Lời Mở Đầu

LỜI MỞ ĐẦU

Đức Phật thành lập Tăng đoàn Phật giáo đầu tiên vào thế kỷ thứ năm trước Công nguyên. Vùng đất ngày nay được gọi là Ấn Độ, có tín ngưỡng và tôn giáo đa dạng, với nhiều thói quen ăn uống khác nhau. Mặc dù Phật giáo nhấn mạnh nguyên tắc không sát sinh - không gây hại chúng sanh - nhưng Đức Phật không cấm các đệ tử của Ngài ăn thịt, vì Đức Phật và tăng đoàn của Ngài hàng ngày nhận thức ăn bằng cách đi khất thực từng nhà qua các làng mạc, thôn xóm vào mỗi buổi sáng. Ngài và Tăng đoàn phải ăn bất cứ thứ gì người ta cúng dường. Ngoại trừ thịt của mười loài sinh vật, bao gồm voi, ngựa, rồng, chó và con người, việc tiêu thụ “ba loại tịnh thịt” (tam tịnh nhục) thực sự được cho phép. Sau này đề cập đến cá và động vật không được nhìn thấy hoặc nghe thấy khi bị giết, hoặc bị nghi ngờ là bị giết có chủ đích để ăn.

Theo các tài liệu văn khắc trên bia đá, một đạo luật vào thời vua Ashoka (giữa thế kỷ thứ ba trước Công nguyên) đã cấm công dân của mình giết mổ động vật trong những khoảng thời gian cụ thể và ở một số địa điểm nhất định. Ngay cả với chính sách không sát sinh, không gây hại chúng sanh  chính phủ cũng không bắt buộc mọi người phải ăn chay. Tuy nhiên, ý tưởng ăn chay tránh sát sinh đã được đánh giá cao trong xã hội Ấn Độ thời bấy giờ.

Trong những năm đầu tiên sau khi Phật giáo du nhập vào Trung Hoa, mặc dù các hoàng đế và người dân đều sùng kính Tam Bảo, cúng  dường chư Tăng thực  phẩm hàng ngày, nhưng họ chủ yếu cúng dường ba loại tịnh thịt (tam tịnh nhục). Không tu sĩ nào bị cấm ăn cá và thịt theo luật pháp hoặc giới luật Phật giáo, cho đến khi vua Lương Vũ Đế ban hành luật yêu cầu tu sĩ phải ăn chay. Lương Vũ Đế (464 – 549), vị hoàng đế khai quốc của triều Lương thời Nam-Bắc triều trong lịch sử Trung Hoa vừa là một Phật tử sùng đạo vừa là một người ăn chay trường. Để biến đức tin thành hành động, Ngài đã viết một bài có tựa đề “Không ăn thịt và uống rượu” dựa trên Kinh Đại Bát Niết Bàn và Kinh Lăng Già, cho rằng người xuất gia không được ăn thịt và nên ăn chay. Dưới sự cai trị nghiêm ngặt và những nỗ lực thúc đẩy tích cực của Lương Vũ Đế, việc ăn chay sau này đã trở thành một phần của đời sống tu sĩ Phật giáo Trung Hoa.

Thông qua văn hóa Phật giáo, việc ăn chay vẫn tiếp tục cho đến ngày nay và trở nên phổ biến trong xã hội, như một phần trong cuộc sống hàng ngày của nhiều người. Ăn chay có thể là một lựa chọn thích hợp, vì nó có liên quan đến sự sống của các loài khác bên cạnh sự thịnh vượng của toàn bộ hệ sinh thái trái đất.

Đối với Phật giáo, hiện nay có hai trường phái lớn là Phật Giáo Nguyên Thủy hay còn gọi là Phật Giáo Nam Tông hoặc Phật giáo Nam truyền và trường phái kia là Phật giáo Bắc Truyền (Bắc Tông). Phật  giáo Nam Tông được truyền bá từ Ấn Độ theo hướng quốc đảo Sri Lanka, qua các nước trong vùng Đông Nam Á, đặc biệt là Myanmar, Thái Lan, Lào, Campuchia và miền Nam Việt Nam. Còn Phật Giáo Bắc truyền được lan truyền từ Ấn Độ qua hướng Bắc Tây Tạng, Trung hoa, Triểu Tiên, Nhật Bản và Việt Nam (miền Bắc và miền Trung ngày nay). Hai trường phái áp dụng hai cách ăn uống kiêng cữ khác nhau. Phật giáo Nam Tông ăn uống theo cách “tam tịnh thịt” còn Phật giáo Bắc tông ăn chay, không ăn thịt cá.