeting with Diem lasted less than an hour.

Later, in Thuan’s office, he told me he had had a very serious (he called it climactic) conversation with President at mid-day, in which he had pressed President very hard to face facts and adopt conciliatory posture. He thought he had had some success. He said that he had emphasized to President that many people were afraid to tell him the truth but that he, Thuan, considered that it was his duty to tell the President “everything” and he had proceeded to do so.

Comment: Department’s instructions could not have been more timely, coming just before negotiations begin. They are of course very strong medicine and will be very hard for Diem to take. I would not care to predict outcome, but I believe we can be satisfied that we have done everything reasonably possible to get President Diem to save himself.

It is obviously vital that there be no leaks about this latest move and I am taking strictest precautions at this end.

Trueheart

Source:

https://history.state.gov/historicaldocuments/frus1961-63v03/d169

.... o ....

169. CÔNG ĐIỆN TỪ ĐẠI SỨ QUÁN HOA KỲ TẠI VN

GỬI BỘ NGOẠI GIAO HOA KỲ

Sài Gòn, ngày 12 tháng 6 năm 1963, 8 giờ tối.

1168.

Tôi mở đầu cuộc gặp gỡ với Tổng thống Diệm bằng cách nói rằng trong những ngày gần đây, tôi đã tìm cách, trong các cuộc trò chuyện với Diệm và với Thuần (người cũng có mặt), để nhấn mạnh mức độ nghiêm trọng mà chính phủ của tôi nhìn về tình hình Phật giáo. Bây giờ tôi đã nhận được những hướng dẫn mới đi xa hơn một chút so với những gì tôi đã nói. Sau đó, tôi đưa cho Diệm một tờ giấy, không có chữ ký và có tiêu đề "Bản ghi nhớ", trong đó có một cách diễn giải của hầu hết các tin tức. Khi giao tờ giấy, tôi nhấn mạnh rằng tôi chưa thảo luận với bất kỳ ai.

Diệm đọc kỹ tờ giấy, và không có bất kỳ bình luận nào ngoài việc yêu cầu dịch từ “do dự” (reluctantly). Đọc xong, Diệm đưa tờ giấy cho Thuần và ngồi im lặng cho đến khi Thuần đọc xong.

Sau đó, ông Diệm bắt đầu trao đổi với ông Thuần bằng tiếng Việt, ở phần cuối ông Thuần nói rằng Tổng thống muốn chỉ ra rằng bất kỳ tuyên bố nào của Hoa Kỳ vào thời điểm này sẽ là thảm họa đối với các cuộc đàm phán với các Phật tử mà ông dự kiến sẽ bắt đầu vào tối nay, hoặc sáng mai. Tôi chỉ ra rằng điều này đã được hiểu rõ ở Washington và tôi đã đưa cho ông Diệm một bản sao tuyên bố ngày hôm qua của Người phát ngôn Bộ Ngoại Giao Hoa Kỳ, để thể hiện rằng Hoa Kỳ không muốn bình luận về các cuộc đàm phán đang diễn ra.

Đề cập đến điểm trong thông cáo đề xuất về việc cấm các cuộc rước nơi công cộng của bất kỳ nhóm tôn giáo nào, ông Diệm chỉ ra rằng ngày mai, 13 tháng 6, là Fete de Dieu (Corpus Christi), rằng các cuộc rước Công giáo đã được lên lịch và thực sự đây là ngày duy nhất trong lịch tôn giáo trên mà phụng vụ Công giáo quy định các cuộc rước. Nếu ông cấm họ vào ngày mai, sự phẫn nộ của người Công giáo sẽ mạnh mẽ. Tôi đã giải thích với tổng thống rằng gánh nặng của cuộc tuần hành của tôi nằm trong ba đoạn đầu tiên của bản ghi nhớ; phần còn lại là tranh luận và gợi ý cho một thông cáo. Tôi nghi ngờ rằng Washington đã xem xét góc độ Fete de Dieu, nhưng trong mọi trường hợp, câu mà ông ấy đề cập đã được đưa ra, tôi chắc chắn, để cung cấp một lý do hợp lý cho việc cấm tạm thời các cuộc diễu hành và biểu tình của Phật giáo. Về ngày mai, ông Diệm sẽ phải quyết định có cho phép các cuộc rước của người Công giáo hay không, có tính đến tác động dự kiến đối với trật tự công cộng và đối với các cuộc đàm phán với Phật tử. Tôi lưu ý rằng, mặc dù người Công giáo chắc chắn sẽ phẫn nộ với việc cấm đám rước của họ, nhưng cử chỉ này có thể được tất cả những người theo đạo Phật đánh giá cao hơn.

Khá ngạc nhiên là không có thảo luận gì thêm về nội dung của bản ghi nhớ. Ông Diệm nói [ông] sẽ phải suy nghĩ về điều đó và trong mọi trường hợp sẽ không muốn đưa ra quyết định cho đến khi cuộc thảo luận với các Phật tử bắt đầu. Tôi nói rằng tôi không mong đợi một câu trả lời ngay lập tức nhưng hỏi liệu tôi có thể mong đợi rằng Diệm hoặc Thuần sẽ thông báo cho tôi khi các cuộc thảo luận với các Phật tử được tiến hành. Anh đồng ý.

Trước khi rời đi, tôi đã đề cập đến ba thông tin mà tôi nói đã khiến tôi lo lắng: (1) Một báo cáo rằng các vụ bắt giữ vẫn tiếp tục vào ngày 11 tháng 6 tại Đà Nẵng và Huế. Tôi nghĩ sẽ là điều đáng tiếc nhất nếu chính quyền trả thù những người tham gia vào các cuộc biểu tình gần đây. Ông Diệm không trả lời nhưng Thuần sau đó nói với tôi rằng ông sẽ đích thân xem xét báo cáo. (2) Tôi hiểu rằng một số cơ quan chức năng Việt Nam (thực ra là Bộ trưởng Bộ Nội vụ, như sau này tôi đã nói với Thuần) đang xem xét việc truy tố về tội sát nhân đối với những người đã hỗ trợ nhà sư tự thiêu ngày hôm qua. Ông Diệm nói rằng ông hiểu những người khác đã hỗ trợ nhà sư tưới xăng lên người ông và đã phóng hỏa ông. Tôi nói rằng tôi đã nói chuyện với hai nhân chứng tận mắt nhìn thấy nhà sư tự thiêu, nhưng bất kể sự thật là gì, bất kỳ hành động nào chống lại những người khác có liên quan sẽ là một sai lầm rất nghiêm trọng. Thuần sau đó nói rằng ông sẽ xem xét để ý tưởng [truy tố] này bị bỏ đi. (3) Tôi nghe nói rằng việc vào Sài Gòn từ các tỉnh đã bị cấm đối với tất cả các nhà sư. Tổng thống và Thuận thừa nhận rằng điều này là như vậy và nói rằng họ cho rằng việc cho phép các nhà sư tập trung vào Sài Gòn vào thời điểm đặc biệt này là nguy hiểm cho an toàn công cộng. Tôi nói rằng an toàn công cộng tất nhiên là trách nhiệm của Diệm và tôi không nhấn mạnh vấn đề.

Cuộc gặp gỡ với ông Diệm kéo dài chưa đầy một giờ.

Sau đó, tại văn phòng của Thuần, anh ấy nói với tôi rằng anh ấy đã có một cuộc nói chuyện rất nghiêm túc (anh ấy gọi là cao trào) với Tổng thống vào giữa ngày, trong đó Thuần đã rất ép buộc Tổng thống phải đối mặt với sự thật và chấp nhận thái độ hòa giải. Thuần nghĩ rằng Thuần đã có một số thành công. Thuần nói rằng Thuần đã nhấn mạnh với Tổng thống rằng nhiều người ngại nói với Diệm sự thật nhưng anh ấy, Thuần, coi rằng nhiệm vụ của mình là phải nói với Tổng Thống “mọi thứ” và Thuần đã tiến hành làm như vậy.

Nhận xét: Các hướng dẫn của Bộ [Ngoại Giao Hoa Kỳ] không thể kịp thời hơn, đến ngay trước khi đàm phán bắt đầu. Tất nhiên chúng là thuốc rất mạnh và Diệm sẽ rất khó uống. Tôi không quan tâm đến việc dự đoán kết quả, nhưng tôi tin rằng chúng ta có thể hài lòng rằng chúng ta đã làm mọi thứ hợp lý có thể để khiến Tổng thống Diệm tự cứu Diệm.

Rõ ràng điều quan trọng là không có rò rỉ về động thái mới nhất này và tôi đang thực hiện các biện pháp phòng ngừa nghiêm ngặt nhất vào lúc này.

Trueheart (Quyền Đại sứ Hoa Kỳ tại VN)

.... o ....