Ba Bài Kệ Của Phó Đại Sĩ (Song ngữ Vietnamese-English)

BA BÀI KỆ CỦA PHÓ ĐẠI SĨ
Hòa Thượng Thích Chơn Tế, Tâm Anh trích dẫn và chuyển ngữ

Ba bài sau đây của Phó đại sĩ ở đời nhà Lương Trung Hoa. Người ta nói Ngài là Phật Di Lặc tái thế.

Bài 1:

Hữu vật tiên thiên địa

Vô hình bản tịch liêu

Năng vi vạn tượng chủ,

Bất trục tứ thời điêu

Dịch:

Có vật trước trời đất

Không hình vốn lặng yên

Hay làm chủ muôn vật

Chẳng theo bốn mùa tàn

Giảng:

Có vật trước trời đất: Trời đất chưa có, vật đó đã có sẵn rồi.

Không hình vốn lặng yên: Vật đó không hình tướng, vốn yên tĩnh, lặng lẽ.

Hay làm chủ muôn vật, chẳng theo bốn mùa tàn: Vật đó làm chủ muôn vật, không bị thời tiết tàn phá đi.

Vật đó là gì? Đó là chỉ cái tâm thể không sanh không diệt của mỗi người. Tâm thể đó có trước trời đất chứ không phải mới có đây, mãi mãi không hoại, không tàn mà chúng ta lại quên. Bây giờ ôm lấy cái giả, cái tạm bợ, thân bảy tám mươi tuổi bại hoại này, cho là thật của mình rồi cố bám giữ, đó là rất dại khờ. Cho nên Ngài nói bốn câu trên để chỉ cho thấy tất cả chúng ta có một cái thật, mà lại quên đi. Cái thật đó trước không sanh là có trước trời đất, sau không diệt là bốn mùa đều không làm hư hoai.

Bài 2:

Không thủ bả sừ đầu

Bộ hành kỵ thủy ngưu

Nhân tùng kiều thượng quá

Kiều lưu thủy bất lưu.

Dịch:

Tay không cầm cán cuốc,

Đi bộ ngồi lưng trâu

Người đi qua trên cầu

Cầu trôi nước chẳng trôi.

Giảng:

Tay không cầm cán cuốc, đi bộ ngồi lưng trâu: Tay không mà cầm cán cuốc được không? Tay không là không cầm gì hết. Nói đi bộ, tức là tự mình đi dưới đất; ở đây nói ngồi lưng trâu đi bộ, đâu gọi là đi bộ được.

Người đi qua trên cầu, cầu trôi nước không trôi. Vậy là cầu chảy, nước không chảy, giống như nói vần ngược phải không? Như vậy bốn câu kệ này có ý nghĩa gì? Bốn câu kệ này nói lên cái phi lý mà lại là chân lý. Tại sao vậy? Bởi vì chân lý là cái chúng ta không thể suy nghĩ, nắm bắt được. Các thiền sư trả lời các câu hỏi khiến hành giả không suy nghĩ gì được hết. Đó là hoạt ngữ. Ví dụ như: "Thế nào là Phật? - Ba cân gai: "Chúng ta nghĩ ra sao? Không có một lý gì để mình suy gẫm được hết, gọi là phi lý. Ngay cái phi lý, dừng bặt suy nghĩ, là chân lý. Đặc biệt như vậy nên gọi là câu sống. Vì càng suy nghĩ thì càng phi lý hơn. Mình tưởng suy nghĩ là có lý, tìm ra lẽ phải, tìm ra lý đúng, nhưng càng tìm lại càng sai chân lý. Vì vậy chân lý là ở chỗ dừng suy nghĩ. Nói câu nào mà không còn nghĩ được, đó là chân lý, là hoạt ngữ (câu sống). Tay không cầm cán cuốc, có phi lý không? Rồi đi bộ mà ngồi lưng trâu? Trên là phi lý, một bề phi lý như vậy để chúng ta hết suy gẫm, nên là chân lý. Hiểu vậy thì biết cái ý này, nếu không chẳng biết nói cái gì, không thể nào nói ra hết.

Bài 3:

Dạ dạ bão Phật miên

Triêu triêu hoàn cộng khởi,

Khởi tọa trấn tương tùng,

Ngữ mặc đồng cư chỉ.

Tiêm hào bất tương ly,

Nhưng hình ảnh tương tự.

Dục thức Phật khứ xứ,

Chỉ giá ngữ thanh thị.

Dịch:

Đêm đêm ôm Phật ngủ

Ngày ngày cùng Phật dạy,

Ngồi đứng mãi theo nhau,

Nói nín đồng chung ở,

Mảy may không tách rời,

Như hình cùng với bóng.

Muốn biết chỗ Phật đi,

Chỉ cái nói năng ấy !

Giảng:

Ngài chỉ cho thấy mình sẵn có ông Phật rất là chân tình gần gũi.

Đêm đêm ôm Phật ngủ, ngày ngày cùng Phật dạy:  Mình với Phật ở chung một nhà, mình ngủ Phật cũng ngủ, mình dậy Phật cũng dạy, Phật không có rời mình.

Ngồi đứng mãi theo nhau, nói nín đồng chung ở. Mọi cử chỉ của mình đều có ông Phật trên đó hết.

Mảy may không tách rời. Như hình cùng với bóng:  Tóm lại mọi cử chỉ, hành động của mình đều không rời Phật, Ngài ở đâu? Phật của ai? Có ai than "số phận tôi tu không được" không? Nếu không có Phật thì tu không được, còn ai cũng có Phật, đi đâu cũng có Phật, theo bên mà tu không được nghĩa là sao? Chỉ vì mình bội bạc. Tất cả chúng ta ai cũng có Phật, Phật theo sát bên mình mà không đoái hoài tới? Bây giờ muốn đoái hoài tới ổng Phật của mình thì phải làm sao? Không cần tìm đâu xa, ở ngay nơi mình. Chỉ cần chúng ta khéo nhìn, khéo nhận thì thấy ông

Muốn biết chỗ Phật đi, chỉ cái nói năng ấy:  khi ông mở miệng thì có Phật ở đó rồi, nhướng cặp chân mày lên thì có Phật đó rồi. Như vậy thì Ngài thấy Phật là chính Phật của mình, ai cũng có sẵn mà quên. Nên Ngài nhắc mình muốn biết Phật thì cứ nhìn cử chỉ, hành động, nói năng ắt thấy Phật hiển lộ, chứ không có đâu xa hết. Như vậy thì ai mà không tu được? Ai mà không có Phật? Vậy mà nhiều người lại thưa: "Thầy xem thử coi con có căn tu không?" Có Phật không đoái hoài tới, lại hỏi người khác. Quý vị có chịu nhìn, chịu nhớ ông Phật của mình không? Hay nhiều khi chỉ nhớ thiên hạ, chẳng nhớ tới ông Phật của chính mình. Vậy cho nên người nào nếu khéo thì khi đi, đứng, nằm, ngồi đều thấy ông Phật hiển bày. Thấy được vậy chắc cười hoài, không có phiền não. Còn nếu người nào đi, đứng, nằm, ngồi nhớ chuyện thế gian thì Phật ẩn mất. Như vậy tu là nhớ lại. Chữ nhớ là tỉnh, chữ quên là mê. Quên mình có ông Phật là mê, nhớ mình có ông Phật là tỉnh.

Ngày 20 -11 - 2023 (PL 2567)

Người sao lục

Tỳ kheo Thích Chơn Tế

Chùa Tường Vân, tp Huế

Nước Cộng Hòa Xã Hội Chủ Nghĩa Việt Nam

THREE VERSES BY THE DEPUTY GREAT MATTER

                                  Tâm  Anh

The following three verses were written by a Great Master in the Liang Dynasty of China. People say He is the reincarnation of Maitreya Buddha.

Lesson 1:

Huu vat tien thien dia

Vo hinh ban tich lieu

Nang vi van tuong chu

Bat truc tu thoi dieu

Translated:

There are  things before heaven and earth,

No form is inherently quiet,

It rules over all things,

That does not follow the four fading seasons.

Explained:

   There are things before heaven and earth: When heaven and earth did not exist, those things already existed.

   No form is inherently quiet: That thing has no form, is inherently quiet, silently.

It rules over all things that do not follow the four fading seasons: It controls all things and isn't destroyed by the weather.

What is that object? That refers to the mind which is neither born nor destroyed in each person. That mind body existed before heaven and earth, it is not new, it is eternal and indestructible, but we do not know how to live and how to preserve it. What is not destroyed or lost, is truly ours but we forget. Now embracing this fake, temporary, embracing this corrupt seventy or eighty - year- old body, thinking it's yours and trying to hold on to it, that's very foolish. So he said the above four sentences to show that we all have a real thing but forget it. That truth was not born before, meaning it existed before heaven and earth; Latter does not destroy, meaning it is not damaged by four seasons.

Lesson 2:

Khong thu ba su dau

Bo hanh ky thuy nguu

Nhan tung kieu thuong qua

Kieu luu thuy bat luu

Translated:

Empty hands holding nothing,

Walking whole sitting on a buffalo back,

People passing by on the bridge,

The bridge floods but the water does not flow.

Explained:

   Empty hands holding nothing, walking whole sitting on a buffalo back: Can you hold a hoe with empty hands? Empty hands are not holding anything. To say walking means to walk on the ground yourself. Here, it is said that sitting on the back of a buffalo can be walked walking?

   People passing by on the bridge, the bridge floods but the water does not flow: So the bridge flows and the water doesn't flow. It's like saying the opposite, right? So what do these four verses mean? These four verses speak of the absurd yet the truth. Why? Because truth is something we cannot think about or grasp. Zen Masters answer questions that make practitioners unable to think at all. That's an animator. For example: "What is Budha? - Three pounds of thorns" What do we think? There is no reason for me to contemplate, it is called absurdity. Even the absurd stopping thinking is the truth. Such a special thing should be called a living sentence. Because the more you think about it, the more absurd it becomes. I thought thinking was reasonable, finding the truth, finding the right reason, but the more I searched, the more wrong the truth became. So the truth is in stopping thinking. If you say a sentence that you can no longer think of  that is the truth, an animator (living sentence). Is it unreasonable to hold a hoe handle with empty hands? Then walk while sitting on a buffalo's back? The above is absurd, such an absurdity that we can stop pondering so it is the truth. If you understand that, then you know this idea, otherwise you wouldn't know what to say, you wouldn't  be able to say it at all.

Lesson 3:

Da da bao Phat mien

Trieu trieu hoan cong khoi

Khoi toa tran luong tung.

Ngu mac dong cu chi.

Tiem hao bat tuong ly,

Nhung hinh anh tuong tu.

Duc thuc Phat khu xu

Chi gia ngu thanh thi

Translated:

Every night I hugged Buddha to sleep,

Everyday I woke up with Buddha,

He stood next to each other forever,

Speaking silently together,

Inseparable at all,

Like a picture and a shadow,

Wanting to know where the Buddha went,

Just that speech.

Explained:

He just showed me the Buddha who is very sincere and close.

Every night I hugged Buddha to sleep, Every day  I woke up with Buddha:  I and Buddha live in the same house. When I sleep , Buddha also sleeps. When I wake up, the Buddha also wakes up and Buddha never leaves me.

He stood next to each other forever,  speaking silently together: Every gesture has Buddha on it.

Inseparable at all, like a picture and a shadow: In short, I take every gesture and action that is never far from Buddha. Where is He? Whose Buddha? Is there anyone who complains about my fate of not being able to practice? If there is no Buddha, you cannot practice. Everyone has a Buddha wherever you go, there is a Buddha with you but you cannot practice what does it mean? Just because I was ungrateful. We all have Buddha, He follows us clearly without paying attention. Now if you want to pay attention to your Buddha, what should you do? No need to look far, Buddha is right where you are. We just need to look carefully and perceive well to see the Buddha.

Wanting to know where the Buddha went, just that speech: When you open your mouth, the Buddha is there. When you raise your eyebrows there is the Buddha. So you see that Buddha is your own Buddha, everyone has it but forget it. So He reminded us that if we want to know Buddha, just look at his gestures, actions, words and we will see Buddha manifest not far away, so who can't practice? Who doesn't have Buddha? Yet many say: "Master, see If I have the ability to practice?" Having Buddha don't care  and instead ask others. Are you willing to look and remember your Buddha? Therefore if a person is skillful, when he walks, stands, lies or sits he will see the Buddha manifest. Seeing that I would laugh forever, no worries. But if anyone walks, stands, lies or sits, remembering worldly things , the Buddha will be hidden. So practicing means remembering. The word to remember is wakefulness, the word to forget is delusion. Forgetting that there is a Buddha is delusion, remember that you have Buddha is clear awareness.

November 20th, 2023

Buddhist calendar 2567

Copist

Thich Chon Te Bhikkhu

Tuong Van pagoda, Hue City

Socialist Republic of Viet Nam