Bilingual. 34. Telegram From the Embassy in Vietnam. Perhaps an arrangement could be worked out whereby the following could be made to happen: Madame Nhu to leave the country, Mr. Nhu’s functions to be limited entirely to Strategic Hamlets, the office of Prime Minister to be created and Mr. Thuan to become Prime Minister; Archbishop Thuc to leave the country.
Bilingual. 34. Telegram From the Embassy in Vietnam. Perhaps an arrangement could be worked out whereby the following could be made to happen: Madame Nhu to leave the country, Mr. Nhu’s functions to be limited entirely to Strategic Hamlets, the office of Prime Minister to be created and Mr. Thuan to become Prime Minister; Archbishop Thuc to leave the country. In addition the students and Buddhists would be liberated; Decree Law 10 would be repealed; the pagodas would be repaired and conciliatory gestures would be made. All of this, if agreed to might be announced by President in Washington. The Government of Viet-Nam has acted both as liars and criminals. I am also advised by a dependable source that he wants the U.S. Government out of Viet-Nam so that the French can become the intermediary between South and North Viet-Nam. On Friday (the day on which I had my talk with Lalouette) he gave a lunch at which were present the Papal Delegate and the Italian and Australian Ambassadors. After the Australian had gone Lalouette said: “We must save the family”, as though the family were the first consideration. I understand that the Papal Delegate told Diem that he had betrayed his church and his country. // Điện văn từ Đại sứ quán Hoa Kỳ tại VN. Có lẽ một sự sắp xếp có thể được thực hiện để những điều sau đây có thể xảy ra: Bà Nhu rời khỏi đất nước VN, chức năng của ông Nhu bị giới hạn hoàn toàn ở các Ấp Chiến lược, văn phòng Thủ tướng được thành lập và ông Nguyễn Đình Thuần được đưa lên chức Thủ tướng; Đức Tổng Giám mục Ngô Đình Thục phải rời quê hương VN. Ngoài ra các sinh viên và Phật tử sẽ được ra khỏi tù; Đạo dụ số 10 sẽ bị bãi bỏ; các ngôi chùa sẽ được sửa chữa và các cử chỉ hòa giải sẽ được thực hiện. Tất cả những điều này, nếu được đồng ý thì có thể sẽ được Tổng thống [Kennedy] công bố ở Washington. Chính phủ VN đã hành động vừa như bọn dối trá và vừa như bọn hình sự. Tôi cũng được một nguồn đáng tin cậy tiết lộ rằng ông [Đại sứ Pháp] muốn Chính phủ Mỹ rút ra khỏi Việt Nam để người Pháp có thể trở thành trung gian giữa miền Nam và miền Bắc Việt Nam. Hôm thứ Sáu (ngày tôi nói chuyện với Lalouette) thì Lalouette cũng đã tổ chức bữa trưa với sự hiện diện của Đại diện Giáo hoàng và các Đại sứ Ý và Úc. Sau khi người Úc rời bàn tiệc trưa, Đại sứ Pháp Lalouette nói: “Chúng ta phải cứu gia đình [nhà Ngô],” như thể gia đình [nhà Ngô] là điều được quan tâm hàng đầu. Tôi nghe rằng Đại diện Giáo hoàng đã nói với Diệm rằng ông Diệm đã phản bội cả giáo hội Công giáo và đất nước VN.
34. Telegram From the Embassy in Vietnam to the Department of State1
Saigon, August 31, 1963, 6 p.m.
391. Eyes only for Secretary. CINCPAC POLAD exclusive for Admiral Felt. Deptel 284.2
1. You will have seen Harkins’ report3 which makes it clear that there is neither the will nor the organization among the Generals to accomplish anything. (It is conceivable but only conceivable that further talk between Big Minh and Harkins will alter this estimate.)
This marks the end of one week which began with your instructions of last Sunday. We used every asset that we had including General Harkins. Our record has been thoroughly respectable throughout and we have shown our willingness to put ourselves on the line.
2. At some indeterminate date in the future [if?] some other group with the necessary strength and lust for office comes forward, we can contemplate another effort.
3. I believe the government suspects us of trying to engineer a coup. This belief plus the fact that I have been strictly correct and have not in any way sought to flatter or cajole them have put them in an apprehensive state of mind. They also believe I could say something which would help them with U.S. public opinion if they did something to justify it. Finally they expect me to make a report to Washington.
4. Perhaps an arrangement could be worked out whereby the following could be made to happen: Madame Nhu to leave the country, Mr. Nhu’s functions to be limited entirely to Strategic Hamlets, the office of Prime Minister to be created and Mr. Thuan to become Prime Minister; Archbishop Thuc to leave the country. In addition the students and Buddhists would be liberated; Decree Law 10 would be repealed; the pagodas would be repaired and conciliatory gestures would be made. All of this, if agreed to might be announced by President in Washington. I think there is a dependable person of highest quality and prestige who would be the go-between. I would not talk of this to Nhu or Diem without further clearance with you.
5. I think the U.S. Government was right to instruct me as it did last Sunday not only because of the state of opinion in America and Free World but because the Government of Viet-Nam has acted both as liars and criminals. But now the only attempt to change the government which would succeed would be one which the U.S. could mount itself and, of course, that is out of the question.
6. To take up a different but related matter, I am very reliably informed that French Ambassador Lalouette was with Nhu for four hours on August 20 when the attack on the pagodas took place. I am also advised by a dependable source that he wants the U.S. Government out of Viet-Nam so that the French can become the intermediary between South and North Viet-Nam. On Friday (the day on which I had my talk with Lalouette)4 he gave a lunch at which were present the Papal Delegate and the Italian and Australian Ambassadors. After the Australian had gone Lalouette said: “We must save the family”, as though the family were the first consideration.
7. I have good reason to believe that the Holy See would be willing to intervene with General De Gaulle. I understand that the Papal Delegate told Diem that he had betrayed his church and his country. I am reliably advised that Nhu is in a highly volatile state of mind and that some sort of gesture through Nhu to North Viet-Nam is not impossible.
8. As one more persuasive factor in our dealings with GVN would it be possible for House or House Committee to cut our appropriation for foreign aid for Viet-Nam? Giving me chance to get GVN to agree to our points on the ground that this would facilitate restoration of the item. I am too far away to know whether or not this would be practical politics. But here it could have certain advantages.
Lodge
NOTES:
(1) Source: Department of State, Central Files, POL 26 S VIET. Top Secret; Operational Immediate. Received at 7:16 a.m. Repeated Operational Immediate to CINCPAC. Relayed by the Department of State to the White House, the Office of the Secretary of Defense, and the CIA. Another copy of this telegram has a marginal note indicating that the President saw it. (Kennedy Library, National Security Files, Vietnam Country Series, State Cables)
(2) Document 31.
(3) Supra.
(4) See Document 27.
Source:
https://history.state.gov/historicaldocuments/frus1961-63v04/d34
.... o ....
34. Điện văn từ Đại sứ quán Hoa Kỳ tại VN
gửi về Bộ Ngoại giao(1)
Sài Gòn, ngày 31 tháng 8 năm 1963, lúc 6 giờ chiều.
391. Chỉ để Bộ trưởng Ngoại giao đọc. Chuyển qua CINCPAC POLAD dành riêng cho Đô đốc Harry Felt. Tham khảo điện văn Bộ Ngoại giao số 284.(2)
1. Ông [Bộ Trưởng Ngoại Giao] sẽ thấy báo cáo của Tướng Harkins (3) trong đó nói rõ rằng các Tướng VN không có ý chí cũng như tổ chức để hoàn thành bất cứ điều gì. (Có thể hiểu được, nhưng chỉ có thể hình dung được rằng cuộc nói chuyện tiếp theo giữa Big Minh và Harkins sẽ làm thay đổi ước tính này.)
Điều này đánh dấu sự kết thúc của một tuần bắt đầu với những hướng dẫn của ông hôm Chủ nhật tuần trước. Chúng tôi đã sử dụng tất cả mọi năng lực mà chúng tôi có, kể cả nhờ tới Tướng Harkins. Hồ sơ của chúng tôi được giữ gìn trọn vẹn trong suốt thời gian qua và chúng tôi đã thể hiện sự sẵn sàng đặt mình vào tình thế nguy hiểm.
2. Vào một ngày không xác định nào đó trong tương lai [nếu?] một nhóm khác có đủ sức mạnh cần thiết và khao khát chức vụ xuất hiện, chúng ta có thể dự tính một nỗ lực khác.
3. Tôi tin rằng chính phủ nghi ngờ chúng tôi đang cố gắng thực hiện một cuộc đảo chính. Niềm tin này cộng với việc tôi đã hoàn toàn giữ đúng và không hề tìm cách tâng bốc hay phỉnh phờ họ để khiến họ rơi vào trạng thái tâm lý lo sợ. Họ cũng tin rằng tôi có thể nói điều gì đó có thể giúp ích cho họ trước dư luận Hoa Kỳ nếu họ làm điều gì đó để tự biện hộ cho họ. Cuối cùng họ mong đợi tôi sẽ báo cáo tới Washington.
4. Có lẽ một sự sắp xếp có thể được thực hiện để những điều sau đây có thể xảy ra: Bà Nhu rời khỏi đất nước VN, chức năng của ông Nhu bị giới hạn hoàn toàn ở các Ấp Chiến lược, văn phòng Thủ tướng được thành lập và ông Nguyễn Đình Thuần được đưa lên chức Thủ tướng; Đức Tổng Giám mục Ngô Đình Thục phải rời quê hương VN. Ngoài ra các sinh viên và Phật tử sẽ được ra khỏi tù; Đạo dụ số 10 sẽ bị bãi bỏ; các ngôi chùa sẽ được sửa chữa và các cử chỉ hòa giải sẽ được thực hiện. Tất cả những điều này, nếu được đồng ý thì có thể sẽ được Tổng thống [Kennedy] công bố ở Washington. Tôi nghĩ rằng có một người đáng tin cậy có phẩm chất và uy tín cao nhất sẽ là người trung gian. Tôi sẽ không nói chuyện này với Nhu hay Diệm nếu không có sự cho phép rõ ràng từ ông [Bộ Trưởng Ngoại Giao Hoa Kỳ].
5. Tôi nghĩ Chính phủ Hoa Kỳ đã đúng khi chỉ thị cho tôi như Chủ nhật tuần trước không chỉ vì theo quan điểm ở Hoa Kỳ và Thế giới Tự do mà còn vì Chính phủ VN đã hành động vừa như bọn dối trá và vừa như bọn hình sự. Nhưng giờ đây, nỗ lực duy nhất để thay đổi chính phủ VN thành công sẽ là nỗ lực mà Hoa Kỳ có thể tự mình thực hiện được và tất nhiên điều đó là không thể thực hiện được.
6. Để đề cập đến một vấn đề khác nhưng có liên quan, tôi được thông tin rất đáng tin cậy rằng Đại sứ Pháp Lalouette đã ở bên Nhu trong bốn giờ đồng hồ vào ngày 20/8 khi cuộc tấn công vào các ngôi chùa diễn ra. Tôi cũng được một nguồn đáng tin cậy tiết lộ rằng ông [Đại sứ Pháp] muốn Chính phủ Mỹ rút ra khỏi Việt Nam để người Pháp có thể trở thành trung gian giữa miền Nam và miền Bắc Việt Nam. Hôm thứ Sáu (ngày tôi nói chuyện với Lalouette)(4) thì Lalouette cũng đã tổ chức bữa trưa với sự hiện diện của Đại diện Giáo hoàng và các Đại sứ Ý và Úc. Sau khi người Úc rời bàn tiệc trưa, Đại sứ Pháp Lalouette nói: “Chúng ta phải cứu gia đình [nhà Ngô],” như thể gia đình [nhà Ngô] là điều được quan tâm hàng đầu.
7. Tôi có lý do chính đáng để tin rằng Tòa thánh sẽ sẵn lòng can thiệp với Tướng De Gaulle. Tôi nghe rằng Đại diện Giáo hoàng đã nói với Diệm rằng ông Diệm đã phản bội cả giáo hội Công giáo và đất nước VN. Tôi được nguồn tin đáng tin cậy kể rằng Nhu đang trong tâm trạng rất bất ổn và rằng Nhu có thể sẽ có một cử chỉ nào đó đối với Bắc Việt.
8. Như một yếu tố thuyết phục nữa trong quan hệ của chúng ta đối với Chính phủ VN, liệu Hạ viện Hoa Kỳ hay một Ủy ban Hạ viện Hoa Kỳ có thể cắt khoản ngân sách của chúng ta trong phần viện trợ nước ngoài đối với VN không? Hãy cho tôi cơ hội để Chính phủ VN phải đồng ý với quan điểm của chúng ta trên cơ sở rằng điều này sẽ khôi phục viện trợ. Tôi ở quá xa để biết liệu đây có phải là chính trị thực tiễn hay không. Nhưng ở đây nó [dọa cắt viện trợ] có thể có những lợi thế nhất định.
Lodge (Đại sứ Hoa Kỳ tại VN)
GHI CHÚ:
(1) Nguồn: Bộ Ngoại giao, Hồ sơ Trung ương, POL 26 S viet. Bí mật hàng đầu; Hoạt động ngay lập tức. Đã nhận được lúc 7:16 giờ sáng. Hoạt động lặp lại, chuyển ngay lập tức tới CINCPAC (Tư lệnh Thái Bình Dương). Được Bộ Ngoại giao chuyển tiếp tới Bạch Ốc, Văn phòng Bộ trưởng Quốc phòng và CIA. Một bản sao khác của bức điện này có chú thích bên lề cho biết Tổng thống Kennedy đã nhìn thấy nó. (Thư viện Kennedy, Hồ sơ An ninh Quốc gia, Các hồ sơ Vietnam Country Series, các điện văn Bộ Ngoại Giao)
(2) Văn bản 31.
(3) Xem hồ sơ 33.
(4) Xem Văn bản 27.
.
Kho sử liệu PHẬT GIÁO VIỆT NAM 1963 - SONG NGỮ:
https://thuvienhoasen.org/a39405/phat-giao-viet-nam-1963-song-ngu
.... o ....