Thư Viện Hoa Sen

Quán bất tịnh

02/06/20179:55 SA(Xem: 30627)
Quán bất tịnh
QUÁN BẤT TỊNH
Quảng Tánh

quan bat tinhQuán bất tịnh là một đề mục thiền rất quan trọng. Bất cứ ai tu học theo giáo pháp Thế Tôn, muốn vượt qua chướng ngại tự thân và tiến bộ tâm linh đều phải thực hành pháp thiền này. Bất tịnh có nghĩa là nhơ nhớp, không sạch, không bền chắc. Đây là một sự thật của thân này. Chỉ cần lưu tâm, xem xét ngay nơi chính bản thân mình cũng giúp nhận ra sự bất tịnh, nhơ bẩn, kể cả lúc mình được xem là sạch sẽ nhất.
Mặc dù ai cũng đã từng nhận ra sự bất tịnh của thân này nhưng do tập nghiệp chấp thủ sâu dày nên ta dường như không mấy quan tâm. Ngược lại còn rất mực cưng chiều, quý mến, xem là bậc nhất, là trung tâm, kết tụ hết những tinh hoa của trời đất. Chính sự chấp thủ này là cội nguồn của mọi phiền não, dính mắc, tạo ra vô vàn khổ đau trong cuộc sống. Vì không thấy rõ ràngthường trực về sự bất tịnh nên ta luôn bị tham dục, sân hận, thùy miên, trạo hối, nghi ngờ che phủ.  

“Một thời Phật ở nước Xá-vệ, rừng Kỳ-đà, vườn Cấp Cô Độc. Bấy giờ Thế Tôn bảo các Tỳ-kheo:

Ta ở trong chúng này, không thấy một pháp nào mà chưa có dục tưởng liền chẳng dục tưởng, dục tưởng đã sanh liền có thể diệt; tưởng sân giận chưa sanh liền chẳng sanh, tưởng sân giận sanh rồi liền có thể tiêu diệt, tưởng thùy miên chưa sanh liền chẳng sanh, tưởng thùy miên đã sanh liền có thể tiêu diệt, tưởng trạo hối đã sanh liền có thể tiêu diệt, tưởng nghi chưa sanh liền chẳng sanh, tưởng nghi đã sanh liền có thể tiêu diệt, như là quán sát nhơ bẩn bất tịnh. Đã quán nhơ bẩn bất tịnh thì tưởng dục chưa sanh liền chẳng sanh, đã sanh liền có thể tiêu diệt; sân giận chưa sanh liền chẳng sanh, sân giận đã sanh liền có thể tiêu trừ, cho đến tưởng nghi chưa sanh liền chẳng sanh, tưởng nghi đã sanh liền có thể tiêu diệt. Thế nên, này các Tỳ-kheo, thường nên chuyên ý quán tưởng bất tịnh. Như thế, này các Tỳ-kheo, hãy học điều này!

Bấy giờ các Tỳ-kheo nghe Phật dạy xong, vui vẻ vâng làm”.

(Kinh Tăng nhất A-hàm, tập I, phẩm 9. Một đứa con,
VNCPHVN ấn hành, 1997, tr.102)

Những hành giả thực tập thiền định đều thấy rõ ràng rằng nếu năm món ngăn che này (tham dục, sân hận, thùy miên, trạo hối, nghi ngờ) còn mạnh mẽ thì tâm không thể an trú vào các đề mục chỉ quán. Sự nhất tâm, cận định sẽ không xảy ra khi năm triền cái vẫn tung hoành. Dù rằng, mỗi triền cái có một cách đối trị riêng nhưng quán bất tịnh, uế trược, nhơ nhớp, vô thường của thân là nền tảng quan trọng, có tác dụng tích cực cho việc an trụ và hàng phục tâm.

Chấp thủ vào thân tâm, không thấy bất tịnhđiểm tựa mạnh mẽ nhất cho tham ái và các món triền phược khác hoành hành. Nên một khi thấy rõ về sự thật của thân này là không sạch, vô thường, hư giả thì các trói buộc tự khắc suy yếu hoặc rơi rụng. Vì thế, thiền quán bất tịnh được xem như pháp môn căn bản, không thể thiếu trong lộ trình tu tập. Như kinh nghiệm của Thế Tôn: “Đã quán nhơ bẩn bất tịnh thì tưởng dục chưa sanh liền chẳng sanh, đã sanh liền có thể tiêu diệt; sân giận chưa sanh liền chẳng sanh, sân giận đã sanh liền có thể tiêu trừ, cho đến tưởng nghi chưa sanh liền chẳng sanh, tưởng nghi đã sanh liền có thể tiêu diệt”.

Ta chính là cát bụi, sẽ trở về cát bụi là điều ai cũng biết. Nếu luôn thường trực, nằm lòng về sự thật cát bụi của thân này thì đây là một tuệ giác lớn. Càng thấy rõ về thân phận mình là bọt bèo thì càng dễ buông. Buông nhiều, dính mắc ít thì đi vào định càng nhanh, năm triền cái lắng dịu, năm thiền chi tăng trưởng, tâm càng tịnh sáng hơn
Quảng Tánh

Bài đọc thêm:
Giới Thiệu Thiền Kinh Tởm (Disgust Meditation)
Quán Bất Tịnh (HT. Thiện Hoa)
Quán Bất Tịnh (Quảng Tánh)
Quán Tâm Bất Tịnh Để Đoạn Trừ Tâm Ái Dục (Thích Đạt Ma Phổ Giác)



Tạo bài viết
Vào năm 2015 ngôi chùa Linh Thứu tại thủ đô Berlin của xứ Đức, đã đảm nhận trọng trách tổ chức một khóa An Cư Kiết Đông cho hơn 100 vị Chư Tăng Ni đến từ các nơi, chủ yếu là Âu Châu. Gần mười năm sau, Chùa lại được hân hạnh đón tiếp lần thứ hai gần 100 Vị đến tu tập những 10 ngày từ mùng 9 đến 18 tháng 12 năm 2024, đó là khóa An Cư Kiết Đông kỳ thứ 12, nếu không trừ ra vài khóa vắng bóng thời Cô-Vít ngày nào!
Ngày 3/1, ngày thứ tư kể từ khi đặt chân tới đất Thái Lan, đoàn của sư Minh Tuệ đang đi bộ dọc đường 217 trên khu vực thuộc huyện Phibun Mangsahan, tỉnh Ubon Ratchathani ở miền đông bắc Thái Lan.
Thay mặt Ủy ban Quốc gia Đại lễ Vesak LHQ 2025, xin trân trọng kính mời quý cư sĩ học giả tham gia viết bài và trình bày tại Hội thảo Vesak Liên Hiệp Quốc 2025, diễn ra từ ngày 6 đến 8 tháng 5 năm 2025 tại Thành phố Hồ Chí Minh. Hội thảo năm nay với chủ đề chính: “Hợp nhất và Bao dung vì Nhân phẩm Con người: Tuệ giác Phật giáo cho Hòa bình Thế giới và Phát triển Bền vững” cùng các tiểu chủ đề mang tính thời sự như: