10
Bài ca Cây Gậy Sừng
Jetsušn và Seben Repa cùng đến Nyang Thượng trong tỉnh Tsang. Qua một vùng
xa lạ, họ đến ven một làng nơi có một số người
tụ tập. Mila nói với họ, “Chúng tôi hai thiền giả có
lời nguyện chỉ
khất thực ở “cửa nhà đầu tiên”. Có người nào nhiều
đức tin xin cho tôi một ít
thức ăn.”
Một người đàn ông trẻ, khoảng hơn ba mươi, hỏi, “Các thầy từ đâu tới ?”
“Chúng tôi đến Tsang từ
Tây Tạng Thượng.”
“Người ta nói rằng một thiền giả tốt thì có thể rút ra những
thí dụ từ bất cứ vật hay việc gì. Hãy hát cho
chúng tôi một bài ca về những
ý nghĩa tượng trưng của cây gậy sừng sơn dương trong tay thầy ; rồi tôi sẽ cúng
thức ăn.”
Bấy giờ Jetsušn hát bài ca này :
Con
cầu nguyện dưới chân Marpa, người tốt nhất trong
loài người,
Ngài đã nuôi nấng con với
đại bi không giới hạn
Khi đắm mình trong tịnh quang của Đại Ấn
Trong cung điện
Pháp thân trống không và
thoát khỏi mọi tạo tác.
Xin hãy
ban phước cho tất cả
chúng sanh để hướng họ đến
chánh pháp !
Hãy nghe điều này,
thí chủ hỏi đạo :
Cái sừng này
Mà tôi, thiền giả cầm trong tay –
Nó từ đâu có ?
Nó đến từ vùng đất phương bắc của
chư thiên của sự
thịnh vượng.
Nguồn gốc nó từ xứ sở
chư thiên của
thịnh vượngTượng trưng sự
thịnh vượng của tôi qua
tri túc.
Nó mọc trên đầu một con sơn dương.
Nó lớn trên đầu một
chúng sanhTượng trưng thực tế quy ước.
Cái sừng thì
vô tri, không có sự sống.
Sự
vô tri và không có người
tri giác này
Tượng trưng thực tế tối hậu.
Cắt nó từ đầu con vật
Tượng trưng sự phân ly của thân và tâm ;
Phần gốc đồ sộ của nó
Tượng trưng về sự
hiểu biết về cội gốc
ẩn khuất của
sanh tử,
Và nhiều sống của nó
Tượng trưng những ngọn sóng chìm ngập của khổ đau
Trên
đại dương sanh tử luân hồi.
Ba chỗ cong của cái sừng này
Tượng trưng sự
đi lạc vào ba
cảnh giới thấp
Qua những việc xấu sanh ra từ
ba độc ;
Những đoạn thẳng giữa những chỗ cong
Chỉ rằng dù
hiện giờ chúng ta đang lang thang trong
sanh tử,
Thì
mục đích tối hậu sau cùng sẽ được
đạt đến.
Cái sừng này trống rỗng bên trong
Tượng trưng sự trống không của
sanh tử ;
Màu sậm của nó,
Là tính
bất biến của
thực tại ;
Và sự bền chắc và cứng rắn của nó,
Là sự
chuyên cần không thối chuyển trong Pháp
Của tôi, thiền giả repa
Tây Tạng.
Mũi nhọn này ở dưới cái sừng
Chỉ ra rằng tôi, thiền giả repa
Tây Tạng,
Bay như một mũi tên bắn đi
Qua
không gian của sáu cõi
sanh tử.
Mười cái nút của sợi dây thừng ở phần đuôi sừng
Chỉ ra rằng tôi, thiền giả repa
Tây Tạng,
Đã
đạt đến cung điện của
pháp thânBằng cách
du hành qua mười địa của
bồ tát.
Cắm đầu sừng xuống đất
Tượng trưng sự dẫn dắt cho
chúng sanh địa ngục ở bên dưới.
Hay đôi khi tôi để nằm trên mặt đất
Để chỉ sự dẫn dắt cho
ma quỷ và
thú vật lạc lầm.
Đôi khi tôi chỉ nó lên trời
Để
tượng trưng sự
thuần hóa chư thiên và bán-thiên,
Và đôi khi tôi cầm lấy nó và dạo chơi các miền
Tượng trưng sự
thuần hóa và dẫn dắt
loài người.
Lỗ hổng trên cán này được khoan
xuyên qua gậy
Chỉ rằng tâm tôi xuyên suốt những
hình tướng không
chướng ngại ;
Cái bọc cán da hoẵng mềm mại này
Chỉ ra
tính cách nhu nhuyễn của tâm thiền giả.
Cái dây cán gậy bền dai không thể đứt này
Chỉ rằng tôi, thiền giả repa
Tây TạngKhông sợ phải rơi vào
những cảnh giới thấp.
Bài ca này
diễn tả ý nghĩa hiện thực,
Nhưng không chắc những
biểu tượng được thấu hiểu ;
Vậy thì bây giờ hãy nhận một bài ca
giải thích :
Mang cây gậy sừng này
Tượng trưng sự chiến đấu của tôi với những con chó dữ của
sân hậnKhi lang thang các miền không
mục đích.
Bài ca ngắn này từ đôi môi tôi
Chỉ rằng tôi kiếm đồ
nuôi dưỡng bằng
khất thực ;
Và
ngôn ngữ tượng trưng của bài ca
Chỉ ra chuyện tầm phào trẻ con của một thiền giả.
Hãy
hiểu ý nghĩa của nó,
chư thiên và
loài người !
Hãy biến nó thành một nguồn
cảm hứng cho
đức hạnh !
Hãy dùng nó như một nhắc nhở cho
niềm tin !
Mọi người tràn ngập
xúc động và xin Mila
ban phước, họ nói, “Bây giờ
chúng tôi đã được gặp mặt đối mặt với Milarepa mà
chúng tôi vẫn thường nghe nói.” Họ
cúng dường và
thỉnh cầu dạy Pháp, nhưng Mila nhịn ăn ở đó trong ba ngày rồi ra đi.
Nhân cách
năng động và
cuộc đời hoạt động của Mila
chứng minh sự kiện rằng
thành tựu giác ngộ không phải là một loại “cái chết tình cảm” như một số người tưởng tượng.
Phật quả không
đạt được chỉ bằng
đàn áp những xúc cảm ; thật vậy, Mật thừa dùng những
yếu tố thường là
quấy nhiễu này như chính nhiên liệu của
thực hành. Sự
hiểu lầm về
phương tiện phát triển
cá nhân đã xảy ra ở mọi thời, thế nên Mila
giải thích sự
chứng đắc Phật quả nghĩa là gì. Ngài
bác bỏ những
ý tưởng cho rằng trẻ con và
thú vật thì
giác ngộ một cách
tự nhiên, rằng những
thần lực siêu nhiên là một dấu hiệu của
chứng ngộ và sự
thực hành những cấp độ
nhập định đầy
phúc lạc dẫn về hướng
giác ngộ. Rồi ngài tóm lược
hành trình của
con đường đến
giác ngộ và
kết thúc với một chuỗi dài những
chỉ bảo.