Bilingual. 72. From the Embassy in Vietnam. They explained that passage of a resolution described in the telegram would be an irreversible action and would commit every Senator voting for it to vote against further appropriations.

Bilingual. 72. From the Embassy in Vietnam. They explained that passage of a resolution described in the telegram would be an irreversible action and would commit every Senator voting for it to vote against further appropriations. They think Nhu was shaken by this news which evidently he had not expected. Lodge: I had given my very best advice, which was for him to leave the country immediately for six months. It was up to him to take the advice or to reject it. There was nothing to haggle over. Nhu: If I leave, the Armed Forces will take over the government. Lodge: This is first admission I have seen that Army was worrying him. Nhu also said he was burning his papers. Madame Nhu is to leave on Monday—for a two or three months “rest” in Europe. When he did resign he would not deny that he had been kicked out. He would also consider any piece of legislation which would help to appease Buddhists, deal with Decree Law 10 and rebuild pagodas. // Từ Đại sứ quán Hoa Kỳ tại VN. Họ giải thích rằng việc thông qua một nghị quyết được mô tả trong điện văn sẽ là một hành động không thể đảo ngược và sẽ khiến tất cả cá Thượng nghị sĩ bỏ phiếu ủng hộ nghị quyết sẽ bỏ phiếu chống lại việc phân bổ ngân sách thêm [cho viện trợ VN]. Họ nghĩ rằng Nhu bị chấn động trước tin này, điều hiển nhiên là Nhu không ngờ tới. Lodge: Tôi đã đưa ra lời khuyên tốt nhất của mình, đó là Nhu nên rời khỏi VN ngay lập tức trong 6 tháng. Việc tiếp nhận lời khuyên hay từ chối nó là tùy thuộc vào Nhu. Chẳng có gì phải mặc cả cò kè trả giá cả. Nhu: Nếu tôi rời đi, quân đội VNCH sẽ tiếp quản chính phủ. Lodge: Đây là lần đầu tiên tôi [Lodge] nhìn thấy rằng quân đội VNCH đang khiến Nhu lo lắng. Nhu cũng cho biết Nhu đang đốt giấy tờ của Nhu. Bà Nhu sẽ rời đi vào thứ Hai – để “nghỉ ngơi” hai hoặc ba tháng ở Châu Âu. Khi Nhu từ chức, Nhu sẽ không phủ nhận rằng Nhu đã bị áp lực làm mất chức. Nhu cũng sẽ xem xét bất kỳ điều luật nào có thể giúp xoa dịu Phật tử, giải quyết Đạo dụ 10 và xây lại các chùa [đã bị cảnh sát đập phá].

72. Telegram From the Embassy in Vietnam to the Department of State 1

Saigon , September 7, 1963, 2 p.m.

434. CINCPAC for POLAD—exclusive for Admiral Felt. Eyes only for Secretary. Herewith report of meeting from 6 to 8:15 p.m. Friday2 between [less than 1 line not declassified] and Nhu.

1. [less than 1 line not declassified] stressed the urgent crisis created by the situation in US Senate described in Hilsman’s no. 3353 to me. They explained that passage of a resolution described in the telegram would be an irreversible action and would commit every Senator voting for it to vote against further appropriations.

2. They think Nhu was shaken by this news which evidently he had not expected. Nhu said he had expected me to come back, apparently, “to negotiate” with him about his resignation. [less than 1 line not declassified] said that there was nothing for me to negotiate; that I, from a background of 25 years in US public life, had given my very best advice, which was for him to leave the country immediately for six months. It was up to him to take the advice or to reject it. There was nothing to haggle over.

3. Then came a long tirade by Nhu who lost his usual impassive composure and walked up and down. Some of his statements were:

a. “I’m the winning horse—they should bet on me. Why do they want to finish me? I want to be—not the adviser to Pres. Diem—but the adviser to Henry Cabot Lodge.

b. “I may leave the country after a month and what if 100 Strategic Hamlets go over to the Communists while I am away?

c. “I am alarmed by what’s going on in the Armed Forces. If I leave, the Armed Forces will take over the government. ‘Ces grenouillards’ (which I translate as “these schemers” or ‘these contrivers’) of the CIA and USIS will sabotage the war effort.”

FYI: This is first admission I have seen that Army was worrying him. Nhu also said he was burning his papers.

4. Madame Nhu is to leave on Monday4—for a two or three months “rest” in Europe.

5. Nhu stressed he would not consider leaving country, but would formally resign without retaining any connection with Strategic Hamlets. After a “number of months” had gone by he might consider leaving for a period of 3 or 4 months. When he did resign he would [Page 132]not deny that he had been kicked out. He would also consider any piece of legislation which would help to appease Buddhists, deal with Decree Law 10 and rebuild pagodas.

Comment: Believe it was good tactics for [less than 1 line not declassified] to see Nhu without me, as they obviously have no axe to grind. Am sure Nhu will not leave, but am also sure that news in Hilsman’s telegram has shaken him. Planning Monday meeting with Diem, using Hilsman telegram, Deptel no. 3315 on situation in UN and anything else you may send me on Vietnamese interest in Congress.

Lodge

NOTES:

(1) Source: Department of State, Central Files, POL 15 S VIET. Secret; Immediate. Received at 3:02 a.m. Repeated to CINCPAC. Passed to the White House and CIA.

(2) September 6.

(3) Document 63.

(4) September 9.

(5) In telegram 331, September 5, the Department of State informed the Embassy in Saigon that the Afro-Asian bloc in the United Nations had requested inscription of the Buddhist issue in South Vietnam as an “urgent and important” item on the upcoming General Assembly agenda. The Department instructed the Embassy to inform the Diem government that unless “far-reaching and well publicized steps towards settlement of the outstanding issues with the Buddhists” were taken, South Vietnam could expect substantive debate on the issue and a condemnatory resolution. If the South Vietnamese did not implement reforms, the United States would not oppose a resolution calling on the Republic of Vietnam to respect the principles of religious freedom and human rights. (Department of State, Central Files, SOC 14-15 VIET) 

Source:

https://history.state.gov/historicaldocuments/frus1961-63v04/d72

.... o ....

72. Điện văn từ Đại sứ quán Hoa Kỳ tại VN
gửi Bộ Ngoại giao (1)

Sài Gòn, ngày 7 tháng 9 năm 1963, lúc 2 giờ chiều.

434. CINCPAC cho POLAD—dành riêng cho Đô đốc Harry Felt. Để Bộ Trưởng Ngoại Giao đọc. Dưới đây là báo cáo về cuộc họp từ 6 giớ đến 8:15 giớ tối Thứ Sáu (2) giữa [ít hơn 1 dòng không được giải mật] và Nhu.

1. [ít hơn 1 dòng không được giải mật] nhấn mạnh cuộc khủng hoảng khẩn cấp được tạo ra bởi tình hình tại Thượng viện Hoa Kỳ được mô tả trong điện văn 335 do Hilsman gửi cho tôi (3). Họ giải thích rằng việc thông qua một nghị quyết được mô tả trong điện văn sẽ là một hành động không thể đảo ngược và sẽ khiến tất cả cá Thượng nghị sĩ bỏ phiếu ủng hộ nghị quyết sẽ bỏ phiếu chống lại việc phân bổ ngân sách thêm [cho viện trợ VN].

2. Họ nghĩ rằng Nhu bị chấn động trước tin này, điều hiển nhiên là Nhu không ngờ tới. Nhu nói rằng trước đó Nhu đã mong đợi tôi [Đại sứ Lodge] quay lại để “thương lượng” với Nhu về việc Nhu từ chức. [dưới 1 dòng chưa giải mật] nói rằng tôi [Lodge] không có gì để thương lượng; rằng tôi [Lodge], với kinh nghiệm 25 năm hoạt động công quyền ở Hoa Kỳ, đã đưa ra lời khuyên tốt nhất của mình [Lodge], đó là Nhu nên rời khỏi VN ngay lập tức trong 6 tháng. Việc tiếp nhận lời khuyên hay từ chối nó là tùy thuộc vào Nhu. Chẳng có gì phải mặc cả cò kè trả giá cả.

3. Sau đó là một tràng đả kích dài của Nhu, Nhu đã mất bình tĩnh thường ngày và đi đi lại lại. Một số phát biểu của ông là:

a. “Tôi [Nhu] là con ngựa chiến thắng—họ nên đặt cược vào tôi. Tại sao họ muốn kết thúc tôi? Tôi muốn trở thành—không phải cố vấn cho Tổng Thống Diệm—nhưng là cố vấn của Henry Cabot Lodge.

b. “Tôi [Nhu] có thể rời khỏi VN sau một tháng và nếu 100 Ấp Chiến lược rơi vào tay Cộng sản khi tôi đi vắng thì sao?

c. “Tôi [Nhu] đã được báo động trước những gì đang diễn biến trong quân đội VNCH. Nếu tôi rời đi, quân đội VNCH sẽ tiếp quản chính phủ. ‘Ces grenouillards’ (mà tôi dịch là “những kẻ âm mưu này” hoặc “những kẻ dàn dựng này”) của CIA và USIS sẽ phá hoại nỗ lực chiến tranh.”

FYI (Để Bộ Trưởng Ngoại Giao biết): Đây là lần đầu tiên tôi [Lodge] nhìn thấy rằng quân đội VNCH đang khiến Nhu lo lắng. Nhu cũng cho biết Nhu đang đốt giấy tờ của Nhu. 

4. Bà Nhu sẽ rời đi vào thứ Hai (4) – để “nghỉ ngơi” hai hoặc ba tháng ở Châu Âu.

5. Ông Nhu nhấn mạnh Nhu sẽ không cân nhắc việc rời khỏi VN, nhưng sẽ chính thức từ chức mà không giữ bất kỳ mối liên hệ nào với Ấp Chiến lược. Sau khi “vài tháng” trôi qua, Nhu có thể cân nhắc việc rời đi trong khoảng thời gian 3 hoặc 4 tháng. Khi Nhu từ chức, Nhu sẽ không phủ nhận rằng Nhu đã bị áp lực làm mất chức. Nhu cũng sẽ xem xét bất kỳ điều luật nào có thể giúp xoa dịu Phật tử, giải quyết Đạo dụ 10 và xây lại các chùa [đã bị cảnh sát đập phá].

Bình luận: Hãy tin rằng đó là một chiến thuật tốt để [ít hơn 1 dòng không được giải mật] gặp Nhu mà không có mặt tôi [Lodge], vì rõ ràng là họ không có lợi ích tư riêng gì cả. Tôi [Lodge] chắc chắn Nhu sẽ không rời đi, nhưng tôi cũng chắc chắn rằng tin tức trong bức điện của Hilsman đã khiến Nhu chấn động. Tôi đang lên kế hoạch cho cuộc gặp Diệm vào thứ Hai, sử dụng điện tín của Hilsman, điện văn số 331(5) về tình hình tại Liên Hợp Quốc và bất cứ điều gì khác ngài [Ngoại Trưởng Rusk] có thể gửi cho tôi về vấn đề Việt Nam tại Quốc hội Hoa Kỳ.

Lodge

(Đại sứ Hoa Kỳ tại VN)

GHI CHÚ:

(1) Nguồn: Bộ Ngoại giao, Central Files, POL 15 S VIET. Bí mật; Ngay tức khắc. Nhận được lúc 3:02 giờ sáng Đã lặp lại tới CINCPAC. Đã được chuyển đến Bạch Ốc và CIA.

(2) Ngày 6 tháng 9.

(3) Văn bản 63.

(4) Ngày 9 tháng 9.

(5) Trong điện tín 331, ngày 5 tháng 9, Bộ Ngoại giao thông báo cho Đại sứ quán ở Sài Gòn rằng khối Á-Phi tại Liên hợp quốc đã yêu cầu đưa vấn đề Phật giáo ở miền Nam Việt Nam vào mục “khẩn cấp và quan trọng” trong chương trình nghị sự sắp tới của Đại hội đồng LHQ. Bộ Ngoại Giao Hoa Kỳ đã chỉ thị cho Đại sứ quán thông báo cho chính phủ Diệm rằng trừ khi “các bước sâu rộng và được công bố rộng rãi nhằm giải quyết các vấn đề còn tồn tại với Phật tử” được thực hiện, miền Nam Việt Nam có thể sẽ gặp một cuộc tranh luận thực chất về vấn đề này và sẽ có một nghị quyết lên án [vì đàn áp Phật giáo]. Nếu miền Nam VN không thực hiện cải cách, Hoa Kỳ sẽ không phản đối nghị quyết kêu gọi VNCH tôn trọng các nguyên tắc tự do tôn giáo và nhân quyền. (Bộ Ngoại giao, Central Files, SOC 14-15 VIET)

   .

Kho sử liệu PHẬT GIÁO VIỆT NAM 1963 - SONG NGỮ:

https://thuvienhoasen.org/a39405/phat-giao-viet-nam-1963-song-ngu

.... o ....