4
Mila gặp gỡ một thiền giả
Một ngày ấm áp khi Jetsušn Repa vĩ đại đang
tu hành ở Núi Khối Đỏ trên đồng bằng Gungthang, một thiền giả đi đến. Mila hỏi ông : “Thầy đến từ đâu ?”
Ông
trả lời : “Tôi đến từ vùng UŠ sau khi nghe
danh tiếng của một lama Jetsušn tên là Milarepa.
Thánh giả Jetsušn ấy sống ở đâu ?”
Để
trả lời Mila hát cho ông bài ca này :
Con
đảnh lễ dưới chân Marpa, vị
siêu việt của
loài người,
Không cách ly mảy tóc với Vajradhara vĩ đại.
Xin hãy hướng dẫn con, tâm ngài không
mảy may chệch hướng,
Khỏi
trạng thái của
thực tại bất biến.
Ông, nhà
khổ hạnh xứ UŠ, đến từ vùng đất thấp,
Tìm kiếm thiền giả Mila để xin những lời chỉ dạy.
Vậy thì, hãy thấu hiểu sự
giải thích này !
Trong ba tháng xuân khi chúa của hơi ấm
xuất hiệnVà những
nguyên tố của nóng và lạnh
cạnh tranh nhau,
Tiếng “ù ù”
vang dội trong bầu trời
Được gọi là Con Rồng Xanh.
Dầu cho tên gọi và
danh tiếng là vĩ đại,
Nhưng khi gặp hình thể thực của nó
Nó có một miệng rộng, cổ nhỏ, đuôi dài.
Dầu cho tên gọi và hình
thể không khớp nhau,
Tiếng của nó được xem là điềm rất
tốt lành.
Thế nên nó được gọi là con rồng vĩ đại của bầu trời,
Kẻ chia
mùa hạ và
mùa đông,
Viên
ngọc trai của mùa mưa đúng thời.
Hãy hiểu đây là một điều
kinh ngạc lớn !
Dưới những dòng nước của
đại dương ngoài kia
Trên cái bục bằng vàng của
đại dương,
Vị
chủ tể của biển cả ngồi đó
Được gọi là Con Rùa Vàng Vĩ Đại.
Dầu cho tên gọi và
danh tiếng là lớn lao,
Nhưng khi gặp hình thể thực của nó
Nó giống như một cái bình đất sét lật úp
Với miệng thì rộng còn chân ngắn ngủn.
Dầu cho tên gọi và hình
thể không khớp nhau,
Nó được gọi là Rùa Vàng Vĩ Đại.
Nó là sự trang sức vĩ đại cho những
đại dương,
Là thuốc để
thuần hóa những hồn linh
thiên nhiên,
Vũ khí
bảo vệ những vùng thảm họa,
Và là kẻ
chinh phục những con
rắn độc.
Hãy hiểu đây là một điều
kinh ngạc lớn !
Ở
Tây Tạng này, những con quỷ mặt đỏ,
Yaksha (
dạ xoa), và
vô số hồn ma
Luôn luôn tìm cơ hội làm hại.
Còn chính tôi, người
nổi tiếng như là Milarepa ;
Và dầu cho tên gọi và
danh tiếng là lớn lao,
Nhưng khi gặp hình thể thực của tôi,
Tôi trần truồng, thân xanh như lá.
Dầu cho tên gọi và hình
thể không khớp nhau,
Tôi có khả năng
thực hành pháp khổ hạnh ;
Như thế tôi là vương miện của những người
cầu Pháp,
Một thiền giả
giữ gìn những
giáo lýVới
sức mạnh chiến thắng những quỷ ma.
Hãy hiểu đây là một
kinh ngạc lớn !
Ba cái này – bài ca, ví dụ và
ý nghĩa,
Là cách
giải thích của Mila
Nhưng thật ra Milarepa này
Chỉ là tên gọi,
biểu tượng và
chỉ định –
Trống rỗng như vỏ trấu, không có chất thể,
Vô tự tánh – như thế tôi không hề chỉ dạy.
Đây là quà tặng cho ông, hỡi thiền giả.
Bạn có nắm được
ý nghĩa không, hỡi nhà
khổ hạnh ?
Tràn đầy
thán phục, thiền giả
lễ lạy, đi nhiễu vòng quanh Mila và rồi quỳ gối
chắp tay : “Lúc
ban đầu tôi đã không biết chính là ngài.
Tha thứ cho tôi. Tôi
kinh ngạc khi thấy ngài có thể ở trong một chỗ
ẩn cư hoang vắng mà không
sợ hãi,
lo âu.”
Jetsušn
trả lời : “Nếu một thiền giả sợ phải ở nơi
ẩn cư núi non, người ấy không nếm được thậm chí mùi hương của
thiền định. Ông phải
nhận biết mục đích, nó là
trạng thái bổn nhiên, qua học tập và
tư duy. Rồi sau khi nhận những
giáo huấn sâu xa từ một vị lama
chân chính và cắt đứt những tạo tác
tâm thức, thấu rõ
mục tiêu của
thiền định nhất tâm. Một người như vậy mới được gọi là “thiền giả”. Những người lang thang khắp miền mà không có bằng chứng của
kinh nghiệm và
chứng ngộ,
khất thực thức ăn và làm điều gì
họ thích là những người bị
tà ma nhiếp phục. Bởi thế, hãy nghe và
suy xét kỹ bài ca này của tôi.”
Pháp vương của
lòng tốt không lay chuyển,
Dịch giả mà
tên tuổi hiếm được nghe đến –
Hỡi dịch giả vĩ đại Marpa
Con
cầu nguyện – xin
ban cho con ân phước !
Khi Đại Ấn vĩ đại đã
biểu lộ,
Một thiền giả không sợ ngay cả
tiêu tan cái thân
như huyễn này.
Vừa lúc thấu rõ rằng những
kinh nghiệm bên trong và bên ngoài đều
như huyễn,
Một thiền giả không sợ ngay cả những đạo quân của
bốn loại Ma.
Khi đã
chấm dứt sự bám luyến vào
cuộc đời,
Một thiền giả không sợ ngay cả sự
hoại diệt toàn bộ của
ba cõi.
Khi có thể
điều phục những
năng lực trong thân
Một thiền giả không sợ phải lang thang trong sương mù của
ba cõi.
Thiền giả tràn đầy xúc cảm và thốt lên : “Lama Jetsušn
quý báu, ngài có
danh tiếng lớn, và điều đó thật như vậy.
Kỳ diệu thay !
Kỳ diệu thay ! Bây giờ xin ngài
giải thích như thế nào
thế giới hình tướng này
xuất hiện.”
Mila bèn hát bài ca này :
Con
đảnh lễ dưới chân của lama
chân thậtNgười đã chỉ cho con rằng mọi tướng đều
như huyễn.
Ông có biết những
hình tướng này là gì ư ?
Nếu không biết, tôi sẽ nói cho ông :
Những
hình tướng này
xuất hiện khắp nơi ;
Với người không
chứng ngộ thì chúng là
sanh tử,
Nhưng với người
chứng ngộ, chúng chiếu diệu như là
Pháp thân.
Khi những
hình tướng chiếu diệu như là
Pháp thânChớ
tìm kiếm một
tri kiến nào khác từ những nguồn nào khác.
Ông có biết làm sao để
trưởng dưỡng cái tâm ư ?
Nếu không biết, tôi sẽ nói cho ông :
Chớ
tìm cách chỉnh trị, thao tác gì với tâm ;
Chớ
cố gắng khiên cưỡng
kiểm soát tâm.
Hãy
an nhiên buông xả như một trẻ nhỏ.
Hãy như
đại dương không sóng.
Như một
ngọn đèn tự chiếu sáng,
Và như một
xác chết không
đời sống.
Hãy bỏ những đặt tên, cường điệu ra khỏi tâm vốn là
thanh tịnh.
Ông có biết làm thế nào để
kinh nghiệm ư ?
Nếu không biết, tôi sẽ nói cho ông :
Như sương tan mất bởi
sức mạnh của
mặt trờiVà
bị xua tan không bằng cách nào khác,
Định kiến,
ý niệm được tan sạch bởi
sức mạnh của
chứng ngộ.
Không bằng cách nào khác để trừ sạch
ý niệm.
Hãy
kinh nghiệm chúng như là giấc mơ không căn cứ.
Hãy
kinh nghiệm chúng như là bọt nước phù du.
Hãy
kinh nghiệm chúng như là cầu vồng không chất thể.
Hãy
kinh nghiệm chúng như là
hư không không thể
phân chia.
Ông có biết làm thế nào để bổ sung
kinh nghiệm ư ?
Nếu không biết, tôi sẽ nói cho ông :
Ngay cả một cơn gió mạnh
bản chất cũng trống rỗng.
Ngay cả một làn sóng lớn cũng chính là
đại dươngNgay cả những
đám mây dày phương nam cũng không có chất thể như bầu trời.
Ngay cả tâm ồn náo cũng vốn
tự nhiên là
vô sanhĐể làm tâm
vận hànhHãy dùng những
giáo huấn để thức cỡi trên khí.
Khi
thất niệm vì
kẻ trộm là
ý niệm,
Hãy dùng những
giáo huấn để
nhận ra kẻ trộm.
Khi tâm bị phân tán theo các đối tượng
Hãy xử dụng
giáo huấn về cách bay của con quạ từ một một chiếc tàu.(14)
Ông có biết làm sao để
thực hành ư ?
Nếu không biết, tôi sẽ nói cho ông :
Hãy
thực hành như một con
sư tử lớn đứng.
Hãy
thực hành như một
hoa sen mọc lên trong bùn.
Hãy
thực hành như một con voi mê đắm.
Hãy
thực hành như một hòn
pha lê trong suốt.
Ông có biết làm thế nào để
hiển lộ những kết quả ư ?
Nếu không biết, tôi sẽ nói cho ông :
Pháp thân được
hiển lộ trong
vô niệm.
Báo thân được
hiển lộ trong lạc.
Hóa thân được
hiển lộ trong sự
sáng tỏ.
Tự tánh thân được
hiển lộ trong
tánh Không bổn nhiên.
Với những ai giỏi về
ngôn ngữ thì có
ba thân,
Nhưng trong
Pháp thân thì không có sự chia biệt nào.
Cái thấy,
trưởng dưỡng,
kinh nghiệm,
Bổ sung,
thực hành và những kết quả –
Sáu cái này
bao gồm sự
chứng nghiệm trong thiền.
Ông có nắm
nghĩa lý của tôi không, hỡi
con người xứ UŠ ?
Ông có hiểu tôi không, hỡi nhà
khổ hạnh ?
Thiền giả
một lần nữa tràn đầy cảm kích, và sau khi xin ban
nhập môn và sự chỉ dạy sâu nhiệm bèn bắt đầu việc
thực hành. Người ta nói ông
trở thành một người
thiền định lão luyện nhờ sự
chứng ngộ tối hậu mọc sáng trong
tâm thức ông.
Một bài ca về thiền khác của Milarepa, lần này là cho
đệ tử thân cận là Rechungpa. Đây là một kiểu mẫu
tiêu biểu về cách thức Mila tạo thành những chỉ dạy về thiền cho các
đệ tử riêng. Sự
bộc phát tự nhiên này chỉ để
đáp ứng yêu cầu của Rechungpa đang
chấp tay, phản ánh những
hoàn cảnh thư thái trong sự độc nhất và quy mô của thể loại này. Dùng kiểu cách
ẩn dụ như ngài thích, Mila lấy những vật trực tiếp chung quanh và dệt chúng vào một tấm vải
biểu tượng phong phú để xiển dương những điểm
chính yếu của
giáo lý ngài.