XÂY DỰNGNIỀM TINVỮNG CHẮC CHO CƯ SĨPHẬT TỬ TRONG BỐI CẢNH KHỦNG HOẢNG TRUYỀN THÔNG HIỆN NAY ThS. NCS. Thích Huệ Đạo THAM LUẬN HỘI THẢO HOẰNG PHÁP TẠI LÂM ĐỒNG 2019
Tóm tắt Trên cơ sở giới thuyết “Khái niệm niềm tinvững chắc, khủng hoảng truyền thông, cũng như thực trạng khủng hoảng truyền thông hiện nay”, bài viết chỉ ra các giải phápxây dựngniềm tinvững chắc cho cư sĩ, Phật tử trong bối cảnh khủng hoảng truyền thông hiện nay. Từ khóa: niềm tin, niềm tinvững chắc, khủng hoảng truyền thông v.v.
PHẦN MỞ ĐẦU
Việt Nam là một trong những nước phương Đông, nơi mà tôn giáo có ảnh hưởng rất lớn đến đời sốngvăn hóaxã hội. Tùy vào các giai đoạn lịch sử phát triển của các nước, tôn giáo nắm vai trò chủ đạo, có tác động mạnh mẽ đến đời sốngtinh thần, suy nghĩ của con người. Trong các tôn giáo lớn trên thế giới, thì Phật giáo là một trong những tôn giáo đã du nhập vào Việt Nam và trở thànhtôn giáo có ảnh hưởng sâu sắc đến đời sốngtinh thần, xã hộiViệt Namcho đến ngày nay. Trong suốt quá trình hình thành và phát triển, Phật giáo Việt Nam đã có nhiều đóng góp đáng kể đối với sự phát triển của dân tộc trên nhiều lĩnh vực, đặc biệt là về lĩnh vực giáo dụcđạo đức. Có thể nói, Phật giáo được xem là một trong những nhân tố quan trọng góp phần định hình nên các quan niệm, chuẩn mực và hệ giá trịđạo đức trong xã hội. Tư tưởng về đạo đứcnhân sinh của Phật giáo là một tư tưởng xuyên suốt và ảnh hưởng sâu sắc đến đời sốngtinh thần của con ngườiViệt Nam. Trong quá trình xây dựng và phát triển đất nước theo tinh thần “Đạo pháp – Dân tộc – Chủ nghĩa xã hội”, Phật giáo đã thể hiệntinh thầnnhập thế sâu sắc của mình qua các hoạt độngxã hội “tốt đời đẹp đạo” và đã được các phương tiện thông tin đại chúngđưa tin nhanh chóng, kịp thời. Từ đó tạo sức ảnh hưởng rất lớn đến quần chúngnhân dân, giúp con ngườinhận thức sâu sắc về các giá trịđạo đứctốt đẹp của đạo Phật, tinh thần dấn thân phụng sự của các Tăng Ni và Phật tử. Tuy nhiên, bên cạnh những mặt tích cực mà các phương tiệntruyền thông mang lại thì ẩn đằng sau đó là những thách thức, tiêu cực mà truyền thông mang lại, làm ảnh hưởng đến niềm tin của tín đồPhật tử nói riêng và quần chúngnhân dân nói chung. Đặc biệt là có một số phần tửngoại đạo, đánh tráo khái niệm, bóp méosự thật làm phương hại đến uy tín của Phật giáo. Trước thực trạng đó, Ban Hoằng pháp Trung ương Giáo hội Phật giáo Việt Nam (GHPGVN) tổ chức Hội thảo Hoằng pháp và Hoằng phápviên Phật tử tại Lâm Đồng nhằm trang bị thêm cho các Tăng Ni và Phật tử những kỹ năng cần thiết về “Sứ mạng hoằng phápthời đại công nghệ số và trọng tráchxây dựngniềm tinvững chắc cho cư sĩ Phật tử”. Do đó, tác giả chọn vấn đề“Xây dựng niềm tinvững chắc cho cư sĩPhật tử trong bối cảnh khủng hoảng truyền thông hiện nay” làm đề tài tham luận của mình trong Hội thảo Hoằng pháp tại Lâm Đồng năm nay.
PHẦN NỘI DUNG
1. Khái niệm niềm tinvững chắc và khủng hoảng truyền thông 1.1. Khái niệm niềm tinvững chắc và vai trò của nó Trong Kinh Tương ưng, đức Phật có nói về vai trò của niềm tin như sau:
“Lòng tin đối người đời Là tài sảntối thượng Chánh pháp khéo hành trì Đem lại chơn an lạc Chân lý giữa các vị Là vị ngọt tối thượng Phải sống với trí tuệ Được gọi sống tối thượng”[2]
Niềm tin là một phạm trùtriết học, trong Phật giáo, niềm tin gắn với sức mạnh và sự che chở của đức Phật. Trong tín ngưỡng, niềm tin gắn với sức mạnhsiêu nhiên giúp con người vượt lên sợ hãi, đẩy lùi tai họa, hướng tới an yên. Cho dù mỗi tôn giáo, tín ngưỡng có những cách tạo dựng niềm tin riêng, nhưng điểm chung là hướng con người về những niềm tinchân chính. Trải qua hàng nghìn năm lịch sử, niềm tintôn giáo vẫn tồn tại bởi trong cuộc sống, con người luôn phải đối mặt với nhiều trớ trêu, nghịch cảnh, và niềm tin vào sức mạnhsiêu nhiên chính là nơi con người bấu víu để vượt quatâm lýsợ hãi, bất lực. Về bản chất, niềm tin mang tính chủ quan. Niềm tinvững chắchay còn gọi là niềm tinchân chính, được phát sinh sau quá trình tu tập, chuyển hoá, nên khác với niềm tinmê muội, tà dại. Đức Phật dạy rằng: niềm tin chân chánh là niềm tin có trí tuệcân nhắc, soi sáng. Vì thế, đức Phật khuyên chúng ta đừng nghe những gì người khác nói dù đó là truyền thuyết có từ nhiều đời. Nghe điều gì ta cũng phải nên suy nghĩ, tìm tòi, xem sự việc đó có thiết thực, lợi ích hay không. Khi ta muốn tin điều gì mà không có trí tuệsuy xét, không chứng minh được nguồn gốc của nó, thì dễ rơi vào mê tín, dị đoan. Trong Kinh Tăng Chi bộ, đức Phật có dạy rằng: “Này các Kalama, chớ có tin vì nghe báo cáo, chớ có tin vì nghe truyền thuyết; chớ có tin vì theo truyền thống; chớ có tin vì được kinh điểntruyền tụng; chớ có tin vì lý luậnsuy diễn; chớ có tin vì diễn giảitương tự; chớ có tin vì đánh giá hời hợt những dữ kiện; chớ có tin vì phù hợp với định kiến; chớ có tin vì phát xuất từ nơi có uy quyền; chớ có tin vì người nói ra là thầy của mình.Nhưng này các Kalama, khi nào tự mình biết rõ như sau: Các pháp này là bất thiện; các pháp này là đáng chê; các pháp này bị các người có trí chỉ trích; các pháp này nếu thực hiện và chấp nhận đưa đến bất hạnh khổ đau’, thời này Kalama, hãy từ bỏ chúng”[3]. Như vậy, đức Phật đã chỉ cho chúng ta biết cơ sở của niềm tinvững chắc là tự tin vào chính mình, tin vào điều thiện và tránh xa những điều bất thiện, những điều dẫn đến khổ đau. Vai trò của niềm tinvững chắc:Lòng tin tạo nên sự gắn bóthân thiết trong sự liên quan các mối giao dịch làm ăn và củng cốuy tín cho chính mình đối với cộng đồngxã hội. Trong suốt quá trình xây dựnglòng tin đối với mọi người, chính chúng tacần phải có sự kiên nhẫn và thành thật. Trong sinh hoạtgia đình, sự thương yêu, đùm bọc, sẻ chia cho nhau đều bắt đầu từ lòng tin giữa cha mẹ, vợ chồng, con cái, anh em, người thân và láng giềng. Lòng tin như một chất keo luôn gắn bócon người với con người, và là một chất liệu kết nối yêu thương để chúng ta thêm gắn bó và cảm thôngvới nhaulâu dài. Đức Phật dạy: tin là mẹ sinh ra tất cả các công đức, là căn bản của sự thành công và là nguồn gốc để phát sinh muôn hạnh lành; nhưng lòng tin của người Phật tử không phải là một lòng tincuồng nhiệt, sôi nổi, bốc đồng, mà không có suy xét, kiểm chứng qua sự thực hành. Đức Phật đã từng nói: “Ta chỉ là vị thầy dẫn đường giúp cho mọi người đi đến con đường bình yên, hạnh phúc; ta không phải là một vị thần linh hay một đấng tối cao có quyền ban phước, giáng hoạ”[4]. Người Phật tử tin Ngài là một con ngườigiác ngộ và chúng ta cũng là một con người, ai quyết tâm và kiên trì, bền bỉ thì sẽ biết cách chuyển hoá nỗi khổ, niềm đau thành an vui, hạnh phúc. Do đó, sự thành công của chúng ta không phải là một thứ mê tín. Một tín ngưỡngmù quáng không được xây dựng trên nền tảng chân chính là một nguy hại lớn cho con người và bản sắc văn hóa dân tộc. Tuy nhiên, nếu một đức tin hỗn tạp, thiếu căn cứ đều phát xuất từ lòng tham lam, sân, si của con người thường tin tưởng, nương nhờ vào một thế lực không có căn cứ rõ ràng thì sẽ dẫn đến những hậu quả khôn lường. Đạo Phật truyền vào Việt Nam đã trên 2.600 năm, có những thời rực rỡ, huy hoàng, chói sáng, nhờ vào sự sáng suốt của các nhà vua như thời Lý, Trần; và cũng có những lúc lu mờ, tối tăm, bởi những ông vua đam mê hưởng thụ quá mức chỉ biết cho riêng mình. Con người sống tốt và có ý thức, hay suy thoái đạo đức là do niềm tin không chân chính làm xáo trộn bởi sự hiểu biếtsai lầm của mình. Mặt khác, niềm tin còn được xem như một lý tưởng sống, giúp ta quyết tâmthực hiện những hoài bão của mình. Trái lại, người không có đủ niềm tinchân chính thì không có hướng đi và một tương lai tốt đẹp. Niềm tin càng vững chắc thì bước đi càng rộng mở, không có gì ngăn cản nỗi và ý chínỗ lực càng lớn mạnh. Vì vậy mà con ngườicần phảinuôi dưỡng và xây dựngniềm tin về con ngườitâm linh, là tin chính mình có khả năng làm được tất cả mọi điều thiện lành, tốt đẹp. Trong cuộc sống, đức Phật luôn nhấn mạnh về lòng tin sau khi có trí tuệ, xem đó là động lựcthúc đẩy mọi sự tiến bộ của con ngườitrong suốt quá trình tu tập và chuyển hoá hướng đến mục tiêugiác ngộ, giải thoát cùng lợi ích cho nhân loại. Tuy nhiên, ngày nay, niềm tin của tín đồPhật tử đang bị ảnh hưởng nặng bởi cuộc khủng hoảng truyền thông 4.0. hiện nay. 1.2. Khái niệm khủng hoảng truyền thông Khủng hoảng truyền thông là cụm từ tiếng Việt được dịch ra từ chữ “Crisis” là những sự kiện xảy ra ngoài tầm kiểm soát của công ty khi có thông tin bất lợi về công ty hay sản phẩm. Sự bất lợi này đe dọa đến việc tiêu thụ sản phẩm hoặc làm giảm uy tín của công ty. Theo định nghĩa giáo khoa thì: “Khủng hoảng truyền thông là bất kỳ một sự kiện ngoài ý muốn nào mang mối đe dọanghiêm trọng đến uy tín của công ty và /hoặc niềm tin của các bên liên quan. Sự kiện có thể là một hành động vi phạmlòng tin, một sự thay đổi trong môi trường cạnh tranh, cáo buộc bởi các nhân viên hoặc những người khác, một nghị định đột ngột của chính phủ, lỗ hổng trong sản phẩm, hoặc bất kỳ tác độngtiêu cực nào khác” hay nói một cách đơn giản, “khủng hoảng là bất kỳ một sự kiện nào có khả năng ảnh hưởngtiêu cực đến hình ảnh của công ty đối với công chúng của nó”[5]. 2. Thực trạng khủng hoảng truyền thông hiện nay Trong bối cảnh lịch sử hiện nay, dưới sự tác động của ngành công nghệ 4.0 đã làm thay đổi các lĩnh vực từ kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội, tôn giáo. Đặc biệt là Phật giáo. Bên cạnh những giá trịtích cực mà truyền thông mang lại cho Phật giáo như: truyền đạtthông điệpnhân ái, hòa bình, vô ngãvị tha của Phật giáo nhanh chóng, kịp thời trong quần chúngnhân dân trong nước và quốc tế, các hoạt độngxã hội cũng nhờ truyền thông mà được đông đảo mọi người hưởng ứng v.v… Tuy nhiên hiện nay, Phật giáochúng ta đang bị ảnh hưởng sâu sắc cuộc khủng hoảng truyền thông này. Các thông tin, hình ảnh về Tăng đoànliên tục bị các thế lựcngoại đạobóp méosự thật, đánh tráo khái niệm và được đưa lên mạng xã hội với nhiều mưu đồ khác nhau như: kích động, chia rẻ Tăng đoàn, làm xao lãngniềm tin của tín đồPhật tử, gây hấn làm hiểu lầm giữa các tôn giáovới nhau, gây mất đoàn kết dân tộc. Thực tế cho thấy từ trước Đại lễ Vesak 2019 được đăng cai tại Tam Chúc, Hà Nam, nhiều thông tin tiêu cực về hình ảnhTăng đoàn đã bị các thế lựcngoại đạoxuyên tạc, bóp méo. Chúng muốn phá tan hình ảnhPhật giáo trong đại lễ 2019 này. Về sau lại xuất hiện vụ “sư Thanh Toàn gạ tình”, rồi thừa cơ hội đó “TS. Dương Ngọc Dũng bôi nhọ Phật giáo” v.v… Tạo một làn sóng cho bọn thù địch ăn theo. Họ thường mệnh danh là người của Phật giáo bằng cách lấy tên các trang Facebook như: baovechinhphap, tiếng nói của Tăng Ni và Phật tử, hộ pháp v.v… Nhưng thực tế là phá hoạiPhật pháp với mưu đồ lấy cắp tín đồ qua việc bóp méo một vài hình ảnhtiêu cực của Tăng Ni. Mặt khác, khủng hoảng truyền thông ngày càng tinh vi hơn, mang tính quy chụp: dùng hình ảnh không lành mạnh của một vài Tăng Ni rồi đồng nhất với Tăng đoàn, dùng các trang mạng xã hội câu like, kích động qua việc nói xấu, bóp méolý tưởng của người xuất gia, phủ định hệ giá trịđạo đức của Phật giáo, đến đời sốngtu tập, cách hành đạo của Tăng Ni v.v… Từ đó làm lung lay niềm tin của tín đồ, làm mất đi vai trò, chức năngxã hội của đạo Phật, gây mâu thuẫn nội bộ, hiểu lầm giữa các tín đồ, chức sắc tôn giáo. Các trang mạng phản ánh các giá trịđạo đứcPhật giáo thì không nhiều, nhưng các trang mạng nói xấu, xuyên tạc thì dày đặc và số lượng truy cập ngày càng gia tăng đến mức khủng. Do đó, vấn đề đặt ra hiện nay là coi giáo dụcniềm tin cho cư sĩPhật tử về đạo Phật là vấn đề quan trọng và cấp thiết hiện nay. Tác giả xin đưa ra một vài giải pháp 3. Một số giải pháp nhằm xây dựngniềm tinvững chắc cho cư sĩPhật tử trong bối cảnh khủng hoảng truyền thông hiện nay Niềm tin là yếu tố không thể thiếu trong đời sống, bất kỳ sự thành công nào của con người thì niềm tin đều đóng vai trò rất quan trọng. Trong đời sống tu tập của tín đồPhật giáo cũng vậy, niềm tin được xem là cửa ngõ vào đạo, là phương tiện giúp cho con người đoạn trừ tham sân si, hướng đến sự an lạc, giác ngộ và giải thoát. Vì thế, nó có khả năng chi phốinhận thức, quy địnhthái độ và định hướng, điều chỉnhhành vi, tạo động lực giúp tín đồquyết tâmtu học đến mục đíchcuối cùng. Tác giả xin đưa ra một số giải pháp như sau: Một là, phải có niềm tintuyệt đối về đức Phật Đức Phật là nhân vật có thật trong lịch sử, người đã đạt đượcgiác ngộ và hướng dẫn con đườnggiác ngộ đó cho chúng sinh. Nhờ đức Phật mở đạo mà tín đồ rõ thấu được Kinh, Luật, Luận và dễ bề tu học. Đức Phật là nhân vật duy nhấttrong lịch sử các tôn giáotuyên bố mình không đại diện cho Chúa trời, Thượng đế, thần linh hay một đấng sáng tạo, thế lựcsiêu nhiên nào cả.
Vì hiểu về đức Phật nên tín đồ có niềm tin Ngài là bậc thầy tối cao của sự thanh tịnh, trí tuệ và lòng từ bi; là người xứng đáng để họ nương tựa; là người có thể hướng dẫn cho họ con đườngthực tập hướng đến an vui, hạnh phúc mà tối hậu là giác ngộ, giải thoát. Đồng thời, họ dành cho Ngài một tình cảm thiêng liêng, một lòng tôn kính và ngưỡng mộ như một người cha hiền cao thượng. Họ luôn ca ngợicông hạnh và bảo vệhình ảnh của Ngài. Từ niềm tin vào đức Phật, tín đồphát nguyệnquy y Tam bảo, thỉnh tượng Phật thờ tại gia đình để hàng ngày chiêm ngưỡng, lễ bái. Họ học hỏiđức hạnh, thực hành theo những lời chỉ dạy của Ngài để mong muốn có được trí tuệ, an lạc, hạnh phúc và một ngày nào đó cũng đạt đượcquả vịgiác ngộ, giải thoát như Ngài. Mặt khác, Ngài không hứa hẹn sự ban ơn hay giáng họa với bất kỳ ai, ngược lại, Ngài đề cao vị trícon người là tối thượng và cho rằng không một đấng siêu nhiên hay thế lựcquyền năng nào có thể phán xét, định đoạtvận mệnhcon người. Ngài nói: không ai làm cho mình cao thượng, cũng không ai khiến cho mình thấp hèn, mà chỉ có những hành động của mình làm cho mình thấp hèn hay cao thượng mà thôi. Và đức Phật còn khẳng định một lần nữa: không có giai cấp trong dòng máu cùng đỏ, trong giọt nước mắt cùng mặn, tất cả chúng sanh đều có Phật tánh. Ta là Phật đã thành, còn các ngươi là Phật sẽ thành. Đạo Phật ra đời với mục đích cơ bản là “khai thị chúng sanh ngộ nhập Phật tri kiến”, khẳng định mọi chúng sanh đều có thể thành Phật, thể hiện tính nhân văn sâu sắc trong các lời dạy của đức Phật. Ngài muốn đem pháp vị nhiệm mầu để lợi lạcquần sanh. Trong đó Ngài khẳng định chỉ có con người mới có đầy đủ duyên lành hơn các loài khác. Như lời tựa trong kinh Viên Giác, Đường Bùi Hữu viết: “Chân thật mà nói, có khả năng phát bồ đề tâm, chỉ có con người”. “Do vậy tuy nói rằng, tất cả chúng sanh là đối tượng mà Phật pháphóa độ, nhưng chỉ có con người mới có lòng từ bi, trí tuệ, có năng lực học tập tiếp thuPhật pháp. Sự xuất hiện của Đức Phật ở nhân gian, điều đó để chứng minh rằng, trong tất cả loài hữu tình, vị trícon người là hơn hết, chỉ có con người mới có khả năng tiếp thu được lời giáo hóa của đức Phật”[6]. Đức Phật dạy tất cả mọi loài chúng sanh đều có Phật tánh. Tuy nhiên, Ngài không vì vậy mà đồng nhất tất cả. “ … Dẫu rằng con người sống trong xã hội cần có nhu cầu ăn uống, nhà cửa để sống, nhưng hạnh phúccon người không chỉ dừng lại ở đó mà còn có đời sốnghạnh phúc cao hơn là tinh thần, vì con người khác ở các loài động vật khác là con người biết suy tư. Như đại sưThái Hư có nói: Con người có sự giáo dục mà các loài động vật khác không có, như con người biết lựa chọn sự ăn mặc. Đây là điểm đặc thù giữa con người và các loài động vật khác”[7]. Ngoài ra, trong Kinh đức Phật có dạy: con người có ưu điểm mà các loài động vật khác không có. “Đó là sự ghi nhớ, nguyên văn tiếng phạn là manasa, có nghĩa là ý. Con người có thể suy tư, phân biệt tất cả pháp, ghi nhớ những việc đã qua trong quá khứ, dự đoán những việc sắp phát sinh ở vị lai và nhận thức, những việc trong hiện tại. Con người vốn có chức năngsuy nghĩ này mới có thể tác ýsuy tính, con người có tính đặc thù về ý thứcvăn hóa đều xuất phát từ manasa này”[8]. Nếu như Ki Tô Giáo luôn đề cao vị trí và vai tròtối cao của thần linh, thì ở Phật giáo cho rằng con người là trên hết. Quan điểm của đạo Phật luôn lấy con người trong nhân gian làm đối tượng giáo dục, và chỉ có con người mới có thể tu họcPhật pháp. Như vậy trong các loài hữu tìnhchúng sanh, con người là ưu việt nhất. Vì vậy các nhà khoa học đã nghiên cứu về bộ não của con người có nhiều tế bào thần kinh và có nhiều chức năng khác nhau, vùng nhớ và vùng suy tư có mối quan hệ mật thiết nhau. Đó là đặc trưng chỉ có duy nhất ở con người. Tuy nhiên nếu chúng talạm dụng ba ưu điểm trên mà tạo ra những việc ác, thì tác hại của nó sẽ vô cùng, làm cho đời sốngchúng ta càng khổ đau hơn. Hai là, phải có niềm tintuyệt đối về giáo lýđức Phật Giáo lý của đạo Phật được xem là pháp bảo đối với tín đồPhật giáo. Sở dĩxem nhưPháp bảo vì đây là những lời chỉ dạy quý báu của đức Phật có giá trị lớn lao giúp tín đồchuyển hóa tham, sân, si, giải thoát khổ đau đạt đượcNiết Bàn, an lạc, hạnh phúc. Giáo lýđạo Phật về tổng thể gồm: Kinh (những chỉ dạy của đức Phật), Luật (những Giới luậtáp dụng cho Tăng, Ni và tín đồ), Luận (những luận bàn, giảng giải về Kinh và Luật). Về chi tiết có thể kể ra như: Tứ diệu đế, vô thường, vô ngã, duyên sinh, 37 phẩm trợ đạo, nhân quảnghiệp báo, luân hồi,… Về nội dung, đề cập đến khổ và phương phápdiệt khổ. Nhờ giáo lý của Phật mà tăng, ni và tín đồ có thể tu tậpGiới luật, thiền định, trí tuệ để giác ngộ (trí tuệ) và giải thoát (tự do và hạnh phúc). Vì tin vào giáo lý nên tín đồhọc hỏigiáo lý, đọc tụng kinh sách, nghe chư Tăng giảng dạy Phật pháp để nâng caonhận thức, biết đường lối tu tập chân chính. Ngoài ra, họ còn ấn tống kinh sách, băng đĩa; hướng dẫn, khích lệ gia đình, người thân và bạn bè cùng nhau tìm hiểu, học hỏi và áp dụnglời Phật dạy vào đời sống hàng ngày; họ hết lòngbảo vệgiáo lý trước những lời xuyên tạc của người khác. Ba là, phải có niềm tintuyệt đối về Tăng đoàn Tăng đoàn được xem một trong ba ngôi báu quý giá đối với tín đồPhật giáo; là tổ chức của những tu sĩ đã xuất giatrở thành Tăng, Ni, đệ tửthánh thiện của đức Phật. Nhờ chư Tăngtiếp nối, truyền thừa và soi sángđạo lý nhiệm màu của đức Phật mà tín đồ mới có cơ hội biết đến giáo lý để thực hành. Tăng đoàn giúp tín đồđiều chỉnhnhận thức và hành vi sao cho phù hợp với những gì đức Phật đã dạy. Tín đồ luôn đặt niềm tin, sự kính trọng vào Tăng đoàn, xem đó là tấm gương mẫu mực về việc thực tậpBát Chánh đạochuyển hóatà nghiệp. Vì thế, họ cung kính, hết lòngthành thật với chư Tăng; học hỏiPhật pháp và sống theo những điều chỉ dẫn của chư Tăng; chia sẻ và xin lời tư vấn đối với các việc trọng đại của gia đình; phản bác lại những ai vu khống các tu sĩ. Bên cạnh đó, để gieo trồng phước đức với Tam bảotín đồ thường dâng cúng (tịnh tài, tịnh vật) để góp phần hộ trì Tam bảo và giúp chư Tăng có điều kiệntu học, làm việc Phật pháptốt hơn. Đây được xem là bổn phận của Phật tử đối với Tăng đoàn, góp phần làm cho Phật pháp xương minh. Quả thật:
“Phật pháp xương minh do Tăng già hoằng hóa Thiền môn hưng thịnh do đàn việt phát tâm”
Bốn là, phải có niềm tin tự tin về bản thân Niềm tin vào bản thân là cần thiết nhất đối với mỗi tín đồ. Nó không chỉ đem lại niềm tin yêu cuộc sống, lòng yêu thươngcon người, niềm hi vọng vào những gì tốt đẹp nhất mà còn là nền tảng của mọi thành công. Trong Kinh Tương ưng, Đức Phật có nói: “Hãy sống tự mình làm hòn đảo cho chính mình, này các Tỷ kheo, hãy nương tựa nơi chính mình, không nương tựa một ai khác. Hãy lấy pháp làm hòn đảo, hãy lấy pháp làm chỗ nương tựa, không nương tựa một ai khác”[9]. Trong Phật giáo, niềm tin này thể hiện trên hai khía cạnh: Thứ nhất: tin mình có khả năng tạo ra đời sống vật chất, tinh thần đem lại an lạc, hạnh phúc cho bản thân, gia đình và xã hội mà không lệ thuộc về bất kì lực lượng siêu nhiên nào. “Ta là chủ nhân của nghiệp, là kẻ thừa tựa của nghiệp”. Trong đạo Phật, con người được đặt vào vị trí cao nhất với đầy đủ khả năng và quyền quyết định số phận, vì thế con người phải tự chịu trách nhiệm trước hành động của mình theo luật nhân quả. Cho nên, thay vì cung phụng tâng bốc một thế lực siêu nhiên để cầu xinan lạc, hạnh phúc; tín đồ đặt trọn niềm tin nơi ý chí, nghị lực, sự tinh tấn của mình để không ngừng học tập, làm việc, cải thiệnbản thân theo tinh thầnBát chánh đạo (thấy nhìn đúng đắn, suy nghĩđúng đắn, nói lời chân chính, hành động đúng đắn, lối sốngđúng đắn, nỗ lực đúng, nhớ nghĩ đúng, giữa tâm an trụđúng đắn). Thứ hai: tin mình có khả năng giác ngộ tức thay đổi hoặc chuyển hóa những hành động xấu ác trở thành những hành động thiện lành, tốt đẹp, có lợi ích cho mình cho mọi người trong hiện tại cũng như tương lai. Vì sao tin như vậy, vì “Tất cả chúng sinh đều có Phật tính”, có thể hiểu Phật tính như là một năng lựcgiác ngộ tiềm tàng sẵn có nơi mỗi người, nhưng không phải tự nhiên có thể nhận thấy được mà cần phảiquyết tâmtu tập mới có thể đạt đến sự giác ngộ, tức là thấy được Phật tính và thành Phật. Khi đã có niềm tin vào chính mình, tín đồthực tậpđời sốngtrong sạch, lành mạnh, cao thượng. Họ phát nguyệnquy y Tam bảo, giữ gìn năm điều giới: không sát sinh, không trộm cắp, không nói dối, không tà dâm, không uống rượu và sử dụng các chất gây nghiện. Họ lựa chọn nghề nghiệp lương thiện để mưu sinh, tạo ra của cảivật chất bằng đôi bàn tay và khối óc của mình. Bên cạnh việc giữ giới, tín đồhọc hỏigiáo lý, thực tậplòng từ bi diệt trừ tâm ích kỷ, bỏn xẻn, mở rộng lòng thương, bố thí, cúng dường, ăn chay, niệm Phật, tham thiền, phóng sinh, làm các việc phước thiệnxã hội,… để tạo nhân duyên, phước đứctốt đẹp hằng mang đến an vui, hạnh phúc cho cuộc sống hiện tại và tiến dần trên lộ trình giác ngộ, giải thoát ở tương lai.
KẾT LUẬN
Như vậy, xây dựngniềm tinvững chắc cho cư sĩPhật tử trong bối cảnh khủng hoảng truyền thông hiện nay là điều hết sứccần thiết. Khi niềm tinkiên cố và vững chắc thì đó sẽ là động lực và là kim chỉ nam thúc đẩy mọi hành động đạt kết quả cao. Đối với một tôn giáo nói chung và Phật giáo nói riêng thì tín đồ đóng vai tròvô cùng quan trọng cho sự lớn mạnh của tôn giáo đó. Chúng ta đang sống trong thời buổi công nghệ 4.0, nơi mà có nhiều cơ hội và thách thức đang diễn ra. Bên cạnh những giá trịtích cực mà truyền thông mang lại cho Phật giáo như: lan tỏa các giá trịnhân ái, nhân văn của đạo đức Phật giao đến quần chúng trong nước cũng như quốc tế một cách nhanh chóng và kịp thời, thì nó cũng không sao tránh khỏi những thách thức rất lớn như: hiện tượng đánh tráo khái niệm, xuyên tạc, bóp méolý tưởngxuất gia, phụng sựnhân sinh của các tu sĩPhật giáo, gây hiểu lầm, gây mâu thuẫn giữa các tôn giáovới nhau, gây mất đoàn kết dân tộc do các thế lựcngoại đạocố ý gây nên. Trước những mặt tiêu cực của khủng hoảng truyền thông, đòi hỏi người làm truyền thông phải có thêm nhiều kỹ năng xử lý các tình huống có vấn đề, cần chính xác, nhanh chóng, kịp thời để giữ gìnhình ảnh đẹp của Tăng đoàn, đồng thời có tiếng nói chính thức để trấn an lòng dân. Mặt khác, người cư sĩ, Phật tửcần phải có niềm tinvững chắc trước những dư luận không chính xác, không lành mạnh, cần phải có niềm tintuyệt đối về đức Phật, về giáo lý, về Tăng đoàn cũng như niềm tin ở tự thân mỗi cá nhân, biết phân biệtthiện ác, đúng sai, giả thật để tránh rơi vào cạm bẫy của các thế lựcngoại đạo muốn hạ thấp uy tín của đạo Phật. Người cư sĩPhật tử cần ý thức rằng: sự nghiệphoằng pháplợi sinh không chỉ là sứ mạnghoằng pháp của chư Tăng Ni, mà nó còn là sự tác động, ảnh hưởng từ cách suy nghĩ, cách nói năng và hành vi tạo tác mang âm hưởng của đạo đứcPhật giáo được toát ra những những người cư sĩ, Phật tử, góp phần tạo sự lan tỏa các giá trịđạo đứcPhật giáo trong từng cá nhân, từng gia đình, học đường và ngoài xã hội, hướng đến một xã hội “tốt đời đẹp đạo, xây dựng một cõi tịnh độ nhân gian bây giờ và tại đây./.
DANH MỤCTÀI LIỆUTHAM KHẢO
1. Thích Minh Châu (2013), Đại tạng kinhViệt Nam Nam truyền, tập 1, Nxb. Tôn giáo. 2. Ấn Thuận, Thích Hạnh Bình dịch (2007), Phật giáo và cuộc sống, Nxb. Phương Đông. 3. Nguyễn Đăng Duy (1999), Phật giáo với văn hóaViệt Nam, Nxb. Hà Nội. 4. Nguyễn Tài Thư (chủ biên) (1997), Ảnh hưởng của các hệ tư tưởng và tôn giáo đối với con ngườiViệt Nam hiện nay, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội. 5. Thích Tâm Châu (1964), Đạo Phật với con người, Nxb. Tâm Quang, Sài Gòn. 6. Khủng hoảng truyền thông là gì?. Một số cách xử lý khủng hoảng truyền thônghiệu quả. Truy xuất từ: http://vuahocvalam.com/ky-nang-mem/khung-hoang-truyen-thong-la-gi-mot-so-cach-xu-ly-khung-hoang-truyen-thong-hieu-qua-265.html
[1] ThS. NCS. Khoa Triết Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn – Đại họcQuốc gia Tp. Hồ Chí Minh
[2] Thích Minh Châu (2013), Đại tạng kinhViệt Nam Nam truyền, tập 1, Nxb. Tôn giáo, tr.330.
[3] Thích Minh Châu (2015), Đại tạng kinhViệt Nam Nam truyền, tập 1, Nxb. Tôn giáo, tr. 215.
[4] Thích Minh Châu (2015), Đại tạng kinhViệt Nam Nam truyền, Nxb. Tôn giáo, tr. 285.
[5] Khủng hoảng truyền thông là gì?. Một số cách xử lý khủng hoảng truyền thônghiệu quả. Truy xuất từ: http://vuahocvalam.com/ky-nang-mem/khung-hoang-truyen-thong-la-gi-mot-so-cach-xu-ly-khung-hoang-truyen-thong-hieu-qua-265.html
[6]. HT. Ấn Thuận, Thích Hạnh Bình dịch, Phật giáo và cuộc sống, Nxb. Phương Đông, 2007, tr.126.
[7]. HT. Ấn Thuận, Thích Hạnh Bình dịch, Phật giáo và cuộc sống, Nxb. Phương Đông, 2007, tr.129.
[8]. HT. Ấn Thuận, Thích Hạnh Bình dịch, Phật giáo và cuộc sống, Nxb. Phương Đông, 2007, tr.149.
[9] Thích Minh Châu (2013), Đại tạng kinhViệt Nam Nam truyền, tập 1, Nxb. Tôn giáo, tr. 673.
Vào thứ Tư, ngày 16-5 vừa qua, Nhà Trắng đã tổ chức lễ Vesak lần thứ hai để kỷ niệm sự kiện đản sinh, thành đạo và nhập diệt của Đức Phật. Năm ngoái là dấu mốc đầu tiên Đại lễ Vesak được đưa vào để tổ chức tại Nhà Trắng khi các đại diện từ ba truyền thống Phật giáo lớn tề tựu cùng nhau để thắp nến và cầu nguyện nhân ngày lễ đặc biệt này.
Một buổi nhạc Thiền trang nghiêm, cảm động đã thực hiện hoàn mãn hôm Chủ Nhật 15/5/2022 tại Tu Viện Đại Bi, Garden Grove, California. Nội dung buổi nhạc Thiền là để Tưởng nhớ Thầy, Thiền sư Thích Nhất Hạnh trong dịp tròn 100 ngày viên tịch của Thầy. Và cũng trùng hợp: hôm Chủ Nhật cũng là ngày Lễ Phật Đản.
Kharkov là một trong những nơi bị oanh tạc khốc liệt trong cuộc chiến xâm lăng Ukraine những ngày qua. Tuy nhiên Nga đã bác đề xuất thiết lập hành lang nhân đạo tại Kharkov (và cả Sumy).
Chúng tôi sử dụng cookie để cung cấp cho bạn trải nghiệm tốt nhất trên trang web của chúng tôi. Nếu tiếp tục, chúng tôi cho rằng bạn đã chấp thuận cookie cho mục đích này.