16 Gia Đình Hòa Thuận

CƯ TRẦN LẠC ĐẠO
Cư Sĩ Chánh Trực
Toronto, Canada Toronto, Canada - TL 2002

Trong đời sống hằng ngày, chúng ta có rất nhiều thắc mắc, có nhiều vấn đề cần phải giải quyết, chẳng hạn như là: Gia đình theo truyền thống Phật Giáo lâu đời, nhưng cha mẹ thường bất hòa với nhau, đôi khi gây gổ, đánh lộn. Làm sao để khuyến dụ cha mẹ trở nên hòa thuận? 

Trước hết, chúng ta phân tích câu hỏi này thành ba phần để tìm hiểu cho rõ ràng:

Thứ nhứt, khi nói gia đình theo truyền thống Phật Giáo lâu đời, có nghĩa là: ông bà, cha mẹ, nhiều thế hệ đã tin Phật, thờ Phật, tụng kinh, niệm Phật, đi chùa, lễ Phật, bố thí, cúng dường, làm phước, và thế hệ ngày nay tiếp tục truyền thống y như vậy, thế thôi, có phải vậy không? 

Thực ra, như vậy cũng tốt, cũng quí, cũng đáng mừng lắm rồi, bởi vì gia đình đã gieo trồng căn lành thêm lớn. Tuy nhiên, như vậy chưa hoàn toàn đầy đủ. Tại sao như vậy? Bởi vì gia đình chưa có cơ duyên thuận tiện tìm hiểu giáo lý của đạo Phật một cách tường tận để áp dụng vào trong cuộc sống hằng ngày. Chính vì vậy mới có tình trạng bất an ở trong gia đình. 

Đạo Phật là đạo cứu khổ nhân loại, cho nên giáo lý của đạo Phật rất thực tế, có thể áp dụng vào trong đời sống hằng ngày của mọi người, nhằm mục đích đem lại an lạc trong tâm của con người và đem lại hạnh phúc cho gia đình, hòa bình cho xã hội. Chẳng hạn như là: giáo lý đạo Phật dạy "từ bi hỷ xả" (trong kinh sách gọi là: tứ vô lượng tâm, tức là bốn tâm rộng lớn vô cùng) để con người có thể thương yêu mọi người như thể thương thân, vui với hạnh phúc của người khác, luôn luôn hòa thuận với tất cả mọi người xung quanh, tha thứ bỏ qua dễ dàng lỗi lầm của người khác, chỉ biết lo giữ gìn tâm niệm của chính mình cho được ngày một thanh tịnh hơn, ngày một trải rộng ra, vị tha hơn là vị kỷ, vì người hơn là ích kỷ, chỉ biết vì mình, vì gia đình mình. 

* *

Thứ hai, cha mẹ bất hòa với nhau, thường gây gổ, đánh lộn. Nguyên nhân chính là do: sự "chấp ngã" và "chấp pháp". 

Chấp ngã là chấp cái thân và cái tâm của mình là thực, tồn tại lâu dài, vĩnh viễn. Người ta thường thấy người khác chết, chứ chưa bao giờ dám nghĩ đến cái ngày, chính mình cũng phải chết! Nếu như con người biết rằng ngày mai mình sẽ từ giã cuộc đời, thì chắc chắn hôm nay không còn tâm trí đâu để cãi nhau, đánh nhau, tranh đấu hơn thua, tranh giành của cải, tranh danh đoạt lợi! 

 Đó là chuyện cái thân nặng mấy chục kí lô. Còn cái tâm của mình thì sao? Tâm của con người hằng ngày hết sức lăng xăng lộn xộn, lúc nghĩ chuyện thiện, lúc nghĩ chuyện ác, lúc nghĩ chuyện đàng đông, lúc nhớ chuyện bên tây, lúc hiền, lúc dữ, lúc nghĩ chuyện quốc gia đại sự, lúc nghĩ chuyện hang cùng ngõ hẹp, lúc nghĩ chuyện cứu đời giúp người, lúc nghĩ chuyện lợi mình hại người, lúc nghĩ chuyện quảng đại cao thượng, lúc nghĩ chuyện ti tiện nhỏ nhen. 

Vậy cái tâm nào thực sự là "mình"? Mình thực sự là ai ? Chẳng biết?! Mình hiền hay dữ ? Chẳng biết?! Tùy theo người khác đối xử với mình tốt hay xấu?! Tùy theo cảnh trần?! Nếu cứ như vậy, con người bị ràng buộc trong sanh tử luân hồi, chịu nhiều phiền não khổ đau, không sao tránh khỏi. Chúng ta không bao giờ nhận ra cái bản tâm thanh tịnh thường hằng, bởi vì kiếp con người luôn luôn bận tâm với cảnh trần đời bên ngoài quanh năm suốt tháng cả ngày, cho đến hơi thở cuối cùng! 

Chấp pháp là chấp chặt mọi thứ vật chất có hình tướng trên đời là tồn tại vĩnh viễn. Cho nên con người mới đấu tranh, giành giựt, quơ quào, vơ vét, nhồi nhét cho đầy túi tham, giấu giếm, cất giữ, tích trử, cố gắng chiếm hữu thực nhiều của cải, bất chấp mọi thủ đoạn, không màng đến sự khổ đau của người khác, chà đạp lên mọi người để đoạt được ý muốn của mình. 

Về phương diện tinh thần, chấp pháp nghĩa là chấp chặt cái ý kiến, cái suy nghĩ, cái sở học, cái hiểu biết của mình, luôn luôn là đúng, ai làm ngược lại, ai nói ngược lại, ai nghĩ ngược lại đều là sai hết! Chỉ có mình là đúng nhứt mà thôi! Hiểu được tường tận nguyên nhân chính gây ra những phiền não khổ đau trên cuộc đời này như vậy, con người chỉ cần phá bỏ sự cố chấp (chấp ngã và chấp pháp) thì cuộc sống sẽ an lạc và hạnh phúc ngay. 

* * 

Thứ ba, muốn khuyên giải cha mẹ hòa thuận, chúng ta cần làm hai điều: Một là, bản thân phải tỏ ra là người con hiếu đạo trong gia đình, là người công dân tốt, hiền lương trong xã hội. Hai là, bản thân phải tìm học giáo lý của đạo Phật để có thể giải thích cho cha mẹ những lời của Đ?c Phật, và chư vị Tổ sư, chỉ dạy trong các kinh sách, những điều thực tiển có thể áp dụng được trong cuộc sống hằng ngày, chứ không phải chỉ cầu nguyện, van xin, khấn vái, mà có được cuộc sống an lạc và hạnh phúc đâu. 

* * * 

Tóm lại, để gia đình được hòa thuận an vui, chúng ta cần phải thực sự hiểu nhau, thông cảm nhau, mới có thể thực sự yêu thương nhau được, bằng tinh thần vị tha, hơn là vị kỷ, bằng tấm lòng phục vụ, hơn là đòi hỏi được phục vụ, bằng sự phát tâm cứu khổ người khác, hơn là kêu trời than khổ. Mọi sự trên đời rồi sẽ qua, cuộc đời rồi sẽ kết thúc, chúng ta nên xây dựng cuộc sống của chính mình được an lạc và hạnh phúc, ngay trên hiện đời này, chấm dứt ngay sự gây đau khổ cho người khác. 

tâm bình an
Cư-sĩ Chính-Trực

*****

đi chùa kính lễ phật
Cho tâm được bình an
đâu phải để cầu van 
Những điều phật dạy bỏ 

Chuyện to hay chuyện nhỏ
Phiền não ở thế gian
Ân oán thảy đều không 
Tâm an nhiên tự tại