Giúp Chồng Vượt Qua Thói Gia Trưởng

Bạch thầy, con và chồng con sống với nhau hơn 5 năm và đã có hai con trai. Chồng con hơn con 13 tuổi nhưng anh gia trưởng và khô khan lắm. Mọi công việc to nhỏ trong gia đình anh tự làm và tự quyết, không bao giờ bàn bạc hay hỏi ý kiến của con. Thậm chí ngay cả kinh tế anh cũng là tay hòm chìa khóa. Con chỉ là người làm và sinh con, chăm con thôi. Động tí thì anh mắng mỏ, nhiếc móc con khi công việc không suông sẻ. Con buồn lắm thầy ơi. Là con gái ai cũng muốn được yêu thương và được chồng quan tâm. Nhưng con chưa hề được anh quan tâm như một người vợ thực sự. Cảm giác của con cứ như người thừa trong nhà ấy. Nhiều đêm con chỉ khóc một mình thôi. Ngay cả chuyện chăn gối vợ chồng con cũng ít gần gũi nhau. Anh tham công tiếc việc lắm, chỉ lo kiếm tiền thôi. Con chỉ mong một ngày nào đó gần đây thôi anh sẽ cho con cảm giác có anh bên cạnh và là người để cho con có thể dựa vào vai anh suốt đời. Nhưng liệu cảm giác đó có đến với con khi một người chồng gia trưởng suốt ngày chỉ lo làm kinh tế. Chẳng nhẽ con phải sống mãi trong tâm trạng u sầu suốt đời như một người đàn bà ăn bám chồng sao? Mà con cũng phải làm ăn chứ có phải ngồi không để chồng nuôi đâu. Con phải làm thế nào để tư tưởng con được thoải mái khi sống trong gia đình mà người chồng không cho mình một tí quyền của người làm vợ đây. Con buồn lắm thầy ơi.

Thanh Hương, Mai Dịch - Cẩu Giấy - Hà Nội

Thầy Thích Nhật Từ trả lời

Đọc những dòng tâm sự của chị về hoàn cảnh “chồng gia trưởng” đã làm chị rơi vào trạng thái “buồn lắm”, tôi cảm thông và mong chị không nên bi quan với “tâm trạng u sầu suốt đời,” vì mọi thứ có thể thay đổi được, ngay cả cá tánh khó khăn, cọc cằn và gia trưởng của chồng chị. Để có được “tư tưởng thoải mái”, chị phải xem đó là cái quyền quan trọng của bản thân và nỗ lực đạt được nó đúng phương pháp.

Nhận diện tác hại của thói gia trưởng

Về phương diện lịch sử, thói gia trưởng có từ thời phong kiến, khi xã hội có khuynh hướng trọng nam khinh nữ, giới hạn các quyền căn bản của người nữ, khi chỉ trao cho họ vai trò chăm sóc chồng con và gia đình. Về phương diện nhân cách, thói gia trưởng có mặt với chồng do tính cách độc đoán và bao biện, khi chồng nghĩ rằng mình giỏi hơn vợ mọi mặt và chỉ có quyết định của mình là đúng. Từ đó, dẫn đến tình trạng chồng “tự làm và tự quyết”, không thích “bàn bạc hay hỏi ý kiến” vợ. Với lối sống này, chồng trở nên “khô khan”, cứng nhắc, và sẵn lòng “mắng mỏ, nhiếc móc” vợ để đổ thừa, khi “công việc không suông sẻ”.

Thói gia trưởng thường đồng hành với thói bạo hành, khi các mệnh lệnh ích kỷ, không biết tôn trọng ai không được tuân phục. Tình trạng tự cô lập hoặc bị vợ con cô lập, mất dần sự yêu quý của người thân sẽ xuất hiện với chồng gia trưởng. Nỗi đau hôn nhân sẽ gậm nhắm trái tim vợ chồng, đẩy gia đình vào sự bế tắc, không lối thoát.

Dù là thời xưa hay thời nay, sống với chồng gia trưởng, người vợ mất dần tiếng nói trong gia đình, không có “tí quyền của người làm vợ”, luôn hứng lấy các áp lực nặng nề, dẫn đến các bất ổn tâm lý như căng thẳng, buồn chán và trầm cảm. Để vượt qua khổ đau bản thân và giúp chồng chuyển hóa, chị không nên tiếp tục “khóc một mình”, cảm giác “như người thừa trong nhà” việc tệ hơn là mặc cảm cho rằng mình chỉ là “người làm và sinh con, chăm con”. Nên nhớ rằng hạnh phúc của gia đình luôn bao gồm của chồng công vợ nên chị đừng nghĩ rằng chị là “người đàn bà ăn bám chồng”. Tìm cho mình một công việc thích hợp, nỗ lực “làm ăn,” dù tiền lương không như mong đợi, sẽ giúp chị vượt qua ám ảnh “ngồi không để chồng nuôi.” Tập trung vào công việc với tinh thần trách nhiệm và cam kết, tâm chị sẽ không còn chỗ để lo lắng, buồn rầu, mặc cảm, khổ đau về các ứng xử của người chồng gia trưởng, nhờ đó sống hạnh phúc và có ý nghĩa hơn.

Tìm kiếm sự cảm thông và chia sẻ

Khi hôn nhân của chị với anh ấy đang còn hiệu lực, mọi giải quyết vấn đề nên dựa vào tinh thần trách nhiệm về những gì mà hai bên đã gầy dựng và tạo nên. Trong quan hệ gia đình, anh ấy là chồng chị và chị là vợ anh ấy. Sự thật này không thể phủ định. Các trục trặc trong gia đình chị dẫn đến hai vợ chồng chưa có được sự đồng cảm, chia sẻ, là do anh ấy chưa tìm hiểu và cảm nhận những đau khổ ở chị.

Cá tính không muốn thua ai của anh ấy đã tạo ra tình thế không quan tâm đến vợ. Người gia trưởng thường hay cộc cằn. Kẻ cọc cằn thì thích nói ngọt, nói vui, ứng xử hoan hỷ của đối tác, ở đây chính là chị với tư cách làm vợ của anh ấy và là mẹ của con anh ấy.

Để giúp anh ấy vượt qua thói “mắng mỏ, nhiếc móc”, chị cần trau dồi ba phương diện truyền thông sau đây. Lời hòa giải, hòa hợp và thân ái sẽ giúp chị không đổ thêm dầu vào lửa sân hận và gia trưởng của chồng, nhờ đó, chồng không bị lâm vào nết xấu. Lời lịch sự, không văng tục, không nặng nhẹ, không hờn trách của chị sẽ giúp anh ấy không thể hồi đáp thô bạo với chị. Lời ái ngữ thể hiện sự quan tâm, quý mến, nhẹ nhàng trong ngữ điệu và đậm chất thương yêu trong diễn đạt sẽ làm chồng suy nghĩ lại sự cọc cằn của anh ấy và thay đổi tích cực. Bằng cách trò chuyện khéo léo, chị chỉ cho chồng thấy thói gia trưởng có ảnh hưởng tiêu cực và cần nỗ lực thay đổi. Chị sẽ phải giúp chồng trong nỗ lực thay đổi này.

Khi truyền thông và góp ý chồng, chị nhớ đừng quên nở những cười thật tươi, duyên dáng, hoan hỷ với chồng. Điều này sẽ giúp chồng chị hài lòng và hạnh phúc với lời lẽ dịu hiền và dễ thương của vợ. Nhu thắng cương là sự thật đã được chứng minh, chị nên tận dụng cách thế này. Trong thời gian đầu, dù chị đã nỗ lực nói lời hòa nhã, nhẹ dàng, nụ cười hoan hỷ nở trên đôi môi rạng rỡ, chồng chị vẫn tiếp tục thói thô lỗ và gia trưởng. Đừng buồn và nản chí. Người gia trưởng cần thời gian để thay đổi. “Nước chảy đá mòn” hay “mưa dầm thấm đất” là quy luật cho ta tin rằng thái độ mềm mỏng và vui tươi của chị sẽ có khả năng chuyển hóa tánh thói của chồng. Cự cãi, hơn thua, hay im lặng đè nén sẽ làm cho vấn đề trở nên nghiêm trọng hơn. 

Khéo thể hiện và sống với các giá trị cao quý

Giá trị cao quý nhất của phụ nữ là nhân cách và phẩm chất. Thể hiện và duy trì các phẩm chất có giá trị này, chị xứng đáng đón nhận sự quý trọng của chồng. Chị cần khéo léo nâng cao vị thế của mình trong gia đình bằng việc nâng cao kiến thức, trình độ hiểu biết, kỹ năng làm vợ, làm mẹ. Để tăng kiến thức và trình độ hiểu biết, chị có thể tham dự các lớp kỹ năng sống hạnh phúc, tham gia các câu lạc bộ phụ nữ, chia sẻ với những người phụ nữ có kinh nghiệm. Nhờ đó, chị sẽ có thêm sự chững chạc trong việc thay đổi tình thế gia đình.