Chương
II: Khổ Hạnh
1.
Vững Lòng Tin, Tu Khổ Hạnh
Nhân
sinh có Bát Khổ--Sanh, Lão, Bệnh, Tử, Cầu bất đắc (khổ
do mong cầu mà không được toại ý), Ái biệt ly (khổ vì
phải xa lìa người mình yêu thương), Oán tằng hội (khổ
vì phải gần gũi người mình oán ghét), và Ngũ-ấm xí thạnh
(khổ do bị tấm thân Ngũ-ấm này khống chế).
Nếu
bạn có nguyện lực tu Khổ-hạnh thì sau này sẽ có chút thần
thông, sẽ biết được chuyện này chuyện nọ. Lúc ấy, tự
mình cảm biết, tự mình làm chủ.
Nếu
ai ai cũng có nguyện tu Khổ-hạnh, thì ai ai cũng có thể thành
Phật, có thể được vãng sanh Tây Phương, được hóa sanh
từ hoa sen. Các vị xuất gia thì tấm cà-sa chính là y áo Tây
Phương đấy.
Cơm
của kẻ xuất gia phải đạm bạc; coi đây chính là một Khổ-hạnh.
Tu
hành cần phải chịu cực khổ. Càng chịu cực khổ thì càng
có điều tâm đắc.
A.
Khuyến Khích Tu Hành
Việc
tu thì dựa vào sự thực hành của mình. Như uống nước,
khi chưa uống thì bạn không biết mùi vị của nó; uống xong
rồi mới biết mùi vị. Có thực hành mới đảm bảo được
việc tu là chân thật.
Đi,
đứng, nằm, ngồi--bạn phải dùng nó để thể hội Phật
Pháp. Ngày tháng qua mau như tên bắn, chớ phóng dật!
"Một
ngày đã qua,
Mạng
cũng giảm dần,
Như
cá cạn nước,
Thử
hỏi gì vui?"
Mạng
người vô thường--một hơi thở ra mà không vào lại, đời
người tức hết! Bởi vậy, mau mau dũng mãnh, tinh tấn; chớ
buông lung, lơi lỏng! Hãy coi việc niệm Phật là gấp rút,
khẩn trương nhất!
Gia
tài, của cải--mọi thứ ta chẳng đem theo khi sanh ra và cũng
sẽ không mang theo lúc chết đi:
"Mọi
thứ chẳng đem đặng,
Chỉ
có nghiệp tùy thân."
Đừng
nên vì những thứ ở ngoài thân mình mà
lãng phí quãng đời
trân quý của mình. Phải mau, sớm tu hành!
B.
Hạnh Nguyện
Thứ
niệm thiện, nghiệp thiện mình đem theo (từ kiếp trước)
thì ít, mà niệm ác thì nhiều. Bởi vậy, nay mình cần phải
tu Khổ-hạnh để tiêu trừ nghiệp chướng. Vì thế, không
nên tham ngủ, tham ăn...; phải quét cho sạch những thứ niệm
xấu ấy! Có chánh niệm thì sẽ ít phiền não.
Khổ-hạnh
là hạnh nguyện của lịch đại Tổ-Sư, của Đức Phổ-Hiền,
Văn-Thù, Quán-Âm, Địa-Tạng, các Đại Bồ-tát. Ngày nay mình
bắt chước, học theo gương các Ngài.
Khi
Hòa-Thượng Hư-Vân đi ba bước một lạy triều sơn, Ngài
một mình, một gậy, một bao ăn tạm qua ngày. Ngày nào lạy
tới đâu thì tính tới đó; chuyện ngày mai thì để hôm sau
tính. Tâm Ngài hoàn toàn không chấp trước vào đâu cả. Do
đó Long, Thiên, Hộ-Pháp đều bảo vệ Ngài. Chúng ta thì chẳng
có nguyện gì cả; nếu có nguyện thì việc gì cũng có thể
làm tới nơi tới chốn!
Tu
Khổ-hạnh là để nuôi dưỡng cái nguyện; xem bạn có hay
không có nguyện. Kẻ ít nghiệp chướng thì mới có thể phát
nguyện tu Khổ-hạnh. Chư Phật, Bồ-tát thành Đạo cũng bởi
do nhờ nguyện.
Hỏi:
Song tôi không thể phát đặng nguyện Khổ-hạnh?
Đáp:
Nguyện không phải là "tôi muốn như thế này, thế nọ"; bởi
như vậy thì vẫn còn cái "ngã", cái "tôi." Nguyện cần phải
được phát một cách tự nhiên, và phải vì lợi ích của
chúng sanh.
Như
bản thân tôi, tôi có hề nói tôi ra sao, ra sao đâu? Ngày nay
dù có thành tựu, tôi cũng không biết được!
2.
Làm Sao Tu Khổ Hạnh
Thế
nào là tu Khổ-hạnh? Tức là không so đo, tính toán mọi sự.
Đối với chuyện hằng ngày, chớ khởi tâm phân biệt.
Tu
Khổ-hạnh tức là rửa sạch đầu óc, thay đổi chủng tử.
Khổ-hạnh
không phải là việc giản dị, vì tu Khổ-hạnh là tu tâm.
Khổ-hạnh
không phải là việc đơn giản, là cứ làm "bừa." Làm "bừa"
không phải là biện pháp đúng. Nếu làm "bừa" thì dù có
đến hết kiếp, rồi đầu thai trở lại cũng chẳng tới
đâu!
Việc
làm Khổ-hạnh không có nghĩa là làm cho nhiều.
Làm
việc là để rèn luyện đầu óc suy nghĩ của bạn.
Làm
việc thì phải thong thả; không được quá gấp gáp, hấp
tấp.
Làm
việc lâu ngày thì sẽ quen tay; khi ấy, bạn có thể khai trí
huệ. Bấy giờ, công việc cần làm ra sao, bạn chỉ cần nhìn
qua là tự nhiên biết ngay; không cần phải bóp trán, suy đi
nghĩ lại mới biết.
Muốn
tu Khổ-hạnh,
cần phải rèn luyện xem mình có khả năng xả
bỏ thân này hay chăng.
Thân
này là giả tạm,
nhất định sẽ bị hủy hoại; dù muốn
cứu vãn cũng không có cách gì khôi phục.
"Xả
bỏ thân này" là thế nào? Tức là ăn cơm đạm, mặc áo thô,
đắp ba lớp cà-sa; chẳng kể gì đến
ăn ngon, mặc đẹp!
Tôi
dạy các bạn
dựa vào Pháp-môn
Niệm Phật mà tu.
Xưa,
tôi ở trên núi
tu hành thì chỉ
tùy duyên. Hễ thức gì mọi
chúng sanh ăn được thì
loài người cũng có thể ăn được;
đó gọi là đồ
cúng dường tự nhiên của trời đất.
Nếu
quá đói mà bạn cứ bướng bỉnh nhẫn chịu, thì
thân thể
sẽ hư hoại.
Tu hành thì
cần phải dụng tâm; không nên
tu
luyện những thứ
cực đoan như không ăn uống như vậy.
Tôi
tu đến ngày nay, lòng
cảm thấy rằng nếu
vạn nhất,
chẳng
may mà tu trật tu sai, thì thật nguy hiểm. Duy có môn
Niệm
Phật là tốt nhất.
Thế
nào là "mặc áo thô, ăn cơm đạm"?
Không
phải là chẳng ăn cơm đâu! Mà là ăn để no, chứ chẳng
phải ăn cho ngon; mặc đủ ấm đủ che thân, chứ chẳng phải
mặc cho đẹp. Ngủ vừa để có đủ
tinh thần là tốt rồi;
chớ ham ngủ. Ngủ nhiều rất dễ bị
hôn trầm, dật dờ,
nặng nề.
Nếu
bạn bày đặt không ăn cơm, nhịn đói, thì sẽ khiến
thân
thể suy nhược, rồi khó
an tâm tu đặng. Vậy là uổng phí
cho bạn tới đây
tu hành.
Tôi
xưa kia đã từng làm qua việc ấy (nhịn đói); nay già rồi
mới biết là
sai lầm.
Rèn
luyện ngủ ngồi là việc đòi hỏi
thiện căn; nó không giản
dị đâu. Đừng nói tới
phương pháp, cách thức luyện tập
nó, làm sao
đối trị, v.v... Nói ra, các bạn thêm
chấp trước.
Đây
là việc mà kẻ có
thiện căn có lòng muốn tu. Khi
thực hành,
hễ có
chánh niệm thì
tự nhiên sẽ
thành công. Song le, nếu
lầm đường trật bước, thì "thân người mất đi, khó phục
hồi!" Đã có rất nhiều người
lầm lẫn rồi đấy!
Hỏi:
Hòa-Thượng thường dạy chúng con học theo gương các
lịch
đại Tổ-Sư. Song le, nếu
hoàn cảnh quá
tốt đẹp: ăn, mặc,
ở đều không
thiếu thốn gì, thì làm sao học gương chư
Tổ?
Đáp:
Các bạn không nên
tham lam, đắm trước vào mọi thứ (ăn,
mặc, ở); chỉ cần có thể sống qua ngày là tốt rồi.
Đừng
nói rằng có
thức ăn cúng dường nhiều, rồi cắm đầu cắm
cổ ăn, tự làm
nô lệ cho cái miệng. Song le, cũng không được
ăn quá ít, để bụng đói lả. Bạn phải lượng bụng mình
mà ăn, ăn đủ vừa no là tốt rồi--chớ
phân biệt đồ ngon
đồ dở!
Hiện
tại,
thực phẩm đều có chất hóa học, hoặc đã bị nhiễm
hóa chất, thuốc sát trùng... Khi
thức ăn thật sự là không
thể ăn được, hoặc là hư hoại rồi, thì chớ ăn. Cứ ăn
bừa, ăn cho nhiều vào, thì có thể chết đấy!
3.
Buông Xã Túi Da Thối Này!
Túi
da thối này là để ta mượn mà tạm ở. Song le, cũng vì nó
(thân này) mà ta tạo
vô lượng vô biên nghiệp.
Chúng
ta, ai cũng do mang nghiệp mà sinh ra, do đó đầy dẫy
bệnh
khổ. Bớt
sát sanh,
niệm Phật nhiều, thì mới có thể tiêu
nghiệp đặng.
Khi
thân thể có bệnh mà uống thuốc gì cũng chẳng lành, hãy
niệm Phật thì bệnh sẽ lành, bởi
Đức Phật A-Di-Đà là
vị "Vô
Thượng Y Vương" (vị vua thầy thuốc cao tuyệt nhất).
Con
người phải chăng có thể trốn được kiếp số và bệnh
khổ?
Thí
dụ có kẻ bị đau tim; nếu y
chuyên tâm niệm Phật thì bệnh
tim
chắc chắn sẽ lành. Nếu y tuy
niệm Phật mà vẫn còn
muốn đi
bác sĩ kiểm tra bệnh tình, thì
niệm Phật trả về
niệm Phật, bệnh không thể lành nổi (thiếu
thành tâm). Nếu
y có thể
chuyên tâm trì niệm Phật hiệu thì bệnh sẽ lành,
mà
chính y cũng không hay biết nữa!
Thân
thể này giống như cái nhà;
chắc chắn sẽ hư sụp.
Lúc ấy
dù có
sửa chữa đến cách nào nó cũng sụp. Do đó
chúng
ta phải
buông bỏ sự
chấp trước vào
thân thể giả dối
này; đừng nên quá chăm sóc,
lo lắng cho nó.
Xét
cho cùng, thân này là thứ
huyễn hóa; song le,
chúng ta phải
khéo léo
lợi dụng nó để
tu hành.
Không
nên quá quý tiếc thân này. Khi sanh bệnh, chớ quá
quan tâm;
vì đó là một thứ
thử thách. Quá
quan tâm thân này nên mới
bị
thử thách.
Khi
bệnh, bạn phải càng thể hội sự
vô thường của
đời
người. Khó ai tránh nổi sanh, già, bệnh, chết, và khổ; do
đó, càng phải
nỗ lực, tăng sức tu hành!