ĐÁP: Bạn
Nguyên Minh thân mến!
Theo
Hiến chương Giáo hội Phật giáo Việt Nam, “Được tấn phong
Hòa thượng những
Thượng tọa từ 60 tuổi đời, 40
tuổi đạo trở lên, có
đạo hạnh, có
công đức với
đạo pháp và dân tộc, do
Ban Trị sự Tỉnh hội, Thành hội đề nghị lên Ban
Thường trực Hội đồng Trị sự để xét duyệt, đệ trình
Thường trực Hội đồng Chứng minh phê chuẩn, được
Hội nghị T.Ư thông qua hay
Đại hội Phật giáo toàn quốc tấn phong với một
Nghị quyết và một Giáo chỉ do Đức
Pháp chủ ban hành”.
Hòa thượng, theo
Phật giáo Ấn Độ, là bậc
tôn sư thân cận
dìu dắt các Sa-di và Tỷ-kheo
tu học, còn gọi là
Thân giáo sư hoặc
Lực sinh.
Hòa thượng là thầy dạy các
đệ tử biết
trì giới,
thực hành nghi lễ,
đồng nghĩa với Luật sư hoặc
Giới sư hiện nay. Về sau, tại một số nước Đông và Nam Á,
Hòa thượng là vị
Tăng trưởng thượng, đạo cao, đức trọng, cũng là vị
Thiền sư.
Trưởng lão, tùy ngữ cảnh mà có khi
Trưởng lão là bậc
tu hành Giới-Định-Tuệ, có khi là bậc Thánh A-la-hán.
Kinh
Tăng chi bộ (chương Hai pháp, phẩm IV - Tâm thăng bằng, HT.Thích
Minh Châu dịch), có ghi lời
Đức Phật dạy: “Vị
Trưởng lão, này Bà-la-môn, 80 tuổi hay 90 tuổi, hay 100 tuổi đời, nếu vị ấy
thọ hưởng các
dục vọng, sống giữa các
dục vọng, bị đốt cháy bởi lửa
nhiệt não của
dục vọng, bị nhai nghiến bởi các tầm
tư dục vọng,
cố gắng tìm cầu các
dục vọng; người như vậy được gọi là kẻ ngu, không phải là bậc
Trưởng lão. Dầu cho này Bà-la-môn, một người còn trẻ, một thanh niên trẻ trung với tóc đen nhánh, đầy đủ
tuổi trẻ hiền thiện trong thời
sơ khởi của tuổi đời, mà người ấy không hưởng thọ các
dục vọng, không sống giữa các
dục vọng, không bị đốt cháy bởi lửa
nhiệt não của
dục vọng, không bị nhai nghiến bởi các tầm
tư dục vọng, không có
cố gắng tìm cầu các
dục vọng; người như vậy được gọi là bậc có trí, bậc Trưởng lão”.
Kinh
Tăng chi bộ (chương Bốn pháp, phẩm III- Uruvelà, HT.Thích
Minh Châu dịch),
Đức Phật dạy về bốn pháp
tác thành Trưởng lão: “Này các Tỷ-kheo, có bốn pháp
tác thành Trưởng lão này. Thế nào là bốn?
Ở đây, này các Tỷ-kheo, vị Tỷ-kheo có giới, sống
chế ngự với sự
chế ngự của
giới bổn Pàtimokkha, đầy đủ
uy nghi chánh hạnh, thấy
sợ hãi trong các lỗi nhỏ nhặt,
chấp nhận và học tập trong các học pháp. Là vị nghe nhiều,
thọ trì điều đã nghe,
tích tụ điều đã nghe, những pháp sơ thiện, trung thiện, hậu thiện, có nghĩa có văn, đề cao
Phạm hạnh hoàn toàn viên mãn thanh tịnh, các
pháp như vậy, vị ấy nghe nhiều,
thọ trì đọc tụng bằng lời,
quán sát với ý,
thể nhập với
chánh kiến; đối với
bốn thiền thuộc
tăng thượng tâm,
hiện tại lạc trú, có được không khó khăn, có được không mệt nhọc, có được không phí sức; do
đoạn diệt các
lậu hoặc, ngay trong
hiện tại, tự mình với thắng trí,
chứng ngộ, chứng đạt và
an trú vô lậu tâm giải thoát,
tuệ giải thoát. Này các Tỷ-kheo, bốn pháp này
tác thành vị
Trưởng lão.