● Phiên Âm Và Phiên Dịch

2 Pháp thân giác liễu vô nhất vật,
Bổn nguyên tự tánh thiên chân Phật.
Ngũ ấm phù vân không khứ lai,
Tam độc thủy bào hư xuất một.

3 Chứng thực tướng, vô nhân pháp,
Sát na diệt khước a tì nghiệp.
Nhược tương vọng ngữ cuống chúng sanh.
Tự chiêu bạt thiệt trần sa kiếp.

Pháp thân giác rồi không một vật,
Vốn nguồn tự tánh thiên chân Phật.
Năm ấm: ảo hư mây lại qua
Ba độc: huyễn hoặc bọt còn mất

Chứng thực tướng, không nhân pháp,
Sát na rũ sạch a tì nghiệp.
Bằng đem lời vọng dối chúng sanh,
Tội rút lưỡi nguyện mang cùng kiếp

5 Vô tội phước, vô tổn ích,
Tịch diệt tánh trung mạc vấn mịch.
Tỉ lai trần ki’nh vị tằng ma,
Kim nhật phân minh tu phẫu tích.

6 Thùy vô niệm? Thùy vô sanh?
Nhược thực vô sanh vô bất sanh.
Hoán thủ cơ quan mộc nhân vấn:
Cầu Phật thi công tảo vãn thành ?

7 Phóng tứ đại, mạc bả tróc,
Tịch diệt tánh trung tùy ẩm trác.
Chư hành vô thường nhất thiết không,
Tức thị Như Lai đại viên giác.

Không tội phước, không thêm bớt,
Tánh mình vắng lặng đừng hỏi bắt.
Bấy lâu gương bụi chửa từng lau,
Này lúc rõ phân cần dứt khoát

Ai không niệm ? Ai không sanh ?
Ví thực không sanh không chẳng sanh.
Gọi người gỗ hỏi nguồn cơn ấy :
Cầu Phật ra công mấy thuở thành?

Buông bốn đại, đừng nắm bắt,
Tánh mình vắng lặng tùy ẩm trác.
Muôn vật vô thường thảy thảy không,
Đấy chính Như Lai thật viên giác

9 Ma ni châu, nhân bất thức,
Như Lai tạng ly’ thân thâu đắc:
Lục ban thần dụng không bất không,
Nhất lỏa viên quang sắc phi sắc.

10 Tịnh ngũ nhãn, đắc ngũ lực,
Duy chứng nãi tri nan khả trắc.
Kính li khán hình kiến bất nan,
Thủy trung tróc nguỵệt tranh niên đắc.

Ngọc ma ni, người có biết,
Như Lai kho ấy thâu trọn hết :
Sáu ban thần dụng không chẳng không,
Một điểm viên quang sắc chẳng sắc.

Tịnh năm mắt, được năm lực,
Có chứng mới hay không lượng được.
Trong gương ngắm ảnh dễ thấy hình
Đáy nước mò trăng khôn nắm nguyệt.

12 Cùng Thích tử, khẩu xưng bần,
Thực thị thân bần đạo bất bần.
Bần tắc thân thường phi lũ hạt,
Đạo tắc tâm tàng vô giá trân.

13 Vô giá trân, dụng vô tận,
Lợi vật ứng cơ chung bất lận.
Tam thân tứ trí thể trung viên,
Bát giải lục thông tâm địa ấn.

14 Thượng sĩ nhất quyết nhất thiết liễụ
Trung hạ đa văn đa bất tín.
Đản tự hoài trung giải cấu y,
Thùy năng hướng ngoại khoa tinh tiến?

Hèn con Phật, miệng xưng nghèo,
Rõ thực thân nghèo đạo chẳng nghèo .
Nghèo ắt thân thường manh áo chắp,
Đạo ắt tâm hằng châu báu đeo .

Châu báu đeo dùng chẳng hết,
Tùy duyên rải khắp thèm keo kiết.
Ba thân bốn trí thể tròn nguyên,
Tám giải sáu thông tâm ấn hiệp.

Bậc cao một quyết là xong hẳn,
Kẻ thấp càng nghe lại lắm ngờ.
Hãy vứt trong lòng manh áo bẩn,
Sá gì tinh tiến hướng ngoài khoe ?

15 Tòng tha báng, nhiệm tha phi,
Bả hỏa thiêu thiên đồ tự bì.
Ngã văn kháp tự ẩm cam lộ,
Tiêu dung đốn nhập bất tư nghì.

16 Quán ác ngôn, thị công đức,
Thử tắc thành ngô thiện tri thức.
Bất nhân sán báng khởi oan thân,
Hà biểu vô sanh từ nhẫn lực .

Xét lời ác, ấy công đức,
Đó mới chính là thầy ta thực.
Chớ vì báng bổ nổi oán, thân,
Sao tỏ vô sanh, nêu nhẫn lực ?

18 Sư tử hống, vô úy thuyết,
Bách thủ văn chi giai não liệt.
Hương tượng bôn ba thất khước uy,
Thiên long tịch thi’nh sanh hân duyệt.

Sư tử hống thuyết vô uý,
Trăm thú nghe qua xé óc tủy .
Hương tượng chạy dài hết liệt uy,
Thiên long lặng ngóng lòng hoan hỉ.

20 Hành diệc thiền, tọa diệc thiền,
Ngữ mặc động tịnh thể an nhiên.
Túng ngộ phong đao thường thản thản,
Giả nhiêu độc dược giã nhàn nhàn.

Đi cũng thiền, ngồi cũng thiền,
Nói im động tịnh thảy an nhiên.
Phỏng gặp gươm đao thường nhẹ hững
Ví nhằm thuốc độc vẫn bồng tênh

22 Tự tòng đốn ngộ liễu vô sanh,
Ư chư vinh nhục hà ưu hỉ
Nhập thâm sơn, trú lan nhã,
Sầm ngâm u thúy trường tùng hạ,
Ưu du tĩnh tọa dã tăng gia,
Quých tịch an cư thực tiêu sái ?

23 Giác tức liễu, bất thi công,
Nhất thiết hữu vi pháp bất đồng.
Trụ tướng bố thí sanh thiên phước,
Do như ngưỡng tiễn xạ hư không.
Thế lực tận, tiễn hoàn trụy,
Chiêu đắc lai sanh bất như ý.
Tranh tự vô vi thực tướng môn,
Nhất siêu trực nhập Như Lai địạ

Tự thời thoắt ngộ pháp vô sanh,
Cơn vinh nhục mừng lo gì tá ?
Vào rừng sâu, ở lan nhã,
Núi dựng, tùng già ôm bóng cả,
Thong dong ngồi tịnh mái chùa tranh,
Cảnh lặng lòng yên thanh thoát lạ !

Biết là xong tất, chẳng cần công,
Thày thảy hữu vi pháp chẳng đồng.
Của cho trụ tướng phước trời hưởng,
Ví như tên nhắm bắn hư không.
Đà bắn hết, mũi tên rơi,
Kiếp sau hận cũ lại bời bời,
Sao bằng tự cửa vô vi ấy,
Một nhẩy vào liền đất Như Lai .

25 Phật tánh giới châu tâm địa ấn,
Vụ lộ vân hà thể thượng ỵ
Hàng long bát, giải hổ tích,
Lưỡng cổ kim hoàn minh lịch lịch.
Bất thị tiêu hình hư sự trì,
Như Lai bửu trượng thân tung tích.

Ngọc giới hạnh, tâm in, tánh tỏ,
Trên mình mây ráng khoác làm y .
Bát thâu rồng, gậy giải cọp,
Hai dãy khoen vàng khua lảnh lót,
Phải đâu hư sự giữ làm vì,
Gậy báu Như Lai dấu tự ghi .

27 Tâm kính minh giám vô ngại,
Quách nhiên oánh triệt châu sa giớị
Vạn tượng sâm la ảnh hiện trung,
Nhất lỏa viên quang phi nội ngoạị

28 Hoát đạt không, bát nhân quả,
Mãng mãng đãng đãng chiêu ương họạ
Khí hữu trước không bệnh diệc nhiên,
Hoàn như tị nịch nhi đầu hỏạ

29 Xả vọng tâm, thủ chân ly’,
Thủ xả chi tâm thành xảo ngụy
Học nhân bất liễu dụng tu hành,
Chân thành nhận tặc tương vi tử.

30 Tổn pháp tài, diệt công đức,
Mạc bất do tư tâm ý thức.
Thị dĩ thiền môn liễu khước tâm,
Đốn nhập vô sanh tri kiến lực.

Gương tâm sáng, soi chẳng ngại
Suốt thông chiếu khắp hằng sa giới .
Muôn tượng um tùm ảnh hiện trong,
Một điểm viên quang không nội ngoại .

Đắm ngoan không, phá nhân quả,
Bừa bãi, rối ren, càng thêm họa .
Bỏ có, níu không, bệnh vẫn nguyên,
Khác nào trốn nước sa vào lửa .

Buông vọng tâm, giữ chân lý,
Buông, giữ, tâm hoàn tâm xảo ngụy .
Đạo nhân chẳng rõ dốc lòng tu,
Chân thành nhận giặc làm con quí.

Tốn pháp tài, dứt công đức,
Chỉ vì điên đảo theo vọng thức.
Cho nên thiền pháp dạy thông tâm,
Thoắt chứng vô sanh, sáng trí Phật.

32 Chấn pháp lôi, kích pháp cổ,
Bố từ vân hề sái cam lộ.
Long tượng xúc đạp nhuận vô biên,
Tam thừa ngũ tánh giai tỉnh ngộ.

Nổi pháp lôi, đánh pháp cổ,
Bủa mây từ hề rưới cam lộ.
Voi rồng giẫm bước nhuận ân sâu,
Năm tánh ba thừa đều tỉnh ngộ.

33 Nhất địa cụ túc nhất thiết địa,
Phi sắc phi tâm phi hạnh nghiệp.
Đàn chỉ viên thành bát vạn môn,
Sát na diệt khước tam kỳ kiếp.
Nhất thiết số cú phi số cú,
Dữ ngô linh giác hà giao thiệp ?

34 Bất khả hủy, bất khả tán,
Thể nhược hư không vô nhai ngạn.
Bất ly đương xứ thường trạm nhiên.
Mịch tức tri quân bất khả kiến.
Thủ bất đắc, xả bất đắc,
Bất khả đắc trung chỉ ma đắc.
Mặc thời thuyết, thuyết thời mặc.
Đại thí môn khai vô ủng tắc...

35 Hữu nhân vấn ngã giải hà tông,
Báo đạo Ma Ha Bát Nhã lực.
Hoặc thị hoặc phi nhân bất thức,
Nghịch hành thuận hành thiên mạc trắc.

Một địa gồm đủ tất cả địa,
Chẳng sắc chẳng tâm chẳng hạnh nghiệp,
Búng tay, tám vạn pháp môn thành,
Nháy mắt, rũ xong ba kỳ kiếp,
Tất cả văn tự, chẳng văn tự:
Cùng linh giác ấy nào can dự ?

Không thể chê, không thể khen,
Như hư không ấy vốn vô biên.
Tìm kiếm đã hay không thấy được,
Mà luôn trước mắt vẫn thường nhiên.
Lấy chẳng được, bỏ chẳng được,
Trong cái chẳng được là cái được.
Im thời nói, nói thời im,
Cửa đại thí mở thông, thông suốt.

Có người hỏi ta giải tông nào,
Xin thưa :" Ma Ha Bát Nhã lực.
Làm ngược làm xuôi trời biết đâu,
Rằng phải rằng trái ai rõ được.

37 Đệ nhất Ca Diếp thủ truyền đăng,
Nhị tháp bát đại Tây Thiên ký.
Pháp đông lưu, nhập thử thổ,
Bồ Đề Đạt Ma vi sơ tổ.
Lục đại truyền y thiên hạ văn,
Hậu nhân đắc đạo hà cùng số.

38 Chân bất lập, vọng bổn không.
Hữu vô câu khiển bất không không,
Nhị thập không môn nguyên bất trước,
Nhất tánh Như Lai thể tự đồng.

39 Tâm thị căn, pháp thị trần,
Lưỡng chủng do như kính thượng ngân.
Ngân cấu tận trừ quang thỉ hiện,
Tâm pháp song vong tánh tức chân.

Thoạt tiên Ca Diếp đèn tâm truyền,
Hăm tám đời Tổ sử Tây Thiên.
Pháp sang Đông, vào Trung Thổ
Bồ Đề Đạt Ma là Sơ Tổ.
Sáu đời y bát thiên hạ nghe .
Người sau được đạo nhiều vô số .

Chân chẳng lập, vọng vốn không,
Hữu vô dứt trọn chẳng không không,
Hai chục cửa không nguyên chẳng chấp,
Một tánh Như Lai vốn thể đồng.

Tâm là căn, pháp là trần,
Thầy đều ngấn bụi ám gương trong.
Bao giờ ngấn hết gương trong lại,
Tâm pháp cùng quên tánh rõ chân

41 Tác tại tâm, ương tại thân,
Bất tu oan tổ cánh vưu nhân.
Dục đắc bất chiêu vô gián nghiệp,
Mạc báng Như Lai chánh pháp luân.

Tại tâm làm, tại thân chịu,
Đừng có kêu oan chớ trách người .
Muốn khỏi nghiệp vương muôn kiếp lụy,
Vành xe chánh pháp chớ chê cười .

43 Sư tử nhi, chúng tùy hậu,
Tam tuế tiện năng đại hao hống.
Nhược thị dã can trục Pháp Vương,
Bách niên yêu quái hư khai khẩu !

Sư tử con, chúng theo mẹ,
Tuổi mới lên ba đà hống khỏe,
Chó rừng dầu bén gót Pháp Vương,
Trăm năm yêu quái há mồm suông !

45 Phi bất phi, thị bất thị,
Sai chi hào li thất thiên ly’.
Thị tắc Long nữ đốn thành Phật,
Phi tắc Thiện Tinh sanh hãm trụỵ

Thị chẳng thị, phi chẳng phi,
Sai lạc đường tơ ngàn dăm đi,
Thị : đấy Long Nữ thoắt thành Phật,
Phi : đấy Thiện Tinh rơi địa ngục.

47 Chủng tánh tà, thác tri giải,
Bất đạt Như Lai viên đốn chế.
Nhị thừa tinh tiến vật đạo tâm,
Ngoại đạo thông minh vô trí huệ.
Diệc ngu si, diệc tiểu ngãi,
Không quyền chỉ thượng sanh thực giải,
Chấp chỉ vi nguyệt uổng thi công,
Căn cảnh pháp trung hư niết quái !

48 Bất kiến nhất pháp tức Như Lai,
Phương đắc danh vi Quán Tự Tạị
Liễu tức nghiệp chướng bổn lai không,
Vị liễu ưng tu hoàn túc tráị

49 Cơ phùng ngọc thiện bất năng xan.
Bệnh ngộ Y Vương chẩm đắc sái ?
Tại dục hành thiền tri kiến lực,
Hỏa trung sanh liên chung bất hoạị
Dõng Thi phạm trọng ngộ vô sanh,
Tảo thời thành Phật ư kim tạị

Tánh tà vạy, giải lạc lầm,
Chẳng được pháp Như Lai đốn chế.
Hai thừa tinh tiến thiếu đạo tâm,
Ngoại đạo thông minh không trí huệ.
Như trẻ dại, như ngu si,
Thấy nắm tay không quyền tưởng thiệt,
Chấp lấy ngón tay làm mặt nguyệt,
Bóng ma căn cảnh uổng công ghì !

Chẳng thấy một pháp tức Như Lai,
Nên cũng kêu là Quán Tự Tại .
Tỏ rồi, nghiệp chướng hóa thành không.
Chưa tỏ, nợ xưa đành trang trải .

Đói gặp tiệc vua không thể ăn,
Bệnh tránh Y Vương sao mạnh được ?
Thiền trong biển dục rõ kiến lực,
Sen trong lửa đỏ muôn đời rực.
Dõng Thi phạm giới chứng vô sanh,
Sớm vẫn viên thành trong cõi tục.

51 Hữu nhị tỳ khưu phạm dâm sát.
Ba Li huỳnh quang tăng tội kết.
Duy Ma đại sĩ đốn trừ nghi,
Do như hách nhật tiêu sương tuyết.

52 Bất tư nghị giải thoát lực,
Diệu dụng hằng sa giã vô cực.
Tứ sự cúng dường cảm từ laọ
Vạn lượng hoàng kim diệc tiêu đắc.
Phấn cốt toái thân vị túc thù,
Nhất cú liễu nhiên siêu bách ức.

Có hai tì khưu phạm dâm sát,
Đóm huỳnh Ba Li thêm buộc siết.
Bồ tát Duy Ma chốc giải ngờ,
Như vừng dương hực tiêu sương tuyết.

Bàn nghĩ chi sức giải thoát,
Diệu dụng hằng sa như số cát.
Bốn sự cúng dường dẫu nhọc bao,
Muôn lượng vàng ròng dầu tiêu hết,
Thịt tan xương nát chửa đền xong,
Một câu thấu suốt siêu ngàn ức.

54 Liễu liễu kiến vô nhất vật,
Diệc vô nhân diệc vô Phật.
Đại thiên sa giới hải trung âu,
Nhất thiết thánh hiền như điện phất.

55 Giả sử thiết luân đỉnh thượng triền,
Định huệ viên minh chung bất thất.
Nhật khả lãnh, nguyệt khả nhiệt,
Chúng ma bất năng hoại chân thuyết.
Tượng giá tranh vanh mạn tiến đồ,
Thuỳ kiến đường lang năng cự triệt?

56 Đại tượng bất du ư thố kính,
Đại ngộ bất câu ư tiểu tiết.
Mạc tương quản kiến báng thương thương,
Vị liễu, ngô kim vị quân quyết.

Suốt suốt thấy không một vật,
Cũng không người, cũng không Phật.
Thế giới ba ngàn bọt nước xao,
Mỗi mỗi thánh hiền như điện phất.

Ví phỏng thiết luân trên đầu chuyển,
Định huệ sáng tròn luôn chẳng biến.
Nguyệt dầu thành lửa, nhật thành băng,
Ma nào phá được chân thuyết hiện ?
Xe voi dốc ngược vững đường lên,
Sức mấy bọ trời ngăn bước tiến ?

Voi lớn đâu thèm đi dấu thỏ,
Ngộ lớn sá gì chút tiết nhỏ.
Đừng dòm trong ống biếm trời xanh,
Chưa tỏ, vì anh ta mở rõ.