ẢNH THỜI SỰ VĨ ĐẠI NHẤT MỌI THỜI ĐẠI
Duy Anh
Xếp thứ hai trong danh sách bình chọn là bức ảnh do Malcolm Browne chụp Hòa thượng Thích Quảng Đức tự thiêu tại Sài Gòn ngày 11/6/1963.
Sáng 2/6/2010, lễ an vị tượng đài Bồ tát Thích Quảng Đức tại khuôn viên 70-72 Cách Mạng Tháng Tám, Quận 3 (TP.HCM) đã diễn ra đúng dịp lễ tưởng niệm lần thứ 47 ngày Bồ tát vị pháp thiêu thân và hiệp kỵ chư thánh tử vì đạo (20 tháng Tư Âm lịch - 11/6/1963) để phản đối chính quyền Ngô Đình Diệm đàn áp Phật giáo tại miền Nam Việt Nam.
Nhân dịp này, chúng tôi đã mở lại hồ sơ nhiếp ảnh quý về sự kiện lịch sử ấy...
Hôm 30/5/2010, nhà nhiếp ảnh Duy Anh, phụ trách Cate Nhiếp ảnh (GoNews), đã đến thăm đồng nghiệp lão thành Nguyễn Văn Thông (phải) tại nhà riêng của ông ở Cư xá Đô thành, Quận 10, TP.HCM. Ông là tác giả bức ảnh Tự thiêu, đã đoạt Giải Ngân hài bạc Anh quốc, và Huy chương đồng Phần Lan 1964. (Ảnh: Cẩm An)
|
Tác giả Nguyễn Văn Thông kể với GoNews:
“Chiếc xe hơi dừng giữa đường, giả như hư máy, các tăng ni chặn kín các
ngả đường… Sau khi người đẫm ướt xăng, Hòa thượng bật quẹt (đá lửa) do ướt xăng nên không cháy, nên ông nhận cái hộp quẹt khác rồi bật tiếp. Lửa cháy… Tôi chụp và khóc, tay run lên… vì thấy nhà sư cao cả quá! Sau đó, tôi phóng một tấm lớn 50x60cm tặng cho nhà chùa. Năm sau (1964), tôi
mới gởi ảnh ấy đi dự thi...". |
Tự thiêu - ảnh Nguyễn Văn Thông. Giải Ngân hài bạc Anh quốc, Huy chương đồng Phần Lan 1964, Huy chương bạc Liên hoan ảnh nghệ thuật Hội Nhiếp ảnh TP.HCM 1990. |
Bên cạnh bức ảnh đoạt giải của tác giả Nguyễn Văn Thông cón có loạt ảnh doMalcolm Browne chụp Hòa thượng Thích Quảng Đức tự thiêu tại Sài Gòn vào ngày 11/6/1963. Ngày ấy, có một đoàn diễu hành với khoảng 350 hòa thượng và ni cô, đi đầu là một chiếc Austin Westminster, đến ngã tư Phan Đình Phùng - Lê Văn Duyệt (nay là ngã tư Nguyễn Đình Chiểu - Cách mạng tháng Tám) thì Hòa thượng Thích Quảng Đức đi ra từ chiếc xe này, cùng hai nhà sư khác. Một nhà sư đặt tấm nệm xuống đường, người kia lấy từ xe ra một bình xăng 20 lít. Đoàn diễu hành tạo thành nhiều lớp vòng tròn xung quanh Hòa thượng Thích Quảng Đức bình tĩnh ngồi thiền. Trong ảnh: Một nhà sư cùng đi bắt đầu tưới xăng lên người Hòa thượngThích Quảng Đức. (Ảnh: Malcolm Browne) |
Hòa thượng lần tràng hạt và bắt đầu niệm: "Nam mô A Di Đà Phật" trước khi tự tay châm lửa. Mọi nguời chung quanh bắt đầu hoảng hốt... (Ảnh: Nguyễn Văn Thông) |
Cảnh sát đã cố ngăn vụ tự thiêu nhưng không thể xuyên qua được đám đông Phật tử đang vây quanh Hòa thượng. Một cảnh sát phi mình vào và phủ phục trước Hòa thượng nhằm tỏ lòng kính trọng. Những người chứng kiến phần lớn sửng sốt trong yên lặng, số khác thì khóc và cầu nguyện. (Ảnh: Malcolm Browne) |
Ảnh của Malcolm Browne đoạt
giải World Press Photo năm 1963. Bức ảnh gây xúc động đến nỗi Tổng thống Mỹ lúc đó là John F. Kennedy phải thốt lên: "Không một bức ảnh thời sự nào trong lịch sử thế giới lại tạo ra nhiều cảm xúc như thế!" |
Cùng có mặt tại hiện trường với Browne là David Halberstam lúc đó là phóng viên trẻ của báo The New York Times. Halberstam cùng nhận giải thưởng Pulitzer năm 1964 với Browne nhờ bài báo nói về sự kiện này.
|
Hòa thuợng Thích Quảng Đức. (Ảnh tư liệu)
|
Tượng đài Bồ Tát Thích Quảng Đức ở ngã tư Nguyễn Đình Chiểu - Cách mạng tháng Tám, Quận 3, TP.HCM. (Ảnh: Cẩm An)
|
Chiếc xe di vật được lưu giữ tại chùa Thiên Mụ, Huế. (Ảnh tư liệu) |
Sáng
nay 2/6/2010 đã diễn ra lễ an vị tượng đài Bồ tát Thích Quảng Đức, với sự tham dự của phó Chủ tịch UBND TP.HCM Nguyễn Thành Tài, đại diện các ban ngành cùng đại diện Thành hội Phật giáo, tăng ni phật tử tại TP.HCM. |