06. HỒ SƠ THÁNG 5. Ngày 22 tháng 5/1963. Lodge: During meeting with Diem May 18, he devoted about two hours to Buddhist questions. It .was quite clear that he is convinced that (a) Hue incident was provoked by Buddhist leaders, (b) deaths were caused by grenade or grenades thrown by VC or other dissidents and not by GVN

06. HỒ SƠ THÁNG 5. Ngày 22 tháng 5/1963. Lodge: During meeting with Diem May 18, he devoted about two hours to Buddhist questions. It .was quite clear that he is convinced that (a) Hue incident was provoked by Buddhist leaders, (b) deaths were caused by grenade or grenades thrown by VC or other dissidents and not by GVN, and (c) certain Buddhist leaders are seeking to use Hue affair as means of enhancing their own positions within Buddhist movement. Finally, Diem appears to feel that whole affair is far less serious matter than we do. Our information re facts and attitude of people was considerably different from his. // Lodge: Tôi đã gặp ông Diệm ngày 18 tháng 5, ông dành khoảng hai giờ cho các vấn đề Phật giáo.  Khá rõ ràng là Diệm tin rằng (a) sự kiện ở Huế là do các nhà lãnh đạo Phật giáo kích động, (b) những cái chết là do một lựu đạn hoặc nhiều lựu đạn ném bởi VC hoặc những người bất đồng chính kiến khác chứ không phải bởi Chính phủ Việt Nam, và (c) Một số nhà lãnh đạo Phật giáo đang tìm cách sử dụng vấn đề Huế như một phương tiện để nâng cao vị thế của họ trong phong trào Phật giáo. Cuối cùng, Diệm có vẻ cảm thấy rằng toàn bộ vụ ở Huế không nghiêm trọng như chúng ta nhìn thấy. Thông tin của chúng ta về sự thật xảy ra và thái độ của mọi người khác biệt quá nhiều so với của Diệm.

131. Telegram From the Embassy in Vietnam to the Department of State 1

Saigon, May 22, 1963, 2 p.m.

1050. CINCPAC for POLAD. Deptel 1117.2 During meeting with Diem May 18, he devoted about two hours to Buddhist questions. I sought to impress on him need for further GVN action and specifically suggested public declaration by him and/or appointment commission along lines Embtel 1038.3 Diem was non-committal re commission and took position that declaration should be deferred until people had had time to reflect on various statements which have been made, particularly at press conference held by Buddhist leaders following meeting with him.

From Diem’s extensive remarks to me, it was quite clear that he is convinced that (a) Hue incident was provoked by Buddhist leaders, (b) deaths were caused by grenade or grenades thrown by VC or other dissidents and not by GVN, and (c) certain Buddhist leaders are seeking to use Hue affair as means of enhancing their own positions within Buddhist movement. Finally, Diem appears to feel that whole affair is far less serious matter than we do. I said I hoped he had not underestimated seriousness of situation; that our information re facts and attitude of people was considerably different from his.

With regard to Buu Hoi’s suggestion,4 there might be merit in creation of Cabinet-level post for religious affairs. I do not feel, however, that this is propitious moment to propose it, and I frankly think that at any time, proposal would have far better chance of acceptance if made by Vietnamese rather than American. We will work toward this at suitable opportunity.

Nolting

NOTES:

(1) Source: Department of State, Central Files, SOC 14-1 S VIET. Secret; Priority. Repeated to CINCPAC.

(2) See footnote 3, Document 129.

(3) Document 129.

(4) In telegram 1117 to Saigon, the Department of State also noted that, during his current visit to Washington, Ambassador Buu Hoi had expressed the idea that the Diem government should appoint a cabinet level official responsible for religious affairs. Buu Hoi suggested that Ambassador Nolting might take up the idea with Diem.

Source:

https://history.state.gov/historicaldocuments/frus1961-63v03/d131

.... o ....

131. Điện văn từ Đại sứ quán Hoa Kỳ tại VN
gửi về Bộ Ngoại giao (1)

Sài Gòn, ngày 22 tháng 5 năm 1963, lúc 2 giờ chiều.

1050. CINCPAC cho POLAD. Deptel 1117.(2) Tôi đã gặp ông Diệm ngày 18 tháng 5, ông dành khoảng hai giờ cho các vấn đề Phật giáo. Tôi (Đại sứ Lodge) tìm cách gây ấn tượng với ông rằng cần phải có thêm hành động của Chính phủ Việt Nam và đặc biệt đề nghị ông và/hoặc lập ủy ban do ông bổ nhiệm sẽ tuyên bố công khai theo hướng điện văn Embtel 1038.(3) Diệm không cam kết chuyện ủy ban và giữ quan điểm rằng lời tuyên bố công khai nên được hoãn lại cho đến khi mọi người có thời gian để suy ngẫm về nhiều tuyên bố khác nhau đã được đưa ra, đặc biệt là tại cuộc họp báo do các nhà lãnh đạo Phật giáo tổ chức sau cuộc gặp với Diệm.

Từ những nhận xét dài dòng của Diệm dành cho tôi, khá rõ ràng là Diệm tin rằng (a) sự kiện ở Huế là do các nhà lãnh đạo Phật giáo kích động, (b) những cái chết là do một lựu đạn hoặc nhiều lựu đạn ném bởi VC hoặc những người bất đồng chính kiến khác chứ không phải bởi Chính phủ Việt Nam, và (c) Một số nhà lãnh đạo Phật giáo đang tìm cách sử dụng vấn đề Huế như một phương tiện để nâng cao vị thế của họ trong phong trào Phật giáo. Cuối cùng, Diệm có vẻ cảm thấy rằng toàn bộ vụ ở Huế không nghiêm trọng như chúng ta nhìn thấy. Tôi nói tôi hy vọng ông Diệm không đánh giá thấp mức độ nghiêm trọng của tình hình; rằng thông tin của chúng ta về sự thật xảy ra và thái độ của mọi người khác biệt quá nhiều so với của Diệm.

Đối với đề nghị của Bửu Hội,(4) có thể có lợi ích trong việc thành lập một chức vụ cấp Nội các phụ trách các vấn đề tôn giáo. Tuy nhiên, tôi không cảm thấy rằng đây là thời điểm thuận lợi để đề xuất nó, và tôi thực lòng nghĩ rằng bất cứ lúc nào, đề xuất đó sẽ có cơ hội được chấp nhận cao hơn nhiều nếu được đưa ra bởi người Việt Nam chứ không phải từ người Mỹ. Chúng tôi sẽ nỗ lực hướng tới điều này khi có cơ hội thích hợp.

Nolting (Đại sứ Hoa Kỳ tại VN)

GHI CHÚ:

(1) Nguồn: Bộ Ngoại giao, Hồ sơ Trung ương, SOC 14-1 S viet. Bí mật; Sự ưu tiên. Lặp lại với CINCPAC.

(2) Xem chú thích 3, Văn bản 129.

(3) Văn bản 129.

(4) Trong điện văn 1117 gửi Sài Gòn, Bộ Ngoại giao cũng lưu ý rằng, trong chuyến thăm Washington lần này, Đại sứ Bửu Hội đã bày tỏ ý kiến rằng chính quyền Diệm nên bổ nhiệm một quan chức cấp nội các chịu trách nhiệm về vấn đề tôn giáo. Bửu Hội đề nghị Đại sứ Nolting có thể đưa ý tưởng này tới Diệm.

.

Kho sử liệu PHẬT GIÁO VIỆT NAM 1963 - SONG NGỮ:

https://thuvienhoasen.org/a39405/phat-giao-viet-nam-1963-song-ngu

.

.... o ....