Theo dấu chân Phật – kỳ 9

THEO DẤU CHÂN PHẬT – Kỳ 9
(Đến Nepal, chiêm bái các di tích tại Kapilavatthu)\
Bài: Lâm Nhược Vân | Ảnh: Gió

(Từ Nalanda đến thành TỲ Xá Li (Vaishali) dài 150 km nếu đi xe hơi mất khoảng 6 tiếng. Và từ thành Tỳ Xá Li đến Kushinaga (Câu Thi Na) nơi Đức Phật Niết Bàn dài 230 km, nếu đi xe hơi mất khoảng 6 tiếng.)

Chúng tôi thức dậy lúc mờ sương và ra đi trong lặng lẽ. Từ bỏ con đường chính hướng thẳng về Kusinārā, chúng tôi rẽ sang hướng Bắc, băng qua những rừng cây xiêm gai, cây mây và táo dại-tiến về Nepal. Thi thoảng, chúng tôi phải lội qua những đoạn sông dài để sang bờ bên kia. Nước sông mùa này chỉ còn lưng lửng. Nước không xanh như dòng sông nên thế, nước đen ngòm, nặng mùi nên nước chẳng buồn trôi. Dân cư vùng này thưa thớt, nghèo nàn. Vài ba căn nhà tạm bợ chỉ đủ che nắng, về mùa lạnh và mưa hẳn mọi người chỉ biết nép vào nhau, co ro trong một góc - là tôi hình dung như thế. Tuy phải sống trong cảnh "tuyết lạnh gia sương" thiếu cái ăn, cái ở, lại thêm nguồn nước ô nhiễm nhưng trên gương mặt những người dân ấy vẫn không thiếu đi vẻ chất phác, đơn thuần và tấm lòng không quên mất sự bao dung!
Hành trình lội sông, băng rừng gian khổ này dài khoảng hai mươi hai cây số, dẫu rất mệt mà ai hoan hỷ. Nghĩ tưởng đến Đức Phật, chư Thánh Tăng ngày xưa, có lẽ các Ngài phải đi qua những con đường còn khó khăn hơn, chúng tôi như được vỗ về, tiếp thêm một nguồn sức mạnh to lớn để tin tưởng hơn vào con đường mình đang đi và những nơi mình sẽ đến.

Đi sâu vào những khu rừng và ruộng mía, lẩn khuất trong đó là những nền móng của chùa tháp, trụ đá còn lại của triều đại vua Asoka. Càng đi chúng tôi càng cảm thán và tri ân tận đáy lòng mình đối với những công đức lớn lao mà vua Asoka để lại. Tôi không đọc được tiếng Ấn, lại không hiểu hết những gì vị trưởng đoàn giảng bằng tiếng Thái, nên tôi không biết những nền móng này là dấu tích của của di tích nào. Những đồi đất, gạch vụn và trụ đá lặng thinh-là những gì còn lại minh chứng cho một thời đại huy hoàng đã từng hiện hữu nơi đây. Ở những nơi như vậy, chúng tôi thường ở lại một hôm để tụng kinh và hành thiền, hôm sau lại đi. Trong những di tích tại khu vực này, bảo tháp Kesaliya là công trình ấn tượng nhất tôi từng thấy. Xa xa trong sương mờ, bảo tháp như lớn một ngọn đồi thấp. Bảo tháp đã hoang phế qua nhiều triều đại, thế mà hiện tại vẫn còn cao bốn mươi hai mét và rộng tám mươi bốn mét. Bảo tháp đã mất đi phần đỉnh, mất đi luôn cả những hào quang xa xưa, nhưng tôi vẫn cảm nghe sự thiêng liêng của nó dường như đang hiện hữu nơi đây - âm thầm nuôi giữ cho hàng triệu tín đồ Phật giáo một ngọn nguồn để khơi dậy đức tin.

Bỏ lại sau lưng những ngày sương trắng, chúng tôi đã đến Nepal vào một ngày nắng đẹp. Nắng như reo ca trên từng ngọn gió thổi qua cánh đồng. Nắng mơn man, như đứa trẻ nghịch ngợm, đùa vui trên những tấm y sờn rách. Mọi người hân hoan, vui như trẩy hội.

Chúng tôi sẽ ở lại Nepal mười ngày. Đầu tiên, chúng tôi tiến thẳng về cổ thành Kapilavatthu. Nơi đây không còn lại gì nhiều, một bức tường thành đổ nát bao quanh một diện tích đất khá lớn. Cây cối mọc dày bên trong. Một vài nền móng di tích dường như đang khai quật hãy còn dang dở. Cây và gạch chen nhau nên cũng khó nhìn ra được đâu là những công trình to lớn cho một kinh thành xa xưa. Chúng tôi tình cờ bắt gặp một lễ hội gì đó của dân bản địa đang diễn ra trong khuôn viên này. Người già, trẻ nhỏ, nam thanh, nữ tú xiêm áo đàng hoàng, họ mang theo nồi niêu xoong chảo, nhóm lửa, họ đang nấu những món ăn. Dường như mỗi nhà mỗi món, tôi thấy họ tất bật chuẩn bị những món lễ phẩm để kịp cúng dâng lên một vì thần nào đó. Một người đàn ông lớn tuổi đang ngâm ca trước một điện thờ đã đầy hoa trái. Tôi không hiểu bài tế tự đó nói gì nhưng giọng ca nghe rất trầm và ấm. Thấy chúng tôi mọi người không ngạc nhiên như tôi hằng tưởng, vài người đứng lên mỉm cười lịch sự, vài người khác xin được đặt bát cho chúng tôi bằng những chiếc bánh nóng hổi mới vớt ra từ trong chảo.

Sau khi tụng kinh tại cổ thành Kapilavatthu, chúng tôi xin hạ trại và nghỉ ngơi tại một ngôi chùa Thái gần đó. Ngày hôm sau, chúng tôi lần lượt chiêm bái hai nơi Đản Sanh của các vị cổ Phật trong quá khứ, đó là Phật Kakusandha và Phật Konāgamana. Một địa điểm nằm hướng Nam, và một địa điểm nằm hướng Đông - hai nơi này ở không quá xa cổ thành Kapilavatthu, chỉ chừng hơn hai cây số đường bộ, và cả hai điều còn trụ đá và chữ khắc phía trên do vua Asoka để lại. Hôm sau nữa, chúng tôi tiếp tục bộ hành đến chiêm bái chùa Nirodhārāma. Đây là ngôi chùa xưa kia Đức Phật từng cư ngụ và thuyết pháp độ cho thân quyến của Ngài. Tại đây chúng tôi còn thấy được một bức tranh chạm khắc cảnh di mẫu Gotamī đang cúng dường tấm y quí đến Đức Phật. Chúng tôi còn đến tụng kinh, hành thiền tại khu vực dòng họ Thích-ca bị thảm sát, và hai bảo tháp tưởng niệm song thân của Ngài là hoàng hậu Mahāmāyā và đức vua Suddhodana.

Đoàn dừng lại đây thêm một ngày để được vị trưởng đoàn giới thiệu chi tiết những sự kiện quan trọng liên hệ đến Đức Phật đã xảy ra trong các các di tích này trước khi bộ hành về Lumbini - một trong bốn thánh tích quan trọng nhất của Phật giáo.

Lâm Nhược Vân
Ảnh: Gió

Tụng kinh, hành thiền tại khu vực dòng họ Thích-ca bị thảm sát,

một bức tranh chạm khắc cảnh di mẫu Gotamī đang cúng dường tấm y quí đến Đức Phật.