Giải Hương Pháp 4. Thơ Vui Đạo, Vui Đời - Mộc Đạc

(Một vài cảm nghiệm sau khi đọc “Những lời dạy từ các Thiền Sư Việt Nam Xưa” của Cư Sĩ Nguyên Giác Phan Tấn Hải. Xin trân trọng cảm ơn các tác giả xưa và nay trong sách đã dẫn. Tập Thơ gồm 2 phần:

-- Cảm nghiệm theo các tiểu đề trong sách đã dẫn. Xin chu vị độc giả chỉ giáo thêm nếu có điều gì còn thiếu sót và không đúng.

-- Cảm nghiệm cảnh vật trước mắt với nhãn quan An hòa – Tự tại – Vô ưu…)

PHẦN 1

Ý Vụn

Là ta – Xin hãy là ta

Như dòng nước chảy hiền hòa mọi nơi

Quán tâm Chánh Pháp chẳng rời

An nhiên thư thái vui người vui ta

Nghiệm lòng thành thực viết ra

Trao nhau như một món quà thảo nguyên.

Ngồi

An nhiên – tĩnh lặng mà ngồi

Lắng lòng suy nghiệm đất trời xung quanh

Sự đời dâu biển qua nhanh

Tĩnh tâm – tâm khởi – an lành mãn viên

Học Đạo

Học đạo không chỉ tụng kinh

Học đạo quán chiếu chính mình trong gương

Đạo là chỉ lối dẫn đường

Liễu đạo hành đạo – mười phương an hòa.

Thở

Xem ra thở cũng là thiền

Tĩnh tâm thở hít giúp thiền đạt thông

Thở là liệu pháp khí công

Thở là Tiên dược – bệnh không bám vào.

Hiện tại

Hiện tại là sau hôm trước

Hiện tại là trước hôm sau

Hiện tại là cái gạch nối

Giữa trước và sau hãy sống thiện hảo

hôm nay – trước mắt

Và ngay bây giờ.

Không hai pháp

Vạn pháp – nhất nhất do tâm

Tâm dao động – pháp bất phân chia lìa

Việc này việc nọ việc kia

Không không – có có – tấm bia  ngàn đời.

Tâm không

Tâm viên – trí mã – lung tung

Chớ vương huyễn mộng vô cùng hiểm nguy

Xá chi chuyện ở hay đi

Chân tâm trụ vững việc gì phải lo.

Kho Báu

Tùy Duyên – Vui Đạo – Vui Đời

Có sao hưởng vậy – so đòi mà chi

Muốn đủ thì đủ những gì?

Mà dù có đủ - mấy khi vừa lòng (Đãi túc hà thời túc)

Không

Nhân thế phù sinh – sắc thị không

Thạch Sùng phút chốc hóa tay không

Quyền uy Từ Hải chôn chân đứng

Hưng phế trò đời – chuyện có không

Vân cẩu đổi thay – cơn gió thoảng

Vần xoay biến hóa – có rồi không

Trăm năm cuộc thế - đời là ảo

Giấc mộng Kê Vàng – ai biết không.

Mùa Xuân

Xuân đi hoa lá kém tươi

Xuân về hoa lại mỉm cười đón Xuân

Sự đời trước mắt xa dần

Đầu xanh mới đó đã gần phôi phai

Chớ rằng Xuân bất tái lai

Đêm qua sân trước nở vài bông hoa. (Cảm dịch)

Bạn Đạo

Bạn hữu – Xưa nay ai cũng nhiều

Kiếm người tri kỷ được bao nhiêu

Bạn bè đàn đúm – không là bạn

Bạn Đạo – học Đạo - lợi mọi điều.

Tuệ

Tuệ là tri thức của người

Muốn thông tuệ – phải là người siêng năng

Tuệ là hiểu rõ nguồn căn

Muốn đạt đạo phải nhiều năm tu hành.

Luyện tâm

Tu tâm – luyện tánh – phải kiên trì

Chớ có sa đà chuyện ngoại suy

Đừng để cuồng tâm sinh loạn trí

Quyết lòng – cố giữ – chớ sân si.

Thẩm sát

Hãy nhìn chính bạn mỗi ngày

Nghiệm suy cho kỹ việc này sự kia

Chớ đừng vọng tưởng Xin – Chia

Mà phải tự tạo danh bia cho mình.

Nhạn Bay

Nhạn bay vào chốn ngàn trùng

Nhạn không lưu dấu trên vùng nhạn bay

Nước kia không giữ bóng này

Ngày qua rồi lại qua ngày vần xoay

Hợp tan – tan hợp – bóng mây

Bức tranh vân cẩu đổi thay vô thường

Cõi đời là một hí trường

Sự đời là những vở tuồng nhiều vai.

Hạt Giống Phật

Đã gieo nhân Phật trong tâm

Phải cầu cho được nẩy mầm tốt tươi

Nghiêm trì tu tập chẳng rời

Hoa lòng sẽ nở rạng ngời thế gian.

Cảnh Bồ Đề

Rượu Đạo hoa thiền – hương ý bày

Duyên thơ xướng họa – đẹp tình thay

Hoa lòng thanh tịnh – vui cùng Phật

Đâu chắc Bồng Lai đã thế này.

(Cảm dịch thơ Đạo của Cao Tiêu)

Pháp tánh

Tồn vong – sinh tử – hoại thành

Cái vòng luân hoán quẩn quanh trò cười

Tuồng đời lắm chuyện đầy vơi

Chỉ riêng Pháp tánh rạng ngời chân tâm.

Ảo thân

Vòng đời – một giấc Cô miên

Một cơn huyễn mộng – mấy thiên tình sâu

Trăm năm bao cuộc biển dâu

Không không – có có – biết đâu mà lường

Không nơi nào

Việc đời có nhỏ có  to

Có hư có thực – phải dò cho ra

Nghiệm lòng suy xét gần xa

Tìm trong chân tướng giúp ta sửa mình.

Có và Không

Sự đời – có có không không

Sao còn lại hỏi có không làm gì

Nếu có thì có những chi?

Mà không thì hẳn cái gì cũng không…

Đã không thì chẳng thiếu thừa

Mà có – xin hỏi ngày xưa có gì?

Vào đời đã khoác tỉ ti

Trần truồng như nhộng – Có chi đâu nào!

Tỉnh giác

Tĩnh lòng suy nghiệm đêm ngày

Chớ ham lục dục mà say trò đời

Chuông chùa từng tiếng buông lơi

Âm ba trầm lắng xa rời bến mê.

Tiếng vang

Âm thanh – tiếng vọng – không hình

Có nghe – Chẳng thấy – Chỉ hình dung thôi

Vô ngôn – vô tướng – không lời

Chánh tâm – trì nghiệm là lời… vô ngôn.

Tịch diệt

Đừng bước đi theo dấu vết xưa

Dù là dấu Phật cũng nên chừa (ra) 

Đạo là đường – Con đường muôn pháp

Mỗi bước đi phải đẹp khác xưa.

Mặt trời và trí tuệ

Hãy sống an nhiên với chánh tâm

hữu duyên – duyên khởi khỏi truy tầm

Mất còn – còn mất – vô tranh luận

Trăng sáng vô ngần – chẳng bận tâm.

Thấy Phật

Cần gì cứ phải đến Chùa

Mới mong thấy Phật an như tọa thiền

Phật là Phật – Chẳng phải Tiên

Phật trong tâm bạn – chớ tìm đâu xa.

Vô ngôn

Vô ngôn – lời nói… không lời

Vô ngôn vang vọng chẳng rời chân tâm

Vô ngôn đâu kể xa gần

Vô ngôn tiềm ẩn trong tâm mỗi người.

Chư Phật trong ta

Phật đâu? Tìm mãi chẳng ra

Lên Chùa thấy tượng – về nhà vắng tanh

Vụng tu – chưa gặp duyên lành

Phật trong tâm bạn – rõ rành chẳng xa.

Thường trụ

Mất còn – còn mất – có rồi không

Kìa đám mây bay trước gió lồng

Vạn vật cuồng xoay cơn thác lũ

Hiện giờ – trước mắt – thỏa lòng trông.

Chùa núi Cổ tự

Chứng tích chùa xưa dáng cổ sơ

Ngàn năm dấu ấn chẳng phai mờ

Thời gian dầu dãi mòn thành quách

Cổ tự bao đời vẫn đứng trơ.

Kiến tánh

Dò sông dò biển dễ dò

Mấy ai lấy thước mà đo lòng người

Ta bà trong cõi đất trời

Trăm ngàn vạn sự đầy vơi ngập lòng.

Quán tâm – gạn đục khơi trong

Hoa lòng sẽ rực sắc hồng thắm tươi.

Thịnh – Suy

Vòng đời bĩ thái thịnh suy

Vần xoay luân hoán có gì lạ đâu

Khởi sự là chuyện bắt đầu

Chung sự là chuyện dãi dầu cỏ hoa

Giữ tâm cho thật an hòa

Đắm mình Chánh Pháp thì ta sợ gì!

Tìm tâm

Tâm ở trong ta – sao phải tìm

Tìm tâm như thể đi tìm chim

Lắng lòng suy nghiệm – tìm rồi thấy

Duyên khởi – Khởi duyên – Tâm nhập tim.

Cái đương thể

Ai hỏi thì phải trả lời

Trao qua đổi lại – giữa người và ta

Hỏi là phải hỏi cho ra

Đáp là phải đáp thật là phân minh

Lời nói là sự vô hình

Vô sắc vô tướng – riêng mình nghiệm suy.

Không vì lợi

Sự đời – cái lợi cái danh

Lợi danh – danh lợi – tranh giành với nhau

Những điều trong thấy mà đau

Ham danh hám lợi quên câu nghĩa tình.

.

PHẦN 2

Vô ưu

Tự tại khoan dung mỉm miệng cười

Nhân tình thế sự mặc đầy vơi

Biển dâu trụ hoại không cần biết

An lạc vô ưu vỗ bụng cười.

Vô thường

Cúi đầu kính lạy Phật bà

Chân thành xin được tỏ ra nỗi lòng

Việc đời rối tựa bòng bong

Sao Ngài vẫn đứng thong dong mỉm cười

Một tay chỉ thẳng lên trời

Một tay chỉ đất miệng tươi mặn mà

Trăm năm trong cõi người ta

Ngàn năm trong cõi ta bà xưa nay

Thịnh suy bỉ thái vần xoay

Cái vòng luân hoán có hay chăng là

Thiện căn ở tại lòng ta

Buồn vui – sướng khổ nói ra khôn cùng

Đời là một cõi mông lung

Biển dâu thay đổi sắc không vô thường.

Đi về

Tuổi già lừng thững đi vào

Tuổi thơ khép nép cúi chào đi ra

Trần ai một cõi ta bà

An nhiên tự tại lánh xa bụi đời.

Cõi riêng

-- Tử sinh – sinh tử vòng đời

Xác thân rồi cũng chôn vùi hư vô

Thiên thu an giấc huyệt mồ

Cõi riêng thanh thản giấc hồ tiêu dao.

-- Xác thân cát bụi hững hờ

Vòng đời quanh quẩn lững lờ nổi trôi

Trăm năm rồi cũng thế thôi

Chốn về cát bụi là nơi vĩnh hằng.

Khói sương nhạt nhòa

Trần ai một kiếp vô thường

Mai kia mốt nọ khói sương nhạt nhòa

Dòng đời trong cõi ta bà

Mất còn – còn mất nhạt nhòa khói sương.

Tiếng chuông đêm

-- Đêm dài rả rích mưa rơi

Gió buồn xào xạc buông lơi nỗi sầu

Vòng tay làm gối gối đầu

Thoảng nghe văng vẳng chuông đâu vọng về.

-- Khuya nghe tiếng tụng kinh

Tĩnh tâm xét lòng mình

Đạo đời còn lẫn lộn

Luẩn quẩn vòng u minh.

Hai ý đời

-- Dòng đời theo bước chân sa

Như miên du cõi ta bà trần gian

Mênh mang trời đất bạt ngàn

Tấm thân cái bụi hợp tan xá gì.

-- Gió se lạnh nhạt nắng chiều

Thẫn thờ lơi bước bóng xiêu mặt đường

Kiếp phù vân cõi vô thường

Trăm năm duyên nghiệp vẫn vương vấn hoài.

Bản chất – Hiện tượng

Hằng nghe – ca tụng Chân như

Hằng nghe – oán trách phù du cõi đời

Hằng nghe… tâm trí rã rời

Trăm nghìn… đổ một trận cười hư không.

Ngư nhàn (thơ Không Lộ Thiền sư)

Vạn lý thanh giang – vạn lý thiên

Nhất thôn tang giá – nhất thôn yên

Ngư ông thụy chước – vô nhân hoán

Quá ngọ – tỉnh lai – tuyết mãn thuyền.

Lão ngư ông nhàn (Cảm dịch)

Muôn vạn sông xanh – vạn nẻo trời

Nương dâu băng giá – khói mù khơi

Ngư ông say ngủ – không người gọi

Chiều tỉnh – thuyền con – ngập tuyết rồi.

Tiếng Chuông Chiều

Bảng lảng chiều hôm – mây trắng trôi

Chùa xa chuông đổ – vọng từng hồi

Âm ba trầm lắng – hồn an tịnh

Hòa nhịp thanh tâm – nhẹ bước đời.

Đôi Khi…

Đôi khi – suy ngẫm – nọ kia

Đôi khi – buông thả – thia lia cuộc đời

Đôi khi – tâm trí rã rời

Đôi khi – hưng phấn – ngất trời niềm vui

Đôi khi – cũng thấy ngậm ngùi

Thất tình – lục dục – kiếp người biển dâu.

Cõi Về

Tĩnh lòng – tới chốn thiền môn

Câu kinh – tiếng mõ – nghe hồn thảnh thơi

Trăm năm – cột mốc cuộc đời

Tử sinh – sinh tử – kiếp người phù vân

Bon chen – danh lợi – có ngần

Cõi về rồi cũng một lần – xuôi tay.

Ngũ Không

Nhân thế phù sinh – sắc thị không

Thạch Sùng phút chốc hóa tay không

Quyền uy Từ Hải chôn chân đứng

Hưng phế trò đời chuyện có không

Vân cẩu đổi thay cơn gió thoảng

Vần xoay – biến hóa – có rồi không

Trăm năm cuộc thế - đời là ảo 

Giấc mộng kê vàng – ai biết không.

Du hồn tục

Lữ khách bâng khuâng trước cổng chùa

Lá vàng hiu hắt – lạnh trong mưa

Âm ba kinh mõ – ru hồn tục

Danh vọng – giàu sang – chuyện hóa thừa.

Đạo (thơ Cao Tiêu)

Đạo tửu thiền hoa – hương tự ý

Thanh chân thi xướng hữu giai duyên

hoan tâm thị xứ năng phùng Phật

hà tất Bồng Lai đáo ngộ Tiên.

Đạo (Cảm dịch)

Rượu đạo hoa thiền – hương ý bày

Duyên thơ xướng họa – đẹp tình thay

Hoa lòng thanh tịnh – vui cùng Phật

Đâu chắc Bồng Lai đã thế này.

Lẽ đời

Loay hoay trong cõi vô thường

Lối đời vạn nẻo – ngả đường nào đây

Tang thương tan hợp bóng mây

Tử sinh – còn mất – đổi thay luân hồi

Đã mang cái kiếp con người

Hữu hình hữu hoại lẽ đời có không.

Bản Lai…

Chiều đông Trời thấp la đà

Mưa rơi rả rích nỗi nhà buồn tênh

Mở sách Phật Đọc câu kinh 

Bản lai diện mục thấy mình trống không.

Cổ tự

Chứng tích chùa xưa – dáng cổ sơ

Ngàn năm dấu ấn chẳng phai mờ 

Thời gian dầu dãi – mòn thành quách

Cổ tự bao đời vẫn đứng  trơ.

Lạnh lùng cỏ  sương

Chuông mai ngân vọng từng không

Mõ chiều trầm lắng – có không vô thường

Trần gian trăm vạn nẻo đường

Cõi về rồi cũng cỏ sương lạnh lùng.

Ảo ảnh

Đêm khuya với ngọn đèn mờ

Một mình lặng ngắm – hững hờ bóng ai

Chập chờn – ảo ảnh nối dài

Tỉnh cơn mê – thấy trần ai vô thường.

Đèn soi chưa thấu

Ta như bóng tối đêm trường

Đèn soi chưa thấu – ngùi thương phận mình

Vòng đời – một cõi u minh

Duyên tu còn vụng – lụy tình còn vương.

Cửa Thần Phù

Có những lúc buồn như chấu cắn

Cố dằn lòng mà nước mắt vẫn rơi

Ngồi lặng thinh ngước mắt nhìn đời

Gió dập mưa vùi đời như thác lũ…

…

Lênh đênh qua cửa Thần Phù

Khéo tu thì nổi, vụng tu thì chìm.

Xả

Nhẩm lòng còn mất những gì

Cái còn còn đó can chi phải tìm

Cái mất đã hút bóng chim

Chim ăn biển Bắc đi tìm biển Đông

Thôi thì an phận yên lòng

Mất còn còn mất có không vô thường

Tử sinh ai cũng một đường

Xả tâm buông hết chẳng vương bận lòng.

Vô thường

Đầu xóm nhà ai vọng tiếng chuông

Âm ba trầm lắng giữa đêm trường

Tĩnh lòng chợt thấy đời hư ảo

Sinh tử  tồn vong chuyện bất thường.

Nhẹ bước đời

Chót vót đầu non ngôi cổ tự

Trời xanh lãng đãng đám mây trôi

Chim nghe chuông mõ quay đầu lại

Ta bỗng từ tâm nhẹ bước đời.

Nguyện Cầu

Thầm nghĩ giật mình tóc điểm sương

Phong trần dầu dãi bụi bên đường

Duyên tu còn vụng sầu đeo đẳng

Nghiệp chướng khôn buông ngẫm thấy thương

Lục dục mấy ai cam dứt bỏ

Thất tình lắm kẻ vẫn còn vương

Thanh tâm hòa khí vui cùng Phật

Tam tự quy y mở mối dường.

Rồi cũng đến…

-- Âm dương cách trở tuy xa

“Cõi về” ắt hẳn cũng là một nơi

Ngắn dài sau trước cuộc đời

Trăm năm “chốn đó” chung vui vĩnh hằng

-- Một ngày nào đó không xa

“Cõi về” rồi cũng dần dà đến thôi

Thời gian nước chảy bèo trôi

Trăm năm thủng thỉnh tới nơi cũng vừa.

Nghĩ lúc dự cải táng

-- Đêm đông lưới nhện đầm sương

Đọng tình thương cảm sầu vương đầu cành

Đời người một kiếp mong manh

Trăm năm rồi cũng cam đành hư không.

-- Nhân thế phù sinh biết nói gì

Ngắn dài sau trước một lần đi

Cái vòng luân hoán không thay đổi

Sinh ký tử quy đã định kỳ.

Vào Chùa

Trời chiều thoảng tiếng chuông ngân

Lắng tai kinh mõ xa gần đâu đây

Xa xa thấp thoáng hàng cây

Một ngôi cổ tự phủ đầy rêu phong

Thầm nge tiếng gọi trong lòng

Dồn chân nhịp bước thong dong vào chùa

Sư già tĩnh tọa hư vô

Cửa Chùa rộng mở đợi chờ thế nhân.

Phải chăng?

Dòng đời trong cõi ta bà 

Khởi đi từ đó vỡ òa nỗi đau

Ngàn năm trước vạn năm sau

Nỗi sầu  nhân thế biếu đâu mà lường

Chuông Chùa chìm lẫn trong sương

Âm ba lịm tắt nghĩ thương phận đời

Niềm đau, đau đến rã rời

Phải chăng bể khổ kiếp người trầm luân.

Chiếc lá bay

Thoắt hiện rồi tan như bóng mây

thân tâm giả hợp cõi đời này

Tồn vong trụ hoại vòng hư huyễn

Sống chết vô thường chiếc lá bay.

Dòng đời

Vào chùa lễ Phật ngậm ngùi

Thương thân cát bụi lụy đời tử sinh

Ta bà Một cõi u minh

Bừng con mắt – tỉnh thấy mình trống không

Trăm năm một kiếp bồng bềnh

Nổi trôi vận nước chông chênh dòng đời.

Đường về

Hữu dã hồi Vô dã hồi (câu kệ cổ)

Có – không – rồi cũng phải về

Dù về thì cũng là về hư không

Trần gian – một kiếp bềnh bồng

Nẻo về – xin được – hanh thông vĩnh hằng.

Vui ta – Vui người

Chuông chiều gió thoảng nhẹ ngân

Âm ba trầm lắng xóa dần ưu tư

Nghiệm lòng vọng niệm Chân Như

Tấm thân giả hợp phù du cõi trần

Tử sinh – sinh tử xoay vần

Luân hồi quả báo – khi gần khi xa

Trăm năm một kiếp người ta

Ngàn năm trong cõi ta bà xưa nay

Vòng đời – một cuộc trả vay

Nợ là phải trả - ai thay được nào

Bến mê lắm kẻ sa vào

Tỉnh ra thì đã xanh xao cuộc đời

Tu thân Chánh pháp chẳng rời

Trì tâm học đạo – vui người vui ta.

Mộc Đạc