2. Thực Hành Thiền Và Chính Niệm

Thiền và chính niệm là những giáo pháp căn bản của đạo Phật. Thực hành chính niệm giúp chúng ta có trí tuệ tỉnh thức về thân, hạn chế các hành động vội vã và tiêu cực. Thiền định và chính niệm nhắc nhở chúng ta rằng giây phút hiện tại là tất cả những gì quý giá chúng ta đang có. 

Thực hành chính niệm giúp chúng ta tỉnh thức trong từng khoảnh khắc đối với cả những việc đơn giản như tránh chạm tay vào mặt và luôn rửa tay đúng cách, và thực hành đúng giãn cách xã hội.  

Thiền và tu tập là một thực hành hướng nội, giúp chúng ta rời xa những lo âu, sợ hãi của cảnh sống bên ngoài, quay vào lắng nghe bên trong, quán chiếu và giữ tâm được an tịnh. Thiền định, tu tập cũng là một liệu pháp tốt hỗ trợ cơ thể tái tạo tế bào, trẻ hóa não bộ, tăng cường khả năng thải độc, tăng cường sức đề kháng, giảm stress và giúp bạn kiểm soát tích cực hơn trong cuộc sống.

Đối với các Phật tử, thời gian giãn cách xã hội có thể là một cơ hội tốt để chúng ta thực hành thiền. Hãy quán sát những cảm giác lo âu trong thân và thấy các cảm giác lo âu đó như những đám mây đến rồi đi trong bầu trời bản tâm bao la. Chúng ta chỉ quán sát với tâm tỉnh giác chứ không bám chấp vào các suy nghĩ. Hãy để cho những tư tưởng, tình cảm của bạn tự nhiên đến và đi, đừng gắn cho chúng bất kỳ ý nghĩa nào mà hãy để chúng vận hành tự nhiên.  

Thường xuyên thực hành thiền và tu tập giúp chúng ta dũng cảm đối diện với cảm giác sợ hãi, sân giận và bất an, giúp chúng ta dễ nhận ra những cảm giác này hơn việc phản ứng vội vã trước những hoàn cảnh vô thường náo loạn trong đời sống. 

Món quà của Tỉnh thức

Việc thi thoảng tránh xa cuộc sống bận rộn thường nhật là điều cần thiết. Nó giúp chúng ta tạm gác lại tất cả kích thích vọng tưởng, những tạp loạn bên ngoài và học cách sống tỉnh thức hơn.

Con người vốn bị thói quen tập khí lôi cuốn và gần như không kiểm soát được phản ứng của mình trước tác động của ngoại cảnh. Đơn cử một việc tưởng chừng rất đơn giản như tránh chạm tay vào mặt trong gian đoạn dịch bệnh đang diễn ra, nhưng không phải ai cũng dễ dàng thực hiện. Số liệu thống kê cho thấy một người chạm tay vào mặt một cách vô thức khoảng 20 lần mỗi giờ. Vì thiếu chính niệm, có rất nhiều hành động và lời nói vô ý như vậy chúng ta vẫn đang làm trong cuộc sống hàng ngày mà không nhận ra.

Sự tỉnh thức hay chính niệm đưa chúng ta về giây phút hiện tại quý giá, không vọng tưởng tương lai hay lo lắng về quá khứ.

Chỉ cần tỉnh thức hơn một chút trong cuộc sống hàng ngày, bạn sẽ thấy cuộc đời này dễ chịu và đáng sống hơn nhiều. Sự tỉnh thức nuôi dưỡng lòng tri ân, giúp ta rộng lượng và nhân ái hơn với mọi người, chính điều này sẽ mang lại cho chúng ta hạnh phúc. Khi giữ được chính niệm, chúng ta có thể biến những việc nhàm chán nhất như việc giặt đồ, hay rửa bát sẽ trở nên thú vị hơn. Nó cũng giúp ta dừng lại để suy nghĩ trước khi phản ứng lại một tình huống, trước khi cơn giận bùng nổ hay trước khi ta buông những lời cay độc thiếu suy nghĩ. Và khi ra quyết định, bạn sẽ đi theo con đường của mình, thong thả lựa chọn nhưng cũng sẵn sàng chấp nhận bất kể điều gì có thể xảy ra, bởi vì chúng ta đã làm theo tiếng gọi của con tim giác tỉnh.

Tỉnh thức không có nghĩa là chúng ta trở nên dè dặt và bỏ quên tiếng cười cũng như những giây phút ngẫu hứng trong cuộc sống, hay chậm chạp trong quyết định và hành động của mình chỉ vì suy xét quá kỹ lưỡng mọi thứ. Chìa khóa của tỉnh thức chính là việc trưởng dưỡng sự giác tỉnh. Thay vì cho tư duy lấn át, bạn hãy để tất cả các giác quan cũng như trái tim mình lên tiếng.

Chú tâm vào giây phút hiện tại, bạn tập trung vào những điều quan trọng, rộng mở lòng mình, hít thở và chăm chú quan sát thế giới xung quanh, trải nghiệm mọi thứ một cách trọn vẹn và sâu sắc hơn.

Khi ở nhà, thực hành chính niệm giúp bạn đối xử với các thành viên trong gia đình với sự quan tâm, lòng kiên nhẫn và một chút cảm thông. Bạn học cách lắng nghe để thấu hiểu thay vì lên tiếng chỉ trích.

Thực hành kỹ năng quán chiếu tâm, bạn sẽ được trải nghiệm vẻ đẹp của sự tĩnh lặng, giống như bạn chợt nhận ra vẻ đẹp của những con phố vốn ồn ào náo nhiệt, nay bỗng trở nên vắng vẻ, im ắng lạ thường.

Một vị Bà La Môn hỏi Đức Phật: “Ngài có phải là Thượng Đế?”

“Không, thưa ông” Đức Phật trả lời.

“Vậy Ngài là một vị thánh?”

“Cũng không phải, thưa ông” Đức Phật trả lời.

“Vậy Ngài là một ảo thuật gia?”

“Cũng không phải, thưa ông” Đức Phật trả lời.

“Vậy Ngài là ai?”

“Ta là sự Tỉnh thức»

Chúng ta không thể đòi hỏi bản thân phải biết mọi thứ. Nhưng với sự tỉnh táo chú tâm, ta có thể sáng tỏ nhiều điều.

Bạn không cần phải vượt qua nghìn dặm hay đọc những bài viết phức tạp để hiểu thế nào là khổ đau, tuy nhiên chỉ cần tỉnh thức lắng nghe trái tim mình, bạn có thể trở nên hiểu biết hơn một chút. Ngay cả khi đọc những dòng chữ này, bạn không nhất thiết phải tuân theo mọi thứ. Hãy cởi mở lắng nghe, suy ngẫm, thử nghiệm và có quyết định cho riêng mình.