Phẩm 8 Lời Nói

Ghi nhận: Bài kệ số 5 nói rằng kẻ la mắng một vị thánh sẽ rơi rất nhiều kiếp (bản Iyer dịch là ngày, bản Sparham dịch là năm, bản Rockhill dịch là kiếp) vào hai loại địa ngục – Nirabbudas là nơi băng lạnh kinh khủng, Abbudas là ngục lửa cháy liên tục.

Phòng hộ lời nói không chỉ là giữ giới, không chỉ là sợ gây nhân quả xấu, vì nếu chỉ vì sợ là còn vin vào “ngã, ngã sở” -- mà tận gốc phải là khởi xuất từ lòng từ bi với chúng sinh. Trong Kinh MN 58, bản dịch của Hòa Thượng Thích Minh Châu, ghi lời Đức Phật dạy:

“…này Vương tử, lời nói nào Như Lai biết không như thật, không như chân, không tương ứng với mục đích, và lời nói ấy khiến những người khác không ưa, không thích, thời Như Lai không nói lời nói ấy. Lời nói nào Như Lai biết là như thật, như chân, không tương ứng với mục đích, và lời nói ấy khiến những người khác không ưa, không thích, thời Như Lai không nói lời nói ấy. Và lời nói nào Như Lai biết là như thật, như chân, tương ứng với mục đích, và lời nói ấy khiến những người khác không ưa, không thích, Như Lai ở đây biết thời giải thích lời nói ấy. Lời nói nào Như Lai biết là không như thật, không như chân, không tương ứng với mục đích, và lời nói ấy khiến những người khác ưa thích, Như Lại không nói lời nói ấy. Lời nói nào Như Lai biết là như thật, như chân, không tương ứng với mục đích, và lời nói ấy khiến những người khác ưa và thích, Như Lai không nói lời nói ấy. Và lời nói nào Như Lai biết là như thật, như chân, tương ứng với mục đích, và lời nói ấy khiến những người khác ưa và thích, ở đây, Như Lai biết thời giải thích lời nói ấy. Vì sao vậy? Này Vương tử, Như Lai có lòng thương tưởng đối với các loài hữu tình.”

1 (306) Nói láo rơi địa ngục, Có làm nói không làm, Cả hai chết đồng đẳng, Làm người, nghiệp hạ liệt.

2 Lời thô ác nói lên từ miệng chúng sinh rồi sẽ trở thành binh khí miệng lưỡi tấn công vào chính họ.

3 Ai khen người đáng trách, và ai trách người đáng khen – đều là tội nơi miệng, rồi sẽ không thấy hạnh phúc.

4 Mất tài sản trong cõi này vì cờ bạc chỉ là tội nhỏ; nhưng kẻ khởi ác tâm với Như Lai là tội cực trọng.

5 Kẻ dùng lời và ý mắng một vị thánh sẽ rơi 10 triệu kiếp địa ngục hàn băng, 1.041 kiếp địa ngục lửa cháy.

6 Người với ác tâm đổ lỗi người vô tội sẽ bị tăng hình phạt trong địa ngục. Người có trí tuệ sẽ không nói lời sai trái; cũng không hề khởi chút tâm nào hiềm khích.

7 (164) Kẻ ngu si miệt thị, Giáo pháp bậc La Hán, Bậc Thánh, bậc chánh mạng. Chính do ác kiến này, Như quả loại cây lau, Mang quả tự hoại diệt.

8 Khi nói, chỉ nói lời lành, không nói lời ác; từ lời ác, điều hung ác sẽ tới, do vậy hãy dùng lời chính đáng.

9 Người ngu nói ác, sẽ bị lời ác trói buộc; Hễ ai dùng lời ác, không dùng lời từ ái, ta gọi đó là kẻ bất trí.

10 Tỳ kheo giữ gìn lời nói, dè dặt lời nói, không kiêu hãnh, sống chánh pháp, dạy chánh pháp, lời từ ái êm tai.

11 Bậc thánh dạy cần chính yếu là lời khéo nói. Thứ nhì, nói từ ái, không nói thô ác; thứ ba, nói thực, không nói dối; thứ tư, nói khi cần thiết, không nói vô ích.

12 Hễ nói lời không tự mang sầu khổ tới, và lời không hại người khác là người khéo nói.

13 Chỉ nói lời dịu dàng, lời mang vui cho người khác, mang vui cho mình, chớ dùng lời kích động ai gây tội.

14 Lời thật y hệt mật ngọt cõi trời; tối thắng là lời thật. Bậc thánh nói, sự thật là từ thiện pháp, từ lẽ phải.

15 Lời Đức Phật nói và lời gỡ bỏ tất cả sầu khổ là lời của sự thật; Lời dẫn tới Niết bàn như thế là lời tối thắng.

Hết Phẩm 8, về Lời nói