Vô Thường - Bản Chất Của Cuộc Sống

Về pháp thiền quán vô thường tôi chia sẻ hôm nay, tôi sẽ không bàn đến đại vô thường như là cái chết, sự hủy diệt, sụp đổ hay sự chia ly. Mọi người thường chỉ biết đến những điều vô thường như vậy. Nhưng tôi sẽ không nhắc đến những điều đó trong thời pháp này mà sẽ giảng về những điều vô thường nhỏ nhiệm xảy ra trong từng phút từng giây. Ví dụ như khách sạn này, nhìn bề ngoài có vẻ rất mới. Vậy liệu nó có vô thường không? Các bạn có thể trả lời rằng phải 50 năm nữa tòa nhà này mới có thể sụp đổ. Nếu các bạn tư duy sâu hơn một chút, các bạn sẽ thấy bản thân ngôi nhà đang dần cũ đi, và thay đổi trong từng giây. Bởi mỗi phút giây thì tòa nhà này đang có sự hao mòn một cách rất vi tế về kết cấu phân tử. Chúng ta không nhận thấy sự thay đổi đó vì nó không cũ đi một cách đột ngột.

Thân thể của chúng ta, những gì đang hiện hữu hay cả thế giới này đều đang thay đổi. Ngay cả các xúc tình của chúng ta cũng thay đổi trong từng khoảnh khắc. Nếu các bạn sống với ai đó cả đời, bạn có thể cho rằng mối quan hệ đó là bất biến cho tới khi bạn chết. Tất nhiên điều đó không đúng bởi quan hệ được xây dựng trên nền tảng tình cảm. Tình cảm lại chính là suy nghĩ. Suy nghĩ lại biến đổi từng giây từng phút. Chính vì vậy, các mối quan hệ cũng thay đổi không ngừng, có thể sâu nặng hơn hay nhạt nhẽo hơn.

Chúng ta không thể đo lường được sự vô thường. Thân thể của chúng ta, chiếc bàn này, khách sạn này, bông hoa này và các mối quan hệ tình cảm đều thay đổi từng giây từng phút. Thông điệp cơ bản của pháp thiền quán về vô thường mà chúng ta phải hiểu là thật vô nghĩa khi chúng ta bám chấp vào những gì mà chúng ta không thể nắm giữ hoặc khiến nó dừng lại. Tôi không thể nói: “Tôi không muốn chiếc bàn thay đổi. Tôi muốn giữ nó lại. Xin đừng thay đổi!”. Điều này là vô nghĩa. Chiếc bàn đang thay đổi từng giây. Nhìn bên ngoài chúng ta không nhận ra, nhưng thực tế là như vậy.

Thông điệp của pháp thiền quán về vô thường không có nghĩa là bạn không nên có bất cứ thứ gì, không quan hệ xã hội, không có tâm nguyện, không có thành công cũng như quyền lực. Rất tốt nếu chúng ta có những thứ có thể mang lại hạnh phúc cho người khác và lợi ích cho mọi loài như sự giàu có. Các bạn có thể có mọi thứ, chỉ có điều đừng bám chấp vào đó. Bởi vì chẳng có ý nghĩa gì khi bám chấp vào những sự vật hiện tượng đang thay đổi từng phút từng giây. Thậm chí suy nghĩ được định danh là “suy nghĩ vật chất” vẫn có thể mang đến hạnh phúc cho chúng ta nếu chúng ta không bám chấp vào đó.

Chẳng hạn như bạn có một chiếc xe hơi, bạn yêu quý và suốt ngày giữ xe trong garage, không sử dụng bao giờ thì chiếc xe đó sẽ không mang lại hạnh phúc cho chúng ta. Nếu các bạn sử dụng chiếc xe phục vụ nhu cầu của bản thân, của gia đình và của những những người khác nữa, các bạn sẽ cảm thấy hạnh phúc. Tài sản tiền bạc của bạn cũng như vậy, nó phải mang lại hạnh phúc cho bản thân cũng như những người khác. Trong các mối quan hệ, nếu các bạn cứ giữ thái độ bám chấp, ganh ghét, bất an thì các bạn sẽ không bao giờ cảm thấy hạnh phúc trong mối quan hệ đó. Tương tự, của cải tài sản cũng không làm các bạn hạnh phúc.

Đây chính là bài học từ pháp thiền quán về sự vô thường.