Bilingual: 140. Telegram From The Embassy In Vietnam To The Department Of State

Bilingual:
140. TELEGRAM FROM THE EMBASSY IN VIETNAM
TO THE DEPARTMENT OF STATE /

140. CÔNG ĐIỆN TỪ ĐẠI SỨ QUÁN HOA KỲ TẠI VN
GỬI VỀ BỘ NGOẠI GIAO HOA KỲ

Author: Phó Đại sứ Trueheart

Người dịch: Nguyên Giác

140. Telegram From the Embassy in Vietnam to the Department of State

Saigon, May 31, 1963, 7 p.m.

No further Buddhist demonstrations last evening or today. Bonzes (Buddhist monastics) continuing their fast in pagodas until 1400 tomorrow. Reports from Hue, Danang and My Tho indicate those cities quiet with no Buddhist manifestations.

In assessing general situation it quite clear that feeling continues run deep among Buddhists. Equally clear that problem facing GVN (the government of Republic of Vietnam) goes well beyond issues religious freedom and discrimination. These issues-though real enough-are now also being used as label and facade behind which other groups seek express opposition to Diem government and exploit situation for various aims. This greatly complicates problem of GVN—and our advice to them—since they must act on assumption they are dealing with political opposition. Problem is further compounded by fact that Buddhists have no recognized hierarchy with which government can deal and which can take position on behalf of movement. (Thus Thuan complained to me May 29 [Page 338]that Diem had spent some hours with group of Buddhist leaders only to be confronted later by other groups demanding to be heard and complaining first group not the “real” leaders.)

Given history of events it seems unlikely to us that GVN can back off its stand on responsibility for Hue incident. Psychological moment to do so has long passed in any event. Unhappily, it appears that it may also be too late for GVN concessions of other sorts to halt Buddhist agitation. For example, May 29 GVN communique which clearly reaffirmed religious freedom under Article 17 of Constitution and gave firm assurance against discrimination, appears to have had no effect on militants. Moreover, those seeking to use Buddhist agitation for their own purposes can be counted on to keep pot boiling if possible.

While both sides displaying restraint to date, prolongation of GVN-Buddhist confrontation contains real dangers:

a. For first time many civil servants faced with religious issue and forced to take a stand, which cannot help but affect their morale.

b. Military predominantly Buddhist and sharp cleavage in their ranks would of course be most serious for prosecution CI effort, and otherwise.

c. Actions to date by both sides during demonstrations have been restrained and orderly. However, if Buddhists become more militant in their demands and demonstrations continue over extended period, possibility of clashes with police, whether provoked or inadvertent, are distinct possibility. For example, it is quite unlikely that GVN yesterday would have permitted 500 bonzes to squat indefinitely in central Saigon, had they not decided to move out on their own. Although VC have not overtly exploited situation to date, they undoubtedly have contingency plans and capability to exploit any situation which gets out of hand.

I have sought appointment with Thuan today with view to getting GVN assessment of situation and sounding him out on future plans. I will also raise again possibility of President’s naming commission to study Buddhist grievances. At this point, I believe it would be best—from standpoint GVN acceptance as well as effectiveness with Buddhists—if commission’s mandate were quite broad and not linked specifically to Hue incident. What is needed, I think, is to get all aspects of problem off the streets and into the conference hall.

I also prefer if possible to work through Thuan on this one, rather than Diem. Latter became quite agitated during Ambassador’s and my conversation with him May 18, and I sense this is a subject on which he is predisposed not to take U.S. advice. Thuan, on other hand, claims to be completely objective and asserts he is neither Catholic nor Buddhist. but Confucianist.

As for Papal Nuncio, both Ambassador and I have previously sought his good offices. He was not responsive but I will try again at first opportunity. Ambassador also spoke with Diem’s confessor, who promised to do what he could. Difficulty with this approach is that, as explained above, we are no longer dealing with purely religious issue.

Trueheart

Source:

https://history.state.gov/historicaldocuments/frus1961-63v03/d140  

.... o ....

140. Công điện từ
Đại sứ quán Việt Nam tại Việt Nam gửi Bộ Ngoại giao

Saigon, 31 tháng 5, 1963, 7 p.m.

Không có cuộc biểu tình Phật giáo nào nữa vào tối hôm qua hoặc hôm nay. Các nhà sư tiếp tục nhịn ăn trong chùa cho đến 14:00 ngày mai. Các báo cáo từ Huế, Đà Nẵng và Mỹ Tho cho thấy những thành phố này yên tĩnh và không có biểu hiện Phật giáo nào.

Khi đánh giá tình hình chung, khá rõ rằng cảm xúc vẫn tiếp tục ăn sâu trong các Phật tử. Rõ ràng là vấn đề mà Chính phủ Việt Nam (ông Diệm) phải đối mặt vượt xa vấn đề tự do tôn giáo và phân biệt đối xử. Những vấn đề này - mặc dù có thật - hiện cũng đang được sử dụng như nhãn hiệu và mặt tiền ở phía sau các nhóm khác muốn tìm cách phản đối chính phủ Diệm một cách rõ ràng và khai thác tình hình cho các mục đích khác nhau. Điều này làm phức tạp thêm vấn đề của Chính phủ Việt Nam—và lời khuyên của chúng tôi dành cho họ—vì họ phải hành động dựa trên giả định rằng họ đang đối phó với phe đối lập chính trị. Vấn đề càng phức tạp hơn bởi thực tế là Phật tử không có hệ thống cấp bậc được công nhận để chính phủ có thể giải quyết và có thể đảm nhận vị trí thay mặt cho phong trào. (Vì vậy Bộ Trưởng Phủ Tổng Thống Nguyễn Đình Thuần phàn nàn với tôi ngày 29 tháng 5 rằng ông Diệm đã dành vài giờ với 1 nhóm các nhà lãnh đạo Phật giáo để rồi sau đó phải đối mặt với các nhóm khác yêu cầu được lắng nghe và phàn nàn rằng nhóm đầu tiên không phải là các nhà lãnh đạo “thực sự”.)

Với lịch sử của các sự kiện, dường như đối với chúng tôi, Chính phủ Việt Nam khó có thể từ bỏ lập trường chịu trách nhiệm về sự cố Huế. Thời điểm tâm lý để làm như vậy đã qua lâu trong mọi trường hợp. Đáng buồn thay, có vẻ như đã quá muộn để Chính phủ Việt Nam nhượng bộ dưới các hình thức khác nhằm ngăn chặn sự kích động của Phật giáo. Ví dụ, thông cáo của Chính phủ Việt Nam ngày 29 tháng 5 tái khẳng định rõ ràng quyền tự do tôn giáo theo Điều 17 của Hiến pháp và đưa ra sự đảm bảo chắc chắn chống lại sự phân biệt đối xử, dường như không có tác dụng đối với những nhà hoạt động cứng rắn. Hơn nữa, những người tìm cách sử dụng sự kích động của Phật giáo cho mục đích riêng của họ có thể được tin tưởng để giữ cho tình hình cứ mãi sôi sục nếu có thể.

Trong khi cả hai bên đều thể hiện sự kiềm chế cho đến nay, việc kéo dài đối đầu giữa Chính phủ và Phật giáo ẩn chứa những nguy cơ thực sự:

a. Lần đầu tiên nhiều công chức phải đối mặt với vấn đề tôn giáo và buộc phải đứng lên, điều này không khỏi ảnh hưởng đến tinh thần của họ.

b. Quân nhân phần lớn theo đạo Phật và sự chia rẽ rõ rệt trong hàng ngũ của họ tất nhiên sẽ là nghiêm trọng nhất đối với nỗ lực truy tố phản gián (CI: Counterintelligence), và ngược lại.

c. Các hành động cho đến nay của cả hai bên trong các cuộc biểu tình đã được kiềm chế và có trật tự. Tuy nhiên, nếu các Phật tử trở nên cứng rắn hơn trong các yêu cầu của họ và các cuộc biểu tình tiếp tục trong thời gian dài, thì khả năng đụng độ với cảnh sát, dù bị khiêu khích hay vô ý, là khả năng rõ ràng. Ví dụ, rất khó có khả năng Chính phủ Việt Nam ngày hôm qua đã cho phép 500 tu sĩ ngồi biểu tình vô thời hạn ở trung tâm Sài Gòn, nếu họ không quyết định tự mình dọn đi. Mặc dù cho đến nay, VC chưa công khai khai thác tình hình, nhưng chắc chắn họ có các kế hoạch dự phòng và khả năng khai thác bất kỳ tình huống nào vượt quá tầm kiểm soát.

Tôi đã hẹn gặp [Bộ Trưởng] Thuần hôm nay với mục đích để Chính phủ Việt Nam đánh giá tình hình và nói với ông về các kế hoạch trong tương lai. Tôi cũng sẽ nêu lại khả năng Tổng thống Diệm chỉ định 1 ủy ban nghiên cứu những bất bình của Phật giáo. Tại thời điểm này, tôi tin rằng sẽ là tốt nhất—từ quan điểm về sự chấp nhận của Chính phủ Việt Nam cũng như hiệu quả đối với Phật tử—nếu nhiệm vụ của ủy ban khá rộng và không liên quan cụ thể đến sự kiện Huế. Tôi nghĩ, điều cần thiết là đưa tất cả các khía cạnh của vấn đề ra khỏi đường phố và vào hội trường.

Tôi cũng muốn làm việc thông qua ông Thuần về vấn đề này hơn là ông Diệm. Sau này trở nên khá kích động trong cuộc trò chuyện giữa Đại sứ và tôi với ông [Diệm] vào ngày 18 tháng 5, và tôi cảm thấy đây là chủ đề mà ông [Diệm] có khuynh hướng không nghe theo lời khuyên của Hoa Kỳ. Ngược lại, Thuần khẳng định Thuần hoàn toàn khách quan và khẳng định Thuần không theo đạo Công giáo cũng không theo đạo Phật, nhưng theo Nho giáo.

Đối với Sứ thần Giáo hoàng, cả Đại sứ và tôi trước đây đều đã tìm kiếm những lời khuyên của ngài. Sứ thần không phản hồi nhưng tôi sẽ thử lại ở cơ hội đầu tiên. Đại sứ cũng đã nói chuyện với Linh mục giải tội của ông Diệm, được linh mục hứa sẽ làm những gì có thể. Khó khăn với cách tiếp cận này là, như đã giải thích ở trên, chúng ta không còn giải quyết vấn đề tôn giáo thuần túy nữa.

Trueheart [Quyền đại sứ Hoa Kỳ tại VN]