Bilingual: Live in mindfulness / Sống tỉnh thức

Bilingual:
LIVE IN MINDFULNESS
SỐNG TỈNH THỨC

Author: Thích Nữ Liên Trí

Translated by Nguyên Giác

What is mindfulness?

Life is continually flowing, often burdening us with various burdens, full of human life's infinite problems. Therefore, poet Bùi Giáng once wrote, "I thought I would come down to earth to play a little bit, but I didn't expect to stay until today." We are busy working to find food, clothing, and money, and then we are tired and stressed, often making our lives unbalanced. Our minds are always tired from overwork. Sometimes a thought arises, mourning the good memories of a moment in the past; other times, a regretful mind torments itself about previous mistakes. At times, we worry, think, and plan for uncertain things in the future.

Very rarely do we know how to cherish and live with the present so that we can bring the mind to live with the body. This is a paradox that most of us are prone to falling into! We want happiness, and that happiness is only present in the present, but we leave the present to seek illusory happiness in distant delusions. In order for our lives to have more meaning, we need to live and experience every minute and every second in the magical present with mindfulness and awareness.

Separated from the present, how can there be mindfulness?

Living mindfully means that you maintain mindfulness on each task that you are experiencing, "living" within every present moment. You don't buy a "round-trip ticket" to keep your mind busy with the past; you don't fantasize about the future; instead, you stay in each present moment, mindful and aware of what's going on around you, with you, and with your surroundings.

Mindfulness is mentioned in a variety of contexts, including religious sermons, poetry, and literature. It can be said, however, that the first person to clearly see the role of mindfulness in life and propose various methods to attain a state of awakening was the historical Buddha Gotama.

His name, "Gotama Buddha," means Awakened One, true to what he shows in his life. During his 80-year human life, he did only one thing: he lived mindfully and taught others how to live mindfully in order to completely benefit from the practical benefits of mindfulness. He was awake in every movement of mind, gesture, action, and speech. The sutras frequently describe the Buddha as being conscious of his every movement "when going forward, backward, bending, stretching, wearing robes, or holding bowls... always living in mindfulness."

 Mindfulness is one of the most important factors determining the success or failure of all human activities. According to studies, if you maintain and increase your state of mindfulness, you will be more active at work, your life will be more joyful, your body will have better resistance, and you will be able to better disease resistance, stronger body, more positive thinking, and healthier mental life.

Mindfulness is a remedy for stress and worry, which are frequent diseases in our society as people live fast and in a hurry before the overpowering force of material life's whirlpools. Therefore, the practice of mindfulness is essential for you to have a happy and balanced life.

How to practice mindfulness?

A well-known traditional and principled form of mindfulness practice is “mindfulness meditation,” which is the practice of living fully awake in a calm and clear state of mind. People who practice this method need to follow some basic principles. For example, it is necessary to sit quietly for a long enough time in a comfortable position for the mind to settle down and become the ground for mindfulness.

Beginners should sit in the "bán già" sitting position (also known as the half-lotus position, sitting cross-legged with the right foot on the left thigh or the left foot on the right thigh, the heel pressed near to the abdomen, the sole of the foot up). However, the most balanced and most effective practice is the "kiết già" position (also known as the lotus position, cross-legged, right foot on the left thigh, and at the same time, left foot on the right thigh, pulling heel gently close to the abdomen, feet up).

The minimum time for beginners to meditate is 30 minutes each time, twice a day, and you should keep this practice regularly as part of your daily routine. As you get used to it, the number of sittings a day and the time for each sitting should be increased to keep the mind in stillness for as long as possible. While sitting, the practitioner begins to focus his attention on the breath. At the same time, the muscles should be relaxed, not tense, and the mind should be calm, letting go of sensations and not holding back any thoughts, regardless of how they come in and out, up and down.

The task of the person practicing breathing meditation is to focus on the breath, not on anything else. First, attention is placed on the point of contact between the air stream and the body as we inhale. That is, we focus on the upper lip area, just below the tip of the nose, to observe where the air from the outside touches before going through the two nostrils. Keep your mind on the breath as it enters your lungs, and then, as the breath goes out, keep your mind on the breath's sensations until it hits the final point of contact and then leaves your body.

Don't adjust or interfere with the breath; just quietly observe its natural breath, the sensation, and the movement in or out, up or down, of the breath. In addition to paying attention to the short or long length of the breath and the heavy, light, pleasant, unpleasant, etc., quality of the breath entering or leaving the body, the interval between the two breaths also needs attention. In general, the object of attention is the breath and what belongs to the breath.

How to deal with "uninvited guests"?

It is inevitable that while practicing mindfulness, thoughts, feelings, and emotions will sometimes flood your mind. Don't be discouraged when your mind is not still and calm. This is when you mindfully practice patience and equanimity, two fundamental components of mindfulness meditation practice.

You need to be "friendly" and "moderate" with these "uninvited guests" so as not to be affected in your practice and to maintain mindfulness. Don't get carried away with any emotions that come to mind, nor suppress them, analyze them, or be "violent" with them. All you need to do is observe and note their movements and conditions. When thoughts and feelings come, you know they arrive in your mind. As they go, you become fully aware of their departure and bring the mind back to breath. There is no need for "hospitality" to keep them in or "rudeness" to drive them away. A "hospitable" or "rude" attitude is not only wrong, but it also obstructs and harms your attention when focusing on your breath.

If you already know the labels of these "uninvited guests," such as "thought," "itchy feeling," or "sad idea," you must also know when it "breaks" into your mind, and remember to observe it simply to know it "as is," without interfering or reacting. If you don't know what they're called, and you get a bizarre, unexplainable but perceptible sense, your duty is to feel it objectively.

When you recognize the behavior of these thoughts, feelings, and emotions, if you don't intervene, they will automatically go away. Now you are practicing mindfulness of the coming and going of sensations. However, your aim is to stay focused on the object of the breath, so maintain mindfulness of the breath as much as possible.

When your attention drifts away from the breath object and wanders elsewhere, as soon as you notice it, gently bring your mind back to stay on the breath. Be persistent and continuous; if the mind wanders 10 times, gently bring the mind back to the breath 10 times; if the mind wanders 100 times, calmly bring the mind back to dwell on the breath 100 times.

What are the benefits of living mindfully?

First, living mindfully means paying complete attention to what you are doing in order to clearly identify what is occurring within and around you so that you can complete the task flawlessly. The most pleasant outcomes are obvious when energy, focus, and effort are directed toward a single object, which is the work in progress. This is the way you save the most time and work most efficiently because the energy for the work to be done is not scattered and wasted.

Living mindfully means that you are constantly observing the flow of your mind in action and its reaction to external influences. In this way, your mind gradually becomes calmer and clearer. Practicing mindfulness is a way for you to understand yourself more and more clearly. The process of daily practice will create a habit for you to control the operation of your ideas and thoughts every second and every minute when in contact with the phenomenal world through sensory gateways. When you encounter something you enjoy, how your mind reacts; when you meet something you don't like, how your mind works; when you meet people or scenes you don't like or hate, how your mind shows... Continuous practice allows you to comprehend what your mind desires and where it goes, as well as understand your thoughts in order to quickly rectify them.

Negative and impure thoughts, if controlled while they are still latent in thought, will be prevented in time before they develop and manifest in words and actions so that undesirable consequences will be avoided. The benefits will be more and more sustainable if you practice mindfulness regularly, focusing and controlling your mind in all the work you do.

This is not an easy job; it takes practice and perseverance over a long period of time. There are no shortcuts, and it's not like mindfulness comes naturally to you. Practice closely monitoring your thoughts and actions step by step, reducing a lot of mistakes so you don't have to regret them afterward. A life full of mindfulness in every minute and every second is the happiest and most meaningful life.

Is it possible to live with mindfulness at work?

For individuals who are new to the practice, simply keeping an eye on what they are doing, both in their thoughts and in their actions, is plainly tough! There are so many tasks every day; how do they practice? Don't be discouraged. If you know how to stay focused, the whole mountain of daily tasks, one after the other, are effectively solved in the light of mindfulness. Here are a few tips you can use to practice mindfulness in any situation:

-- Pay attention to your breath when stopping at a traffic light, during breaks, while waiting in line for your turn, etc.  Take a deep and light breath in calmness, without impatience or rushing the person in front of you.

-- When you feel too stressed and anxious, take a break from work, focus on your thoughts and feelings, and see how it affects your body right now. In doing so, you can quickly re-establish equilibrium.

-- Everyday activities that you are accustomed to doing unconsciously, hurriedly, and impatiently, such as walking, standing, lying down, sitting, brushing your teeth, rinsing your mouth, or standing in line waiting for your turn, should now be done mindfully, with attention and awareness, so that everything is done under the control and direction of the calm and bright mind source. 

-- Practicing breathing meditation in the evening before going to bed and especially early in the morning when you wake up is essential for you to live mindfully at the beginning of the day. Make this a habit, making sitting cross-legged and breathing gently and regularly in mindfulness an integral part of your life. This is the time when you spend a fixed amount of time practicing mindfulness living skills to master in a static environment before using this skill in a dynamic environment.

-- However, there are days when you are too busy with life. Therefore, at least before bedtime and right after waking up, the first thing you should do is take a few gentle, mindful breaths instead of focusing on the worries about the life of the food, the clothes, and the money of that day. This is the moment to start incorporating mindfulness living techniques into your busy daily routines in order to execute those duties with the lightest of minds. This is where you use the mindfulness skills you've learned in fixed practice sessions to apply them while working, studying, and even during breaks, drinking tea, and so on. In general, you remind yourself to be fully mindful of what you are doing, at all times and locations, and to do it with mindfulness.

It is often assumed that living mindfully means living with relaxation and serenity. Those who are used to living in a rush and not practicing mindfulness may incorrectly believe that living mindfully is something luxurious for them because it would be slow and stagnant, and when will the task be done? However, by living and working in mindfulness without rushing, you can do many things that need to be done during the day effectively. Because people who live mindfully know how to arrange their work in a scientific, wise, and reasonable way, and when doing so, everything happens in sequence, without forgetting. It is not necessary to always be in a hurry, as tight as a string, because it exhausts you, wastes energy, and makes you less productive at work.

How do practitioners make mindfulness a habit?

Only the Buddha was able to live fully awake and calmly, and all of the thoughts that arose in his mind were wholesome. For ordinary people like us, the practice of mindfulness begins with timely recognition of the thoughts that have just arisen in the mind. The arising thought can be good or bad, positive or negative. As for the negative thoughts and the unrest feelings that arise in the mind, you do not need to rush to eliminate them or intervene in a rough and unskillful way. You can live WITH them but don't live IN them.

What you need to do is look carefully and deeply into these thoughts and feelings, and then carefully choose a peaceful solution to compromise with them. With every thought that arises, whether good or bad, the person who lives awake perceives and observes it alertly. With such a basic starting point, you gradually become adept and able to control your thoughts, emotions, and behaviors through more and more everyday tasks. To this extent, unwholesome thoughts gradually eliminate themselves from the mind. The more mindful you are, the purer your mind will be and the more stable your peace will be, and this inspires you to strive to maintain a mindful lifestyle in all your activities.

To develop the skill and art of mind control, you must mindfully focus on doing things. After some time, you gradually establish a habit of living in mindfulness, as familiar as your own in-and-out breath, and this mechanism begins to work automatically in any task, at any time, in any place. On the contrary, if you don't practice mindfulness in the beginning, your mind, instinctively untrained, keeps wandering from place to place without being able to stay focused on the job you are doing. Mindfulness cannot be given to you by anyone or come naturally. Practice the art of mindfulness patiently, as it all takes time and endurance, and make a habit of working mindfully. The more awake you are, the better your mind will be, and the more joyful and peaceful your life will be. Don't let go of the happiness you have in the palm of your hand.

.... o ....

SỐNG TỈNH THỨC

Thích Nữ Liên Trí

Tỉnh thức là gì?

Cuộc sống vốn luôn vận hành, chúng ta thường xuyên chịu nhiều áp lực nặng nề với bao lo toan không hồi kết của kiếp người. Chính vì vậy mà Bùi Giáng đã từng viết “Ta cứ ngỡ xuống trần chơi một chốc; Nào ngờ đâu ở mãi đến hôm nay…”. Những tất bật hối hả với cơm, áo, gạo, tiền làm chúng ta mệt nhoài và căng thẳng, lắm lúc chao đảo đến mất thăng bằng. Tâm trí luôn mệt mỏi vì hoạt động hết “công suất”. Lúc thì một ý tưởng tiếc nuối những kỷ niệm đẹp một thời trong dĩ vãng khởi lên, hoặc một niệm ân hận day dứt với những lỗi lầm không đáng có trong quá khứ gợi về, khi thì những lo nghĩ, toan tính, dự định cho những điều không có gì chắc chắn ở tương lai lại lảng vảng trong đầu. Ít khi chúng ta biết trân quý và sống với hiện tại, để có thể đem tâm về chung sống với thân. Đây là một nghịch lý mà phần lớn chúng ta dễ mắc phải! Ta muốn hạnh phúc và hạnh phúc ấy chỉ có mặt trong hiện tại, sao ta lại bỏ hiện tại đi tìm hạnh phúc hư ảo ở những vọng tưởng xa xôi? Để đời sống mình có thêm nhiều ý nghĩa, chúng ta cần sống và thể nghiệm từng phút giây trong hiện tại nhiệm mầu với chánh niệm tỉnh thức.

Rời hiện tại làm gì có tỉnh thức?

Sống tỉnh thức là duy trì ý thức trên mỗi công việc mà mình đang thể nghiệm, đang “sống” với trong từng phút giây hiện tại. Không mua “vé khứ hồi” để tâm quay về bận bịu với quá khứ, không viển vông chắp cánh mơ tưởng đến tương lai mà từng khắc, từng khắc trong hiện tại, chúng ta cần tỉnh thức và biết rõ những gì đang diễn ra nơi mình, với mình và với cuộc sống quanh mình.

Tỉnh thức được đề cập đến ở nhiều hình thái khác nhau bàng bạc trong các bài thuyết giảng tôn giáo, thơ ca và văn chương. Tuy vậy, có thể nói rằng, người đầu tiên thấy rõ vai trò của tỉnh thức trong đời sống và đề xuất nhiều phương pháp khác nhau để đạt đến trạng thái tỉnh thức là đức Phật lịch sử Gotama. Tên Ngài (Gotama Buddha) nghĩa là Bậc Tỉnh Thức, thật đúng với những gì Ngài thể hiện trong cuộc sống của mình. Suốt cuộc đời 80 năm tồn tại trong kiếp nhân sinh, Ngài chỉ thực hiện một điều duy nhất: sống tỉnh thức và hướng dẫn người khác phương pháp sống tỉnh thức để nhận được trọn vẹn những lợi ích thiết thực do nếp sống tỉnh thức đem lại. Ngài tỉnh thức trong từng động niệm của tâm thức, của cử chỉ hành vi, của lời nói mà trong kinh thường mô tả “khi đi tới, đi lui, đều tỉnh thức, khi co tay, duỗi tay, đều tỉnh giảng, khi mang y cầm bát, đều tỉnh thức…”.

Tỉnh thức là một trong những yếu tố quan trọng nhất có tính quyết định sự thành bại trong mọi hoạt động của con người. Những nghiên cứu về phương diện này chỉ ra rằng nếu duy trì và tăng trưởng trạng thái tỉnh thức, chúng ta sẽ chủ động hơn trong công việc, cuộc sống thêm nhiều niềm vui, cơ thể có sức đề kháng tốt hơn, có khả năng chống đỡ bệnh tật tốt hơn, thân thể tráng kiện hơn, tư duy tích cực hơn và đời sống tinh thần lành mạnh hơn. Tỉnh thức là thần dược trị bệnh căng thẳng và lo âu - một căn bệnh thường gặp trong xã hội hiện đại khi con người sống nhanh, sống vội trước sức cuốn khó cưỡng của các cơn lốc xoáy vật chất. Do đó, thực hành tỉnh thức là điều cần thiết để có được cuộc sống cân bằng và hạnh phúc.

Thực hành tỉnh thức như thế nào?

Một hình thức thực hành tỉnh thức có tính truyền thống và nguyên tắc được nhiều người biết đến là “thiền tỉnh thức”, nghĩa là tập sống tỉnh thức trọn vẹn trong trạng thái trầm tĩnh và minh mẫn của tâm. Người thực hành theo phương pháp này cần tuân thủ một số nguyên tắc căn bản, ví dụ cần phải ngồi yên lặng trong một thời gian đủ dài ở tư thế thoải mái thì tâm mới có thể lắng trong làm nền cho tỉnh thức.

Tư thế bán già (còn gọi tư thế nửa hoa sen, ngồi xếp bằng chân phải đặt lên đùi trái, hoặc chân trái đặt lên đùi phải, gót chân ép sát bụng, lòng bàn chân ngửa lên) phù hợp với người mới tập ngồi. Thế nhưng, cân bằng nhất và đem lại hiệu quả tốt nhất trong thiền tập là tư thế kiết già (còn gọi tư thế hoa sen, ngồi xếp bằng, chân phải đặt lên đùi trái, đồng thời đặt chân trái lên đùi phải, kéo nhẹ gót chân vào sát bụng, bàn chân ngửa lên). Thời gian tối thiếu cho người mới bắt đầu là 30 phút mỗi lần, hai lần trong một ngày và duy trì thường xuyên sự thực hành này như là một phần của sinh hoạt thường nhật. Khi quen dần, số lần ngồi trong ngày và thời gian cho mỗi lần ngồi cần được tăng lên để an trú tâm trong sự tĩnh lặng lâu nhất có thể. Trong quá trình ngồi, người thực hành bắt đầu tập trung sự chú ý vào hơi thở. Đồng thời, nên thả lỏng các cơ, không gồng cứng, tâm buông xả, để cho những cảm thọ ra đi, không giữ lại bất cứ ý tưởng nào vẫn không ngớt lên-xuống, vào-ra.

Công việc của người thực tập thiền thở là chú tâm vào hơi thở, đừng để tâm vào bất cứ thứ gì khác. Đầu tiên, sự chú tâm đặt ở điểm xúc chạm giữa luồng không khí và cơ thể khi chúng ta hít vào. Nghĩa là chúng ta chú tâm vào vùng môi trên, ngay dưới chóp mũi để quan sát xem, luồng không khí từ ngoài chạm vào vị trí nào trước khi đi qua hai lỗ mũi. Hãy để tâm theo dõi hơi thở đi vào trong buồng phổi và rồi, khi hơi thở đi ra, hãy dõi tâm theo những cảm thọ của hơi thở cho đến khi nó chạm vào điểm tiếp xúc cuối cùng rồi đi ra khỏi cơ thể mình. Đừng điều chỉnh hay can thiệp vào hơi thở, chỉ cần yên lặng quán sát hơi thở tự nhiên của nó, quán sát cảm thọ, quán sát sự chuyển động ra-vô, lên-xuống của hơi thở mà thôi. Ngoài việc để tâm đến độ ngắn-dài của hơi thở cùng những tính chất nặng, nhẹ, dễ chịu, khó chịu…của hơi thở khi ra-vào cơ thể, khoảng cách gián đoạn giữa hai hơi thở cũng cần dõi tâm. Nói chung, đối tượng chú tâm là hơi thở và những gì thuộc về hơi thở.

Đối xử thế nào với các vị “khách không mời”?

Một điều không thể tránh khỏi là khi đang thực hành tỉnh thức, những ý tưởng, cảm thọ và cảm xúc ồ ạt dâng trào trong tâm thức. Bạn đừng vội nản lòng khi tâm mình chưa tĩnh lặng và lắng trong. Đây là lúc bạn chánh niệm thực hành kiên nhẫn và bình thản, hai yếu tố vô cùng cần thiết trong sự thực hành thiền tỉnh thức.

Chúng ta cần đối xử “thân thiện” và “chừng mực” với những vị “khách không mời” này để không bị ảnh hướng trong việc thực hành và duy trì tỉnh thức. Đừng để mình bị cuốn theo bất kỳ cảm xúc nào, chúng ta cũng không đè nén, không phân tích, không “bạo động” với chúng. Việc chúng ta cần làm là quan sát và ghi nhận những động tĩnh và hành trạng của chúng mà thôi. Khi chúng đến, chúng ta biết chúng đến; khi chúng đi, chúng ta ý thức đầy đủ sự ra đi của chúng rồi đem tâm về với hơi thở. Không cần “hiếu khách” ân cần mời mọc chúng ở lại, cũng không “khiếm nhã” cộc cằn xua đuổi chúng ra đi. Thái độ “hiếu khách” hay “khiếm nhã” như vậy đều không thích hợp, mà còn gây chướng ngại, làm tổn thương đến sự tỉnh thức khi chú tâm vào hơi thở của mình.

Nếu đã biết tên những vị “khách không mời” này, ví dụ như “suy nghĩ”, “cảm giác ngứa ngáy”, “một ý tưởng buồn”…chúng ta cũng cần biết thời điểm nó “đột nhập” vào tâm mình, và nên nhớ, biết cũng chỉ để biết nó “như là”, không can thiệp, không phản ứng. Nếu không biết tên chúng cũng không sao, ví dụ có một cảm giác là lạ, không mô tả được nhưng có thể cảm nhận, thì việc của chúng ta là cảm nhận chúng một cách khách quan. Khi nhận diện được hành trạng của những ý tưởng, cảm thọ và cảm xúc này, nếu chúng ta không can thiệp, chúng sẽ tự động ra đi. Lúc này, chúng ta đang thực hành tỉnh thức về sự đến-đi của các cảm thọ. Thế nhưng, mục đích của chúng ta là trụ tâm vào đối tượng là hơi thở, nên duy trì tỉnh thức trên hơi thở càng nhiều càng tốt. Khi nào sự chú tâm trượt khỏi đối tượng hơi thở mà rong chơi ở những nơi khác, ngay khi phát hiện, chúng ta nhẹ nhàng đem tâm về trú trên hơi thở trở lại. Kiên trì và liên tục, nếu tâm rong chơi 10 lần, chúng ta nhẹ nhàng đem tâm về với hơi thở 10 lần; nếu tâm rong chơi 100 lần, thì vẫn 100 lần chúng ta bình thản đem tâm về trú trên hơi thở.

Sống tỉnh thức có lợi ích gì?

Sống tỉnh thức trước hết là chú tâm trọn vẹn vào những việc đang làm để nhận diện rõ những gì đang diễn ra trong ta và quanh ta, nhờ đó, chúng ta có thể hoàn thành công việc một cách hoàn hảo và chỉnh chu nhất. Một khi nguồn năng lượng, sự tập trung và nỗ lực được đặt vào một đối tượng duy nhất là việc đang làm, kết quả mỹ mãn nhất trong khả năng có thể là điều hiển nhiên vậy. Đây là cách chúng ta tiết kiệm thời gian nhiều nhất, làm việc hiệu quả nhất vì nguồn năng lượng dành cho công việc cần làm không bị phân tán và lãng phí.

Sống tỉnh thức là luôn quán sát dòng tâm thức đang vận hành và phản ứng của tâm đối với những tác động từ bên ngoài. Theo cách này, tâm trí chúng ta dần dần trở nên tĩnh lặng và sáng suốt hơn. Thực hành tỉnh thức là cách để chúng ta tự hiểu về chính bản thân mình nhiều và rõ hơn. Quá trình thực hành mỗi ngày sẽ tạo cho chúng ta một thói quen kiểm soát sự vận hành ý tưởng và suy nghĩ của mình trong từng giây từng phút khi tiếp xúc với thế giới hiện tượng thông qua các cửa ngõ giác quan. Gặp những gì mình thích, tâm phản ứng ra sao; gặp điều mình không ưa, tâm hành hoạt thế nào; khi gặp người hay cảnh không ưa cũng chẳng ghét, tâm thể hiện ra sao… Nhờ thực hành liên tục, chúng ta hiểu được tâm ý mình muốn gì, đi về đâu và hiểu được những suy nghĩ của mình để kịp thời điều chỉnh chúng.

Những suy nghĩ không trong sáng và tiêu cực, nếu được kiểm soát khi nó còn là ở dạng tiềm tàng trong suy nghĩ, sẽ được ngăn chặn kịp thời trước khi nó hành hoạt và biểu hiện ra lời nói và hành động, nhờ đó chúng ta sẽ tránh được những hậu quả đáng tiếc. Lợi ích sẽ nhiều và bền vững hơn nếu chúng ta thực hành sống tỉnh thức thường xuyên, tập trung và kiểm soát tâm ý trong tất cả các công việc mình làm. Đây là một việc làm không hề dễ dàng, cần phải tập luyện kiên trì trong một thời gian dài. Không có con đường tắt, lại càng không phải cứ muốn là tỉnh thức đến với mình một cách tự nhiên. Từng bước, từng bước một, chúng ta tập giám sát chặt chẽ những ý tưởng và hành động, nhờ đó sẽ giảm đi rất nhiều những lỗi lầm, sai sót để không phải hối hận và nuối tiếc về sau. Một cuộc sống đầy tỉnh thức trong từng phút giây là cuộc sống hạnh phúc và có ý nghĩa nhất.

Có thể tỉnh thức trong công việc hằng ngày?

Với người mới thực hành, chỉ nghĩ rằng cứ phải dõi tâm vào những việc mình đang làm, cả trong tư tưởng và suy nghĩ, chúng ta đã thấy khó có thể làm được! Mỗi ngày biết bao nhiêu là việc, làm sao thực tập đây? Đừng vội nản lòng. Nếu chúng ta biết cách trụ tâm, cả núi công việc hằng ngày, lần lượt từng việc một, đều được giải quyết một cách hiệu quả trong sự soi sáng của tỉnh thức. Bạn có thể sử dụng một số “mẹo” nhỏ sau để thực hành chánh niệm tỉnh thức trong mọi tình huống:

●  Chú tâm vào hơi thở khi dừng lại ở đèn đỏ giao thông, trong giờ giải lao, trong lúc xếp hàng chờ đến lượt mình…, hít thở sâu và nhẹ trong bình thản, không nôn nóng, không càn lướt hối thúc người đứng trước mình.

●  Khi quá căng thẳng và lo âu, tạm dừng công việc, chú tâm vào những ý tưởng và cảm xúc, coi nó ảnh hưởng thế nào đến cơ thể của mình lúc này. Khi làm vậy, chúng ta có thể nhanh chóng thiết lập lại trạng thái cân bằng.

●  Với những việc thường ngày chúng ta vốn quen làm trong vô thức, vội vã và nôn nóng, như đi, đứng, nằm, ngồi, đánh răng, súc miệng hay đứng xếp hàng chờ đến phiên mình. Bây giờ, cũng những việc đó, hãy làm trong chú tâm và tỉnh thức để mọi việc được thực hiện dưới sự kiểm soát và điều khiển của nguồn tâm lặng và sáng.

●  Thực hành thiền thở vào buổi tối trước khi đi ngủ và nhất là sáng sớm khi vừa thức dậy là điều cần thiết để có sự tỉnh thức ngay từ đầu ngày. Hãy huân tập điều này thành thói quen, coi việc khoanh chân ngồi và hít thở nhẹ nhàng, đều đặn trong chánh niệm là một phần việc không thể thiếu trong sinh hoạt của mình. Đây là lúc chúng ta dành thời gian cố định để tập kỹ năng sống tỉnh thức cho thuần thục trong môi trường tĩnh để sử dụng kỹ năng này trong môi trường động.

●  Tuy nhiên, có những ngày chúng ta quá bận rộn với cuộc sống, thì ít ra trước khi ngủ và ngay khi thức dậy, việc đầu tiên là hít thở vài hơi nhẹ nhàng trong tỉnh thức thay vì để tâm lao đến những mối quan tâm về cuộc sống cơm áo gạo tiền của ngày hôm ấy. Đây là lúc chúng ta bắt đầu vận dụng kỹ năng sống tỉnh thức để dần đưa nếp sống ấy vào trong các sinh hoạt đời thường bận rộn của mình để hoàn tất các công việc ấy trong tâm thái nhẹ nhàng nhất. Đây là lúc chúng ta dùng kỹ năng sống tỉnh thức đã được huân tập trong các thời thực hành cố định để ứng dụng vào trong lúc làm việc, học tập, và ngay cả trong giờ nghỉ giải lao, uống trà…Nói chung, trong tất cả các hoạt động, ở mọi lúc, mọi nơi, chúng ta đều nhắc mình trú tâm trọn vẹn lên những gì đang làm, đó là làm trong tỉnh thức vậy.

Sống tỉnh thức thường được mặc định là sống trong bình thản và lắng đọng. Với những người quen sống hối hả mà không thực hành sống tỉnh thức nhầm tưởng rằng, sống tỉnh thức là cái gì đó xa xỉ đối với họ, vì như thế sẽ chậm rãi, trì trệ thì khi nào mới xong việc! Thế nhưng, sống và làm việc trong tỉnh thức mà không lăng xăng, hối hả, chúng ta mới làm được nhiều việc cần làm trong ngày một cách hiệu quả. Bởi lẽ người sống tỉnh thức biết sắp xếp công việc mình một cách khoa học, khôn ngoan và hợp lý và khi làm, mọi thứ diễn ra theo tuần tự, không quên sót. Không nhất thiết lúc nào cũng khẩn trương, căng như dây đàn mới được, vì như thế, chúng ta vô cùng mệt mỏi, lãng phí năng lượng nhiều hơn và hiệu quả công việc kém hơn.

Làm thế nào để sống tỉnh thức trở thành một thói quen?

Chỉ có đức Phật mới có khả năng sống tỉnh thức trọn vẹn, tâm lắng trong hoàn toàn, tất cả các tâm niệm sinh khởi trong tâm Ngài đều thiện lành. Còn những người bình thường như chúng ta thực hành sống tỉnh thức bắt đầu từ việc kịp thời nhận biết những tâm niệm vừa sinh khởi trong tâm; tâm niệm ấy có thể thiện hoặc ác, có thể tích cực hoặc tiêu cực. Đối với những ý tưởng tiêu cực, cảm xúc bất an khởi lên trong tâm, chúng ta không cần vội vàng loại trừ chúng, hay can thiệp một cách thô bạo thiếu phương pháp. Chúng ta cứ sống VỚI chúng, nhưng đừng sống TRONG chúng là được. Việc cần làm là hãy nhìn thật kỹ, thật sâu vào những ý tưởng, cảm xúc này rồi lựa chọn cẩn thận giải pháp ôn hòa để thỏa hiệp với chúng. Với mỗi một tâm niệm khởi lên, dù thiện hay ác, người sống tỉnh thức đều nhận biết rõ và quan sát chúng một cách tỉnh táo. Với bước khởi đầu căn bản như vậy, dần dần chúng ta trở nên điêu luyện và có khả năng kiểm soát những tư duy, cảm xúc và hành vi của mình thông qua các công việc thường ngày mỗi lúc một nhiều hơn. Đến mức độ này, những tâm niệm bất thiện dần tự loại trừ ra khỏi tâm. Càng tỉnh thức, nguồn tâm càng thanh tịnh, chúng ta càng có sự bình an vững chãi hơn, và chính điều này tạo cảm hứng để chúng ta nỗ lực duy trì nếp sống tỉnh thức trong mọi sinh hoạt của mình.

Để phát triển kỹ năng và nghệ thuật kiểm soát tâm, chúng ta phải tập chú tâm trên những việc làm một cách có ý thức. Với sự thực hành liên tục, sau một thời gian, chúng ta tập dần thành thói quen, quen như hơi thở vào ra của chính mình và cơ chế này bắt đầu hoạt động một cách tự nhiên trong mọi công việc, ở mọi lúc, mọi nơi. Ngược lại, nếu không thực hành một cách có ý thức trong thời gian đầu, tâm chúng ta, theo bản năng không được huấn luyện, cứ mãi dong ruổi hết chỗ này đến chỗ nọ mà không thể trụ ở nơi công việc mình đang làm. Tỉnh thức không thể do ai cho mình, hoặc tự nhiên mà có. Hãy kiên nhẫn tập luyện, tất cả đều cần có thời gian và sức bền, hãy tạo cho mình một thói quen làm việc trong tỉnh thức. Càng tỉnh thức, càng làm chủ tâm mình tốt hơn, cuộc sống nhờ đó càng an lành và bình yên hơn. Đừng để vuột mất hạnh phúc chúng ta đang có trong lòng bàn tay.

Nguồn:

https://thuvienhoasen.org/a32102/song-tinh-thuc

.... o ....

….