Nghiệp dẫn chúng sanh vào luân hồi sinh tử

Luân hồi sanh tử do nghiệp báo.  Nghiệp được tạo ra thông qua thân hành,  khẩu hành và ý hành.  Thân,  khẩu,  ý tạo ra có ba dạng nghiệp,  thứ nhất là thiện nghiệp,  thứ hai là ác nghiệp,  thứ ba là vô ký nghiệp tức là nghiệp không thiện cũng không ác.  

Thứ nhất là thiện nghiệp,  đó là những thân nghiệp được tạo ra do hành động làm việc thiện như là không sát sinh, không trộm cắp,  không tà dâm, phóng sanh,  ăn chay,  bố thí giúp đỡ người nghèo khổ,  cúng dường tam bảo, ấn tống kinh điển,  hỗ trợ xây dựng chùa chiền, tượng phật, ngồi thiền...là những nghiệp thuộc về thân nghiệp thiện. Còn về khẩu nghiệp là không nói dối, không nói đâm thọc, không nói ác khẩu,  không nói hai lưỡi(nói lật lọng,  nói xấu đôi bên),  nói thật lòng mình,  nói nhẹ nhàng từ tốn,  nói đúng pháp,  nói hiền từ, nói lễ phép kính người trên, nói chân thực nhu hòa người dưới,  tụng kinh, niệm phật...đó là những gì thuộc về khẩu nghiệp thiện.  Còn về ý nghiệp là không có ý tham,  không có ý sân hận nóng giận,  không có ý si mê ngu tối vô minh,  luôn nghĩ những điều tốt,  điều hay lẽ phải,  luôn nghĩ thiện giúp đỡ mọi người,  luôn nghĩ về những lời Đức Phật dạy... 
Trái với những điều như trên thì thuộc về ác nghiệp. 

Cuối cùng là vô ký nghiệp là không thiện không ác,  đó là chỉ biết bản thân mình,  không giúp đỡ người mọi người mà cũng không làm hại người khác.  Thân,  khẩu,  ý chưa tạo nghiệp gì rõ ràng nên vẫn không thuộc thiện nghiệp hay ác nghiệp.  

Như vậy là có ba nghiệp cơ bản, ngoài ra nghiệp chia theo bổn mạng thì có sinh nghiệp, cận tử nghiệp, tử nghiệp. Sinh nghiệp là nghiệp khi còn sống đã tạo ra tích chứa lại.  Cận tử nghiệp là nghiệp thời gian linh hồn tác ra khỏi thể xác trong vòng 49 ngày kể từ lúc mất,  linh hồn tạo nghiệp gì thì hình thành nghiệp đó. Tử nghiệp là nghiệp sau khi mất, người mất chưa đi đầu thai, chưa được phán xét thiện ác...mà tạo nghiệp trong hình dạng là linh hồn còn tồn tại.  Sau khi mãn tuổi thọ,  mệnh chung thì tùy theo nghiệp lực mà thọ quả báo như thế nào.  
 
Như vậy, chúng ta cần phân biệt và hiểu thế nào là nghiệp thiện để làm,  nghiệp ác để tránh,  giữ tâm ý trong sạch,  chuyên cần tinh tấn tu hành làm theo lời Đức Phật dạy mới mong giải thoát phiền não trần gian, luân hồi nghiệp báo.  

Bài đọc thêm:
Nghiệp Báo (HT. Thích Thanh Từ)
Mười Nghiệp Lành (HT. Giới Đức)
Nghiệp (Thích Tâm Thiện)