Tại Sao Đảng Cộng Sản Liên Xô Nỗ Lực Tiêu Diệt Tôn Giáo Bị Thất Bại

ẠI SAO ĐẢNG CỘNG SẢN LIÊN XÔ
NỖ LỰC TIÊU DIỆT TÔN GIÁO BỊ THẤT BẠI
 (Why the Soviet attempt to stamp out religion failed)
Tác giả: Giles Fraser
Biên dịch: Thích Vân Phong

Hệ thống Cách mạng Nga đã bắt đầu từ trước đó "Cuộc Cách mạng tháng Hai" năm 1917. Chế độ Quân chủ bị lật đổ và Chính phủ Tư sản Lâm thời Nga được thành lập sau khi Nikolas Đệ nhị, Sa hoàng và Đấng cai trị chuyên chính của toàn nước Nga đã thoái vị vào ngày vào ngày 2 tháng 3 (15 tháng 3, lịch mới) năm 1917.

Hình 1: Một tấm áp phích cho thấy những người lao động tiến lên chống lại nhà thờ. Văn bản nói rằng cuộc đấu tranh tiêu diệt tôn giáo, là cuộc đấu tranh cho Xã hội Chủ nghĩa. Tác giả M Rabinovich, 1930. Ảnh: Viện Bảo tàng Anh.

Chính phủ Tư sản Lâm thời Nga được thành lập ở Petrograd bởi Ủy ban lâm thời của Duma Quốc gia và đứng đầu là Hoàng thân Georgy Lvov và sau đó bởi Alexander Kerensky. Nhưng sử dụng việc đóng cửa các tòa nhà Chính phủ ở Petrograd vào ngày 25 tháng 10 năm 1917, bởi Hồng Vệ binh của những người Bolshevik, đã đánh dấu sự khởi đầu của kỷ nguyên Cộng sản. Và chính từ ngày này, một cuộc thử nghiệm hoàn toàn chưa từng có trong lịch sử thế giới đã bắt đầu: "Nỗ lực tiêu diệt tôn giáo có hệ thống, do nhà cầm quyền Đảng Cộng sản (Bolshevik) Nga bảo trợ".

"Chủ nghĩa vô thần của phe dân quân không chỉ là ngẫn nhiên, hoặc không có lợi cho chính sách Cộng sản". Aleksandr Solzhenitsyn viết. Chủ nghĩa Mác-Lênin thì coi tôn giáo là "thuốc phiện" đầu độc nhân dân.

Chỉ trong vài tuần sau cuộc Cách mạng Tháng Mười nổ ra vào ngày 24/191917 (theo lịch Julius) do Vladimir llych Lenin và Đảng Bolshevik lãnh đạo, Ủy ban Nhân dân vì Khai sáng đã được thành lập để loại bỏ tất cả các đề cập đến tôn giáo ra khỏi chương trình giảng dạy trong các học đường. Trong những năm sau đó, các cơ sở tự viện tôn giáo đã bị phá hủy hoặc biến thành nơi sinh hoạt công cộng. Đất đai và tài sản của tôn giáo đều bị chiếm đoạt. Hàng nghìn Giám mục, Tu sĩ Phật giáo, Giáo sĩ tôn giáo khác đã bị sát hại một cách có hệ thống bởi các cơ quan an ninh. Các đơn vị tuyên truyền đặc biệt được thành lập, giống như Liên minh những người vô thần. Các tri thức Cơ Đốc giáo bị vây bắt và bị đưa đến các trại cải tạo.

Cuộc biến loạn tháng 10 năm 1917 do những người Cộng sản vô thần cực đoan, chủ xướng phá hủy tất cả các sơ sở tôn giáo, trong đó Phật giáo bị ảnh hưởng nặng nề. Nhưng cuộc bạo động lật đổ chế độ quân chủ ở Nga vào năm 1917, đã làm thay đổi tất cả chỉ trong vài năm, chế độ sắt máu của Lenin rồi đến Stalin đã hủy diệt tất cả các cơ sở tự viện Phật giáo và các tôn giáo khác. Cưỡng chế tất cả những tu sĩ Phật giáo nào trái lệnh không chịu sự cưỡng bức hoàn tục vào năm 1939, Phật giáo và các tôn giáo khác đều bị mất hẳn ở Nga, Mông Cổ và các quốc gia chủ thể Liên bang Nga.

Năm 1924, Mông Cổ đã trở thành nạn nhân của một cuộc Cách mạng từ Đảng Cộng sản Xô viết vô thần cực đoan. Năm 1939, hàng nghìn cơ sở tự viện Phật giáo, các  pho tượng Phật, Bồ tát, Thánh hiền Tăng của Phật giáo Mông Cổ đều bị bọn Cộng sản vô thần cực đoan đập phá tan nát. Hơn ba mươi nghìn (30.000) vị tu sĩ Phật giáo bị thiệt mạng trong các cuộc đấu tranh vì sự Tự do Tôn giáo. Trong thời gian này, hầu hết tất cả người Mông Cổ đều hướng về tinh thần Kim Cương thừa Phật giáo Tây Tạng.

Riêng giai đoạn 1937-1938, dưới sự lãnh đạo độc tài tàn nhẫn Stalin, người cầm quyền lãnh đạo Đảng Cộng sản Liên Xô, mở đầu hàng loạt các vụ bắt bớ, thủ tiêu và thanh trừng chính trị. Từ tháng 8 năm 1937 đến tháng 10 năm 1938, chỉ riêng trong nhà tù gần thủ đô Ulan Bator, chế độ đạo độc tài tàn nhẫn Stalin đã xử tử 20.760 người, trong đó có khoảng hàng người lãnh đạo tôn giáo. Thời điểm này Phật giáo Mông Cổ phải chịu cộng nghiệp, hàng nghìn ngôi già lam tự viện Phật giáo bị tàn phá, hàng vạn tăng sĩ Phật giáo chết dưới bàn tay khát máu của những người Cộng sản vô thần cực đoan.

Theo Alexandr Solzhenisyn, nhà văn đoạt giải thưởng Nobel văn học, có khoảng 60 triệu người đã chết trong chế độ Cộng sản Liên Xô trong giai đoạn từ 1917 đến 1956. . .

Ban đầu, nhà cầm quyền Đảng Cộng sản (Bolshevik) Nga tin rằng, các chức sắc tôn giáo bị tước quyền lực, tôn giáo của họ sẽ nhanh chóng tàn lụi. Trong các cuộc thanh trừng vào những thập niên 1936-1937, của lãnh đạo Đảng Cộng sản Liên Xô độc tài tàn nhẫn Stalin, hàng chục giáo sĩ đã bi vây bắt. Dưới thời Bí thư thứ nhất Đảng Cộng sản Liên Xô (nhiệm kỳ 1953-1964), Nikita Sergeyevich Khrushchyov, việc dạy tôn giáo cho con cháu của người dân đã trở thành bất hợp pháp.

Từ năm 1917, đến thời kỳ Perestroyka (cải tổ) của những thập niên 1980, tôn giáo lại cởi mở hơn, thì người dân Liên Xô càng tìm kiếm những cách thức mới, và sáng tạo để xóa bỏ nó. Ngày nay các nhà thờ chính thống giáo của Nga đã chật kín người. Một khi sự áp bức đã được giải phóng, hàng triệu tín hữu đã trở lại nhà thờ.

Perestroyka (Перестройка, cải tổ), một chính sách thay đổi chính trị và kinh tế, được Liên Xô tiến hành từ những thập niên 1986-1991. Cải tổ chính trị, bắt đầu từ quyền lãnh đạo Đảng Cộng sản Liên Xô dưới sự đứng đầu của Gorbachov, dẫn đến những thay đổi đáng kể trong cuộc sống của đất nước và thế giới nói chung.

Thí nghiệm thử của nhà cầm quyền Đảng Cộng sản Liên Xô rõ ràng đã thất bại. Nếu các bạn muốn biết tại sao việc Đảng Cộng sản Liên Xô, chủ trương tiêu diệt tôn giáo bằng bạo lực nhưng lại thất bại? Tốt hơn hết các bạn hãy đến Viện Bảo tàng Anh (British Museum), một viện bảo tàng văn hóa và lịch sử loài người ở Luân Đôn, qua cuộc triển lãm sẽ biết rõ việc nêu trên. Với sự hợp tác của hàng loạt các chương trình Radio 4 của BBC, triển lãm này mô tả một số trong vô số cách, mà chính nó thể hiện đức tin, sử dụng các đồ vật tôn giáo để kiểm tra cách, mọi người tin tưởng hơn là những gì họ tin. Câu giải thích đầu tiên do Viện Bảo tàng Anh cung cấp có ý nghĩa: "Việc thực hành và trải nghiệm tín ngưỡng là điều tự nhiên đối với tất cả mọi người". Từ những lá cờ cầu nguyện, đến Mũ Tôn kính Thiên Chúa của Leeds United, từ chiếc bình đựng nước đến những cổ xe rước dâu, triển lãm này kể câu chuyện về mong muốn bẩm sinh, và đam mê của loài người, là muốn hiểu về thế giới vượt ra ngoài thực nghiệm nghiêm ngặt.

Bà Jill Cook, người phụ trách triển lãm, đã hồi tưởng lại việc đã đi vào các nhà thờ trước thời "Công khai hóa" (Glasnost) như nhà thờ Kazan ở Petersburg, nơi đã được chuyển đổi thành bảo tàng về thuyết vô thần. Một trong những món đồ mà Bà Jill Cook đã đưa vào triển lãm là bức tranh thêu bằng nhung và lụa năm 1989 của Chúa Kitô, trên lưng một con giáp. Người tạo ra hình ảnh này, không có trang phục nào khác để làm việc - tất cả chúng đều đã bị phá hủy - ngoài những thứ mà Bà Jill Cook đã tái hiện thắp sáng Cơ Đốc giáo trong Bảo tàng thuyết vô thần. Những gì đã từng là một sự căm phẩn đã được chuyển đổi thành một vật sùng kính. Các dịch vụ được tiếp tục tại nhà thờ Kazan vào năm 1992.

Hình ảnh áp chót của triển lãm là một áp phích năm 1975, của một phi hành gia trông táo tợn, đang đi vòng quanh không gian và tuyên bố: "Vô thần". Bên dưới anh ta, trên Hành tinh, một nhà thờ đang sụp đổ. Điều này có từ thời kỳ được gọi là Chủ nghĩa Vô thần khoa học.

Hình 2: Một tấm áp phích cho thấy một phi hành gia đang đi bộ trong không gian nói: "Vô thần". Tác giả: Vladimir Menshikow, 1975. Ảnh: Viện Bảo tàng Anh

Nhưng có một triển lãm cuối cùng để đi. Vòng quanh góc, một tủ kính chứa những chiếc thuyền mô hình nhỏ, với những que diêm cháy, trong đó tượng trưng cho những con người đang quây quần bên nhau. Và hai chiếc áo nhỏ đã được dùng làm vải khâm liệm cho những đứa trẻ bị chết đuối. Ở bên cạnh họ là một cây Thánh giá nhỏ, được làm từ gỗ của một con tàu bị đắm ngoài khơi đảo Lampedusa của Ý vào ngày 11 tháng 10 năm 2013. Con tàu chở những người tỵ nạn Cơ Đốc giáo người Somali và Eritrean, chạy trốn vì đói nghèo và ngược đãi. Tuccio, người thợ mộc ở địa phương Lampedusa, rất muốn làm điều gì đó cho họ, bằng bất cứ cách nào anh ta có thể. Vì vậy, anh ấy đã làm tất cả những gì anh ấy biết và biến chúng thành một cây Thánh giá. Cũng giống như một người thợ mộc nổi tiếng trước anh ta, tôi cho là vậy. Và điều mà triển lãm này thể hiện là không có gì - không phải hàng chục năm tuyên truyền, hay khủng bố do nhà cầm quyền Đảng Cộng sản Liên Xô bảo trợ, sẽ có thể dập tắt bản năng đó khỏi cuộc sống của con người.

Cuối thập niên 1980, chế độ Cộng sản Liên Xô đã hoàn toàn sụp đổ ở nước Nga và các nước ở Đông Âu nên đã có nhiều chuyển đổi thuận lợi cho Phật giáo có cơ hội phục hồi lại như xưa ở Nga và Mông Cổ.

Sau khi chế độ Cộng sản vô thần cực đoan ở Mông Cổ sụp đổ vào năm 1990, việc tự do tôn giáo mới được có cơ hội phục hồi và cơ sở tự viện Phật giáo mới hồi sinh trở lại.

Tác giả: Giles Fraser

Biên dịch: Thích Vân Phong

(Nguồn: The Guardian)

Xem thêm:

CHIẾN DỊCH TIÊU DIỆT TÔN GIÁO
KHÔNG THỂ CHUYỂN ĐA SỐ THÀNH CHỦ NGHĨA VÔ THẦN

(Campaigns Fail to Convert Majority to Atheism)

Hình: Tấm áp phích chống tôn giáo trong một nhà thờ đóng cửa ở Liên Xô năm 1950. Ảnh: Getty Images

Ngay cả khi các biện pháp của lãnh tụ Cộng sản vô thần Stalin, đã thành công trong việc loại bỏ các trung tâm tôn giáo, khỏi nhà thờ Chính thống giáo Nga, chúng cũng có tác động tối thiểu đến đức tin thực tế của người dân.

Cuối năm 1937, một cuộc khảo sát về dân số Liên Xô, cho thấy 57% người dân tự nhận mình là "tín đồ tôn giáo" (religious believer). Trung tâm niềm tin tôn giáo của Stalin - rằng mọi người có lý trí, như Miner nói, "tự nhiên loại bỏ những mê tín tôn giáo, giống như một đứa trẻ lớn hơn tiếng khóc của nó" - được chứng minh là sai lầm.

Ngay cả sau Đệ nhị thế chiến, chiến dịch tiêu diệt tôn giáo vẫn diễn ra trong nhiều thập kỷ, với văn hóa phẩm tôn giáo, Thánh kinh Thiên Chúa giáo, Kinh điển Phật giáo. . . đều bị cấm lưu hành và cấm chỉ các học đường không được rao giảng về tôn giáo. Tuy nhiên, đến năm 1987, New York Times đưa tin https://www.nytimes.com/1987/08/23/weekinreview/the-kremlin-seeks-a-new-kind-of-coexistence-with-religion.html, "Các quan chức Cộng sản Liên Xô đã bắt đầu thừa nhận rằng, họ có thua trong trận chiến tiêu diệt tôn giáo".

Nói về mặt văn hóa, những người Bolshevik ở thành thị có rất ít điểm chung với nông dân vùng nông thôn, những người chiếm phần lớn dân số nói chung. Đối với nông dân, các chiến binh chủ nghĩa Cộng sản vô thần, chưa bao giờ đủ sức thuyết phục để thay thế các thực hành tôn giáo trải qua hàng thế kỷ, đặc biệt là khi ký ức về cuộc Cách mạng năm 1917 https://www.history.com/topics/russia/russian-revolution, và sự cai trị hà khắc dưới chế độ độc tài của lãnh tụ Cộng sản vô thần Stalin, ngày càng mờ nhạt. 

Thích Vân Phong biên dịch

(Nguồn: history.com)