Nương Tựa Đấng Dẫn Dắt Tâm Linh

Điều này có ba phần:

1)        Tầm quan trọng của việc nương tựa một đấng dẫn dắt tâm linh.

2)        Những đặc điểm của một đấng dẫn dắt tâm linh.

3)        Cách thức đi theo một đấng dẫn dắt tâm linh.

1.    Tầm Quan Trọng Của Việc Nương Tựa Một Đấng Dẫn Dắt Tâm Linh

Đấng thù thắng từng nói rằng:

Đừng đi theo bạn xấu.

Đừng đi theo bạn kém cỏi.

Con cần đi theo bạn tốt.

Con cần đi theo chư vị xuất sắc.

Kết bạn và đi theo bạn tốt là cội nguồn cực kỳ quan trọng cho động cơ tốt đẹp, hành vi tốt đẹp và phẩm tính tốt đẹp của con người trên thế giới này. Đấy là lý do mà ở khắp nơi trong Nam Thiệm Bộ Châu, người ta khát khao và đến những ngôi trường tốt với giáo viên tốt, học hành rất chăm chỉ và nỗ lực lớn lao để tạo ra những phẩm tính tốt đẹp. Điều này chỉ ra tầm quan trọng của những vị thầy và đấng dẫn dắt tốt.

Tốt nhất là những vị có nền tảng là hành vi tốt đẹp trên thế giới và bên cạnh đó, chư vị dạy cách thực hành Pháp một cách hoàn hảo và là những vị thầy dẫn dắt bạn trên con đường không sai lầm đến cấp độ giải thoát.

Nếu bạn liên hệ với bạn xấu trong thời gian dài, những phẩm tính tốt đẹp của bản thân bạn sẽ suy giảm và bạn sẽ tham gia vào mọi kiểu lỗi lầm cũng như điều xấu; và bạn sẽ trở thành người có hành vi xấu, hành xử trái ngược với cả luật lệ và hành vi của thế gian lẫn Giáo Pháp.

Vì vậy, những vị thông tuệ và quan tâm đến bản thân cần tránh bạn xấu như thể đó là độc và cần thích thú nương tựa bạn tốt và đấng dẫn dắt tốt như thể chư vị là mắt của họ.

Niết Bàn Kinh có nói rằng nỗi sợ bạn xấu của Bồ Tát không giống với nỗi sợ voi điên hay tương tự, bởi con voi chỉ phá hủy thân thể bạn, trong khi bạn xấu phá hủy cả thiện nghiệp lẫn tâm thanh tịnh.

Vì vậy, sự tổn hại này đối với động cơ và hành vi tốt đẹp của bạn tồi tệ hơn nhiều khi so với việc gây hại cho mạng sống của bạn và vì thế, người ta cần luôn luôn hết sức cẩn trọng về điều này.

Trạng thái Phật quả, thứ đáng giá hơn trăm nghìn ngọc báu trong sự tồn tại thông thường, và giải thoát, tức sự kết thúc khổ đau, phụ thuộc vào những chỉ dẫn của đạo sư. Vì vậy, bản chất của một đấng dẫn dắt tâm linh thì giống như bình diệu kỳ vĩnh viễn cung cấp mọi thứ cần thiết và mong cầu.

Giấc ngủ sâu và mạng lưới những ý nghĩ chấp thật ngăn chúng ta tỉnh dậy khỏi giấc mộng phiền nhiễu của những sinh và tử, hạnh phúc và khổ đau khác nhau. Một thanh kiếm của thế giới này, thứ đã được tôi luyện trăm nghìn lần, cũng chẳng thể cắt đứt dù chỉ đường tơ kẽ tóc của giấc ngủ và mạng lưới kinh khủng này. Thậm chí bom hạt nhân, thứ có thể biến toàn bộ thế giới thành tro bụi trong một khoảnh khắc, cũng chẳng thể làm chúng mất ổn định dù chỉ đường tơ kẽ tóc.

Người ta phải hoàn toàn nương tựa các giai đoạn sâu xa của việc điều phục và tịnh hóa tham và sân, thứ là bản chất của trí tuệ chư Phật, và công cụ diệu kỳ của tính Không, thứ là bản tính của các chỉ dẫn sâu xa từ đạo sư, thứ phá hủy niềm tin vào sự tồn tại thật sự của điều được nhìn nhận.

Vì vậy, kẻ nào muốn đi qua con đường hẹp, đầy nguy hiểm này của hạnh phúc và bất hạnh dứt khoát phải nương tựa những chỉ dẫn của đấng dẫn dắt tâm linh về con đường.

Kinh Bát Nhã Ba La Mật Tám Nghìn Đoạn Kệ nói rằng, theo cách đó, một Bồ Tát Ma Ha Tát, vị có động cơ thanh tịnh của việc mong muốn đạt được giác ngộ cao nhất – Phật quả, trước tiên cần nương tựa, cung kính và tôn vinh một thiện tri thức tâm linh (Kalyanamitra).

Luân hồi giống như đại dương với những cơn sóng nhấp nhô của sinh, lão, tử và những sự kiện tồi tệ khác nhau. Giải thoát là cõi đẹp đẽ của sự tự nhiên viên thành mong ước, an bình và hạnh phúc tại bờ bên kia của đại dương đó. Không có thuyền, chẳng thể nào vượt qua đại dương để đến cõi đó. Thiện tri thức tâm linh giống như con thuyền hay thuyền trưởng đưa bạn vượt qua đại dương đó. Chúng ta cũng được dạy rằng thiện tri thức tâm linh giống như vị hộ tống qua vùng đất nguy hiểm, nơi những tên cướp hoang dã của phiền não lang thang; hay như vị dẫn dắt chỉ ra con đường đúng đắn ở vùng đất hoàn toàn chìm trong tăm tối của mọi kiểu tri kiến và truyền thống.

Kinh Hoa Nghiêm nói rằng một thiện tri thức tâm linh giống như người lái thuyền đưa bạn vượt qua dòng sông lớn của luân hồi.

2.    Những Đặc Điểm Của Một Đấng Dẫn Dắt Tâm Linh

Để được dẫn dắt trên con đường không sai lầm đến giải thoát, chúng ta phải nương tựa giáo lý của con đường từ một thiện tri thức tâm linh. Tuy nhiên, thiện tri thức tâm linh cần biết cách thức để dạy con đường không sai sót. Vì vậy, điều cốt yếu là trước tiên, chúng ta phải kiểm tra hay phân tích những đặc điểm và phẩm tính của một thiện tri thức tâm linh. Chư đạo sư vĩ đại thường nói đi nói lại rằng lúc bắt đầu, người ta cần khôn ngoan trong việc kiểm tra vị đạo sư; ở giữa, khôn ngoan trong việc nương tựa đạo sư; và lúc cuối, khôn ngoan trong việc rèn luyện tri kiến và hành vi. Đấy là trụ chính của một đời người để đạt được giải thoát. Có những nhân tố khác nhau của một thiện tri thức tâm linh, vị ban giáo lý tùy theo các thừa và con đường khác nhau. Thiện tri thức tâm linh Đại thừa có thể ban những chỉ dẫn tuần tự về các giai đoạn trên các con đường của ba kiểu cá nhân tùy theo mong ước của đệ tử, hoặc có thể ban chỉ dẫn trực tiếp; nhưng dù trong trường hợp nào, thiện tri thức tâm linh cần phải có kinh nghiệm và phải sở hữu tuệ nhãn sâu rộng.

Trong những giáo lý xác thực nói chung về các giai đoạn của con đường, nương tựa một thiện tri thức tâm linh đi trước mọi chuyện bởi đó là gốc rễ của con đường và sau đấy, là thực hành về bốn cách thức chuyển tâm khỏi luân hồi.

Tuy nhiên, trong Lời Vàng Của Thầy Tôi, bản văn chỉ dẫn của Patrul Dorje Chang, chương về nương tựa thiện tri thức tâm linh xuất hiện ở điểm này trong các chỉ dẫn. Có những lý do xác thực cho cả hai cách tiếp cận.

Nếu bạn muốn nương tựa một thiện tri thức tâm linh, bạn cần biết lý do tại sao. Biết đôi chút về khổ đau của luân hồi và những lợi lạc của giải thoát, nếu bạn không có sự xác quyết nhỏ nhất rằng thành tựu trạng thái giải thoát khỏi luân hồi phụ thuộc vào một đạo sư, một thiện tri thức tâm linh thì bạn sẽ không hiểu được tầm quan trọng và tính cần thiết của việc nương tựa một đạo sư.

Để kiểm tra vị thiện tri thức tâm linh, bạn dứt khoát cần biết hoặc từng nghe đôi chút về những phẩm tính và đặc điểm của chư vị. Nhìn chung, sau khi đã hiểu các lợi lạc khác nhau của việc nương tựa một đạo sư thì người ta mới phát triển mong ước nương tựa một vị.

Nhưng dường như với tôi, những nhân tố cần thiết trong đệ tử cần được giải thích trước bởi nếu không, một đệ tử có thể không biết mục đích của việc nương tựa đạo sư, có thể không biết những phẩm tính nào cần viên mãn trong đạo sư và có thể không biết liệu chúng có đầy đủ. Bốn Trăm Đoạn Kệ nói rằng:

Chúng ta được dạy rằng người nghe chân thành,

Thông minh, tận tụy là bình chứa xứng đáng.

Những phẩm tính tốt của đạo sư sẽ không thay đổi

Và những phẩm tính của kẻ lắng nghe cũng sẽ như vậy.

Đây là những nhân tố hay đặc điểm của một người nghe Giáo Pháp, điều thường được biết đến rộng rãi trong thế giới Phật giáo. Nếu người ta có ba nhân tố của (1) sự chân thành không thành kiến, (2) sự thông tuệ để hiểu những cấp độ sâu xa cụ thể, và (3) sự tận tụy chân thành, thì những phẩm tính của vị giảng Pháp có thể được xem là phẩm tính tốt. Nếu những nhân tố này bị thiếu thì sẽ có vấn đề của việc không thể biết sự khác biệt giữa lỗi lầm và phẩm tính tốt của một Pháp Sư.

Đặc biệt, sự chân thành không thành kiến là quan trọng hơn cả. Nếu bạn không có sự chân thành không thành kiến, sẽ thật khó để nhìn nhận những phẩm tính tốt đẹp của người khác và thậm chí nếu bạn có thể thấy chúng, bạn cũng sẽ không muốn tin tưởng chúng. Tôn giả Tsongkhapa, vị thực sự là Đức Văn Thù Sư Lợi, vua của Giáo Pháp, đã viết rằng:

Sự chân thành nghĩa là không thành kiến. Nếu con thành kiến thì đấy sẽ là che chướng và con sẽ không thấy được những phẩm tính tốt đẹp và vì thế, con sẽ không chứng ngộ ý nghĩa của giáo lý.

Nếu bóng tối của tham và sân, chẳng hạn chủ nghĩa bộ phái của một truyền thống, khởi lên trong tim bạn thì bạn sẽ chỉ thấy được phẩm tính tốt trong truyền thống của bản thân và sẽ thật khó để thấy được những phẩm tính tốt đẹp của truyền thống khác.

Bên cạnh ba phẩm tính này, bạn cần có sự tôn kính, tức là tránh sự bất kính với Giáo Pháp và đạo sư, và bạn cần có niềm tin với đạo sư và niềm tin với Giáo Pháp. Kẻ nào có năm phẩm tính này sẽ là một đệ tử tốt.

Một đệ tử có những đặc điểm này phải kiểm tra vị thiện tri thức tâm linh – gốc rễ của con đường và những kết quả – để xem liệu phẩm tính này hay phẩm tính kia có đầy đủ hay không. Trang Nghiêm Kinh nói rằng:

Hãy đi theo thiện tri thức tâm linh kỷ luật, an bình và điềm tĩnh;

Có phẩm tính vượt trội, tinh tấn, phong phú về kinh văn;

Chứng ngộ về chân lý; khéo léo trong giảng dạy;

Sở hữu bản tính yêu thương, và buông bỏ sự chán nản.

Điều này dạy rằng chư thiện tri thức tâm linh cần sở hữu mười phẩm tính viên mãn: Chư vị cần rèn luyện tâm bằng hành vi đúng đắn, tức từ bỏ hành vi xấu; chư vị cần có sự an bình trong thiền định với rất ít xao lãng như tham hay sân; chư vị cần có sự điềm tĩnh nhờ trí tuệ, thứ vượt qua chấp ngã; chư vị cần có những phẩm tính vượt trội đệ tử; chư vị cần có sự tinh tấn lớn lao trong hành trì và v.v.; chư vị cần giàu có sở hữu Tam Tạng và kinh văn; chư vị cần có sự chứng ngộ biết chân lý nhờ ba kiểu trí tuệ; chư vị cần khéo léo trong việc thuyết giảng, tùy theo căn cơ của đệ tử; chư vị cần yêu thương bằng cách có mong muốn thanh tịnh về việc làm lợi lạc đệ tử và không có mong muốn lợi ích hay danh dự; chư vị cần buông bỏ sự chán nản; và chư vị không nên thấy chán nản khi trao giáo lý lặp đi lặp lại cho đệ tử.

Nhìn chung, chúng ta được dạy rằng tất cả thiện tri thức tâm linh của Đại thừa cần có cả mười đặc điểm này và vẫn còn nhiều nhân tố khác cần viên mãn với một đạo sư của Chân ngôn và Mật điển đặc biệt.

Chúng ta được dạy rằng một đạo sư ban những chỉ dẫn như Giáo Pháp này của Longchen Nyingtik cần có những nhân tố và đặc điểm như sau:

Đặc biệt, đạo sư dạy chỉ dẫn thực hành cần

Từng thọ quán đỉnh, giữ thệ nguyện và vô cùng an bình.

Ngài đã chứng ngộ ý nghĩa của Mật điển nền tảng, con đường và kết quả;

Ngài có dấu hiệu đầy đủ của tiếp cận cũng như thành tựu và

Ngài đã giải thoát bản thân nhờ chứng ngộ.

Ngài có lòng bi mẫn vô lượng và hoàn toàn tận tụy vì lợi tha.

Ngài cần có rất ít hoạt động và thiết tha tập trung vào Pháp.

Ngài cần có sự vỡ mộng lớn lao và khơi dậy nó trong kẻ khác.

Ngài cần khéo léo trong các phương pháp và có gia trì của truyền thừa.

Nếu người ta đi theo một đạo sư như vậy, thành tựu sẽ nhanh chóng đạt được[1].

Như vậy, bản thân đạo sư cần được tưới tắm bằng dòng sông các quán đỉnh chín muồi của lối vào Pháp đó. Ngài cần giữ gìn những thệ nguyện không bị phá vỡ được thọ vào thời điểm của những quán đỉnh này. Ngài cần có tâm an bình, được điều phục với rất ít ý nghĩ và xao lãng. Ngài đã chứng ngộ ý nghĩa của các Mật điển nền tảng, con đường và kết quả của Kim Cương thừa nhờ lắng nghe, quán chiếu và thiền định. Ngài cần có dấu hiệu đầy đủ từ các thực hành tiếp cận và thành tựu, chẳng hạn thấy vị Tôn và nhận thọ ký. Bản thân Ngài đã được giải thoát nhờ các giai đoạn sâu xa của sự tịnh hóa che chướng. Ngài cần tận tụy làm lợi lạc chúng sinh khác bằng tình yêu thương và lòng bi mẫn. Ngài cần có rất ít hoạt động, đã từ bỏ nỗ lực đạt được quyền thế đơn thuần của đời này. Nghĩ về cái chết và vô thường, Ngài cần tập trung vào Giáo Pháp. Ngài cần có sự vỡ mộng khi thấy rằng khổ đau là bản chất của mọi sự tồn tại và Ngài cần khơi dậy điều đó trong các đệ tử. Ngài cần khéo léo trong những phương pháp chăm sóc đệ tử theo bất cứ cách nào phù hợp với họ nhất. Bản thân Ngài cần được gia trì bởi truyền thừa nhờ việc đã thực hành theo những chỉ dẫn từ đạo sư của Ngài. Ngài cần có tất cả những phẩm tính đặc biệt này. Nếu bạn đi theo một đạo sư như vậy với động cơ và hành vi thanh tịnh, không nghi ngờ gì, bạn sẽ nhanh chóng đạt được thành tựu thù thắng và thông thường.

Theo cách đó, bạn cần lắng nghe và quán chiếu về giáo lý từ truyền thống xác thực của những lời của Đức Phật và luận giải về chúng, sau đó, nương tựa một thiện tri thức tâm linh, vị sở hữu tất cả những phẩm tính mà chúng nêu ra. Sẽ là không đúng khi đi theo một đạo sư sở hữu điều trái ngược với những phẩm tính này.

Có những kiểu đạo sư mà bạn không nên theo: Có những vị tuyên bố họ là hóa hiện của một đạo sư nào đó, hay họ là con trai của một Tulku, hay nhiếp chính của vị Tulku đó, nhưng lại chẳng có những phẩm tính xác thực đến từ lắng nghe, quán chiếu và thực hành tiếp cận cũng như thành tựu. Họ chủ yếu quan tâm đến tương lai truyền thống của bản thân bởi họ có thành kiến, sân hận và tham lam; bên cạnh đó, họ bộ phái. Họ bảo vệ phạm vi giáo lý và đệ tử của bản thân nhờ những hành động tự phụ và bền bỉ, để rồi cuối cùng, chỉ phá hủy chính mình – những đạo sư này như cối xay ngô chỉ được làm từ gỗ. Bên trong, họ có sân hận, cũng như tham lam, vô minh, đố kỵ và v.v. điều còn tồi tệ hơn cả người bình thường có những đặc tính tương tự. Họ giả bộ mang danh hiệu cũng như địa vị; họ được tôn kính với niềm tin và hỗ trợ về mặt vật chất bởi một số người chẳng biết về bản tính chân thật và ý nghĩa của chân lý. Tâm họ căng phồng kiêu ngạo và họ không dấn thân vào lắng nghe, thiền định, tịnh hóa che chướng và v.v. Những đạo sư này như ếch ngồi đáy giếng.

Có những vị mà sự nghiên cứu và học hỏi các bản văn Giáo Pháp thì yếu ớt; và đặc biệt họ lại phá vỡ thệ nguyện; hành xử kiêu ngạo vì tham lam ghê gớm; có thành kiến, tham, sân và chủ nghĩa bộ phái mạnh mẽ. Họ bảo rằng, “Chúng ta cần yêu thương tất cả chúng sinh”, nhưng lòng bi mẫn của họ chỉ nằm trong từ ngữ mà họ dạy chứ chẳng hề ở trong tâm họ. Mặc dù họ chỉ có tâm bình phàm, họ hành xử với sự kiêu ngạo của việc có tri kiến cao và đạt được các thành tựu. Những đạo sư này như vị dẫn dắt điên đối với lữ khách.

Họ không có phẩm tính vượt trội hơn đệ tử; họ không có chút xíu Bồ đề tâm, mà chỉ hoàn toàn dựa vào danh hiệu và địa vị. Những đạo sư này như những lãnh tụ mù của đoàn người.

Tôn giả Rigdzin Jigme Lingpa nói rằng có thể bạn sẽ gặp những kiểu đạo sư này và nếu không kiểm tra họ, điều đó có thể sẽ như nghỉ ngơi dưới cây sum suê với những tán lá tươi tốt, nhưng cũng là nhà của nhiều loại rắn độc khác nhau trên các cành.

Trong thời suy đồi này, hiếm có đệ tử với đặc điểm cần thiết và tương tự, thật khó để tìm được một đạo sư với tất cả những đặc điểm cần thiết. Vì vậy, điều quan trọng là tìm một vị có hầu hết những phẩm tính này, đặc biệt là ai đó ít nhất có lòng từ, bi và Bồ đề tâm chân chính. Nếu không, bạn sẽ bị lừa dối bởi tư lợi và bởi những hoạt động của đời này, và sẽ tàn phá bản thân và phá hủy kẻ khác. Chúng ta cần hiểu điều mà Patrul Dorje Chang đã dạy, chẳng hạn như:

Nếu dòng tâm Ngài sở hữu Bồ đề tâm thì Ngài sẽ làm mọi điều lợi lạc cho đệ tử trong cả đời này cũng như đời tương lai và sẽ chẳng bao giờ không lợi lạc.

Hay:

Nếu tâm Ngài không có Bồ đề tâm thì không nên nương tựa Ngài, bất kể mong ước giải thoát của Ngài, sự vỡ mộng với luân hồi, sự tận tụy với thực hành, hành vi và v.v. của Ngài có tốt đến đâu.

Đặc biệt, chúng ta, những vị mang danh hiệu của một đạo sư quá khứ, cần tận tụy trong sự rèn luyện thanh tịnh về Bồ đề tâm và mong muốn làm lợi lạc đệ tử của mình.

3.    Phần Thứ Ba Của Nương Tựa Một Đấng Dẫn Dắt Tâm Linh – Cách Thức Nương Tựa Một Đấng Dẫn Dắt Tâm Linh

Điều này gồm năm phần:

i.            Động cơ để nương tựa đạo sư.

ii.         Nương tựa đạo sư nhờ hợp nhất động cơ và hành vi.

iii.     Duy trì niềm tin làm nền tảng.

iv.      Những lợi lạc của việc nương tựa đạo sư.

v.         Tổn hại từ những cách thức sai lầm khi nương tựa đạo sư.

i.     Động cơ để nương tựa đạo sư

Sau khi tìm được một thiện tri thức tâm linh, vị phù hợp với nghiệp và những lời cầu nguyện của bản thân, và sở hữu đầy đủ phẩm tính cũng như đặc điểm, bạn cần hoàn hảo nương tựa Ngài. Động cơ để đi theo đạo sư nghĩa là, khi nương tựa Ngài, bạn thiền định về sự nhẫn nhục chịu đựng những khó khăn với động cơ thanh tịnh.

Trong Hoa Nghiêm và những Kinh khác có giáo lý rằng một đệ tử tốt cần có chín thái độ, hay nhận thức, về đạo sư và đi theo đạo sư với tất cả ba cửa hợp nhất thành một. Đây được xem là điểm trung tâm xuyên suốt các bộ luận của Ấn Độ và Tây Tạng. Đức Tsongkhapa vĩ đại viết rằng:

Trong Hoa Nghiêm có dạy rằng người ta cần có chín thái độ khi nương tựa một thiện tri thức và chúng tạo thành mọi điểm chính yếu của động cơ cho sự nương tựa đó.

Chín thái độ này là:

(1) Thay vì làm bất cứ điều gì mà họ muốn, người ta có thái độ của con trai khôn khéo làm theo những chỉ dẫn của cha;

(2) Thái độ giống như kim cương, chẳng bị ảnh hưởng bởi những yếu tố như bạn xấu và v.v

(3) Thái độ giống như trái đất, hoàn hảo mang gánh nặng của mọi bổn phận;

(4) Thái độ không dao động, bất kể gặp phải khó khăn nào;

(5) Thái độ của đầy tớ hay nô lệ, kẻ không bao giờ có những nghi ngờ, bất kể phải làm công việc gì;

(6) Thái độ của người quét dọn, khiêm nhường và không chút kiêu ngạo;

(7) Thái độ của xe ngựa, vui lòng mang gánh nặng của hoạt động được phân công;

(8) Thái độ của chó, không trở nên tức giận khi bị quở trách hay la mắng;

(9) Thái độ của thuyền, chịu đựng sự mệt nhọc của việc đi lại tới lui.

ii.   Cách thức nương tựa đạo sư nhờ hợp nhất động cơ và hành vi

Bạn cần có nhận thức về đạo sư thực sự là Phật và tránh mọi sự bất kính; đây cần được xem là điểm chính yếu chung cho cả Kinh điển và Mật điển Đại thừa. Patrul Dorje Chang viết rằng:

Con cần nương tựa đạo sư với niềm tin lớn lao thấy Ngài thực sự là Phật; con cần biết được ý định cơ sở cho mọi hoạt động của Ngài, tức là những phương tiện thiện xảo; con cần có trí tuệ và sự học hỏi lớn lao, điều cho phép con sở hữu bất cứ Pháp nào mà Ngài dạy; con cần có lòng bi mẫn yêu thương lớn với những kẻ đau khổ và không có đấng bảo hộ; con cần kính trọng những thệ nguyện và giới luật mà đạo sư ban; con cần có thân, khẩu và ý an bình và được kiểm soát; con cần có tâm cởi mở, chấp nhận bất cứ hành động nào mà đạo sư và anh chị em Giáo Pháp của con làm; con cần có khả năng bố thí lớn, trao bất cứ thứ gì con có cho đạo sư; con cần có nhận thức thanh tịnh với rất ít nhận thức bất tịnh hay ý nghĩ phê phán; con cần có cảm giác xấu hổ, nghĩ rằng nếu con làm điều xấu, đấng tôn quý sẽ xấu hổ về con.

Niềm tin, trí tuệ, sự học hỏi và đại bi,

Tôn kính giới luật và thệ nguyện, ba cửa được kiểm soát,

Tâm thênh thang, hào phóng, nhận thức thanh tịnh và cảm giác hổ thẹn.

Bạn cần biết rằng nếu một đệ tử thọ Pháp Đại thừa không có những phẩm tính này, anh ta sẽ bất lực.

Khi nương tựa một đạo sư, bạn cần dâng ba kiểu cúng dường: cúng dường lý tưởng của việc thành tựu những chỉ dẫn của đạo sư; cúng dường trung bình của việc tôn kính và phục vụ; và cúng dường thấp nhất, tức dâng của cải, những thứ vật chất và v.v. Bạn cần cẩn trọng trong hành vi thường ngày; không buồn bã nếu bị đạo sư quở trách; bạn cần vấn an sức khỏe của đạo sư và hoàn thành thật tốt ngay cả những chuyện nhỏ nhất nhưng cần thiết. Bạn không nên nói dối, nói điều vô ích hay phỉ báng và tương tự trước sự hiện diện của đạo sư. Khi đạo sư đứng, bạn nên đứng. Bạn không nên chặn đường Ngài hay bước qua y phục hoặc bóng của Ngài. Bạn không nên dẫm lên dấu chân Ngài. Bạn nên nhẫn nhục và chấp nhận; bạn cần kính trọng toàn thể Tăng đoàn xung quanh bạn. Bạn cần giữ gìn sự sạch sẽ. Bạn cần an bình, có kiểm soát, điềm tĩnh và v.v. Đấng Toàn Tri Jigme Lingpa đã viết nhiều về điều này, chẳng hạn:

Khi đạo sư đứng dậy, đừng ngồi trên nệm của con.

Khi Ngài đã ngồi xuống, hãy vấn an và cúng dường Ngài thứ cần thiết.

Tương tự, khi đồng hành cùng đoàn tùy tùng của đạo sư và các anh chị em Giáo Pháp của bạn, bạn cần phải là một vị đồng hành tốt, giống như thắt lưng. Bất kể làm gì, bạn cần tránh sự kiêu ngạo và bạn cần thảo luận với họ, để giống như muối tan vào nước. Nếu họ nói năng gây khó chịu với bạn, buộc tội sai lầm và v.v. bạn cần là vị đồng hành như cột trụ, nhẫn nhục chịu đựng mọi gánh nặng.

Hãy là bạn dễ chịu như thắt lưng,

Hãy dịu dàng tham gia như muối hòa nước,

Hãy nhẫn nhục chịu đựng như cột trụ,

Hãy thân thiện với đoàn tùy tùng của đạo sư và anh chị em kim cương.

Có điều mà chúng ta cần đặc biệt cẩn trọng để tránh. Nếu có một đệ tử công khai xung đột ghê gớm với đạo sư, chúng ta cần giải quyết xung đột bằng cách nói chuyện với người đó, nếu chuyện đấy dễ làm. Tuy nhiên, nếu không dễ dàng để có thể làm vậy, chúng ta không nên nghĩ rằng nó tầm thường và chấp nhận như vậy và [vẫn] dính líu đến hoạt động của người đó. Hoạt động gây hại đó sẽ giống như để một giọt máu của người bệnh rơi vào sữa trắng thệ nguyện của bạn; vì thế, điều vô cùng quan trọng là cần cẩn trọng để tránh. Trì Minh Jigme Lingpa vĩ đại viết rằng:

Đừng kết bạn, mà hãy mạnh mẽ trục xuất

Một cá nhân sân hận phỉ báng đạo sư.

Nếu con bất cẩn nói chuyện với hắn, con sẽ bị ác nghiệp áp đảo

Và sẽ có tổn hại vô cùng ghê gớm với thệ nguyện của con.

Bởi sức mạnh của vô minh và mê lầm, nếu bạn phát triển nhận thức bất tịnh với hành vi của đạo sư, đấy là dấu hiệu mạnh mẽ về việc có tâm của một chúng sinh bình phàm và vì thế, bạn cần thường xuyên sám hối và phát nguyện không tái phạm. Đấng vĩ đại Tsongkhapa viết rằng:

Bởi sức mạnh của sự khinh suất, nhiều phiền não và tương tự, nếu con thấy lỗi lầm trong đạo sư, khi ấy, con cần nỗ lực sám hối và phát nguyện không tái phạm.

Đây là quan điểm duy nhất, viên mãn của cả Kinh điển và Mật điển.

Đi theo đạo sư với sự thanh tịnh của thân, khẩu và ý, bạn cần nỗ lực để làm Ngài hài lòng và không bao giờ làm điều gì khiến Ngài không hài lòng dù là nhỏ nhất. Đấy là cách mà nhờ hành vi thanh tịnh, bạn đi theo đạo sư. Năm Mươi Đoạn Kệ Về Đạo Sư nói rằng:

Chẳng cần phải nói thêm gì nữa,

Hãy làm bất cứ điều gì làm hài lòng đạo sư.

Hãy từ bỏ mọi điều gây phiền lòng.

Hãy nỗ lực và thực hành hai điều này.

Kim Cương Trì đã dạy rằng

‘Thành tựu theo sau thượng sư”.

Biết điều đó, hãy dùng mọi thứ

Để hoàn hảo làm hài lòng đạo sư.

Đọc những miêu tả về cách mà Bồ Tát Thường Đề (Sadaprarudita) nương tựa Phật Pháp Khởi (Dharmodgata) và cách mà học giả Naropa nương tựa Tổ Tilopa, hay cách mà Milarepa nương tựa Đức Marpa sẽ tăng trưởng niềm tin và sự tự tin của bạn, cho phép bạn hoàn hảo nương tựa đạo sư theo cách thức thanh tịnh.

iii. Duy trì niềm tin là nền tảng

Việc bạn thọ gia trì hay không và việc bạn có nắm bắt được những điểm then chốt của chỉ dẫn thực hành hay không thì phụ thuộc vào niềm tin; vì vậy, phát triển niềm tin là điểm trọng yếu. Kinh Đà-ra-ni Bảo Đăng nói rằng:

Niềm tin đến trước, giống như mẹ sinh con;

Nó bảo vệ và tăng trưởng mọi phẩm tính tốt.

Nó tiêu trừ lo lắng và giải thoát khỏi sông lớn.

Niềm tin chỉ ra con đường đến thành hỷ lạc.

Niềm tin không ô nhiễm và khiến tâm sáng tỏ,

Nó tiêu trừ kiêu ngạo và là gốc rễ của sự tôn kính.

Niềm tin giống như của cải, kho tàng và chân thù thắng.

Nó giống như tay bởi là gốc thu thập thiện nghiệp.

Kinh Mười Phẩm Tính nói rằng:

Niềm tin là cỗ xe thù thắng;

Những vị mà nó chở dứt khoát sẽ tiến lên.

Vì thế, những kẻ thông tuệ

Nương tựa việc đi theo với niềm tin.

Niềm tin thù thắng trên thế gian;

Những vị có niềm tin không sa ngã.

Vì thế, những kẻ thông tuệ

Nương tựa việc đi theo với niềm tin.

Phẩm tính tốt sẽ không khởi lên

Trong những kẻ không có niềm tin,

Giống như chồi non chẳng mọc lên

Từ những hạt đã bị thiêu cháy.

Nói ngắn gọn, niềm tin với Giáo Pháp và đạo sư mà bạn kết nối nhờ nghiệp và cầu nguyện là hạt giống của sự chứng ngộ đặc biệt, thứ sẽ phát triển trong bạn. Nếu không có niềm tin, hoặc nếu niềm tin sau đó bị mất, bông hoa gia trì và chứng ngộ sẽ chẳng mọc bởi hạt giống niềm tin đã bị thiêu cháy.

Trong Chân ngôn thừa, rèn luyện trong nhận thức thanh tịnh là quan trọng nhất và vì thế, bạn phải hiểu rằng tri kiến về sự thanh tịnh và bình đẳng của thế giới và chúng sinh sẽ không phát triển trong bạn nếu bạn không thể có nhận thức về đạo sư thực sự là một vị Phật. Mật Điển Quán Đỉnh Kim Cương Thủ nói rằng:

Này Bí Mật Chủ, đệ tử cần nhìn nhận Thượng Sư ra sao? Giống như cách anh ta nhìn nhận Đức Phật.

Pháp Vương Tsongkhapa viết rằng:

Ngay cả trong Kinh điển Đại thừa, người ta cũng cần phát triển nhận thức về [đạo sư] là Phật và điều đấy cũng được dạy trong Luật Tạng (Vinaya). Điều này nghĩa là bởi người ta nhìn nhận đạo sư là Phật, sẽ không có trạng thái tâm thai nghén rằng Ngài có những lỗi lầm, mà thay vào đó, chỉ có tâm nhìn nhận những phẩm tính tốt đẹp. Như thế, người ta vứt bỏ mọi ý nghĩ cố ý về việc đạo sư có lỗi, và rèn luyện tâm trong những ý nghĩ về phẩm tính tốt lành.

Đặc biệt, bạn cần phát triển lòng sùng mộ với vị đạo sư giới thiệu cho bạn giác tính Đại Viên Mãn là sự chói ngời tự nhiên viên mãn của Pháp thân Phổ Hiền và có bản tính của Đấng Hồ Sinh Liên Hoa Vương.

Ngài Mipham Jampal Gyepe Dorje nói rằng:

Nhờ lòng sùng mộ nhìn nhận đấng bảo hộ nguyên sơ,

Đạo sư vinh quang, là Pháp thân bình đẳng,

Gia trì của tri kiến truyền thừa ý nghĩa sẽ thâm nhập tim con.

Theo cách đó, các giai đoạn của niềm tin và nhận thức thanh tịnh cần có tầm quan trọng cao nhất.

iv.  Những lợi lạc của việc nương tựa đạo sư

Chỉ Dẫn Giải Thoát Của Shrisambhava Và Shrimati nói rằng:

Này người con cao quý, những Bồ Tát được thiện tri thức chăm sóc sẽ không đọa cõi thấp. Những Bồ Tát được thiện tri thức bảo vệ sẽ không từ bỏ Đại thừa. Những Bồ Tát nằm trong suy nghĩ của thiện tri thức sẽ không vi phạm sự rèn luyện của Bồ Tát. Những Bồ Tát được thiện tri thức dẫn dắt sẽ không rơi vào tay bạn xấu. Những Bồ Tát được thiện tri thức hỗ trợ sẽ không thoái hóa khỏi phẩm tính của Bồ Tát. Những Bồ Tát được thiện tri thức chăm sóc sẽ vượt khỏi trạng thái của chúng sinh bình phàm.

Như vậy, có những lợi lạc chẳng thể nghĩ bàn.

v.    Tổn hại từ những cách thức sai lầm khi nương tựa đạo sư

Nếu ai đó đã nương tựa một đạo sư, dù họ đã kiểm tra Ngài hay chưa, và đã thiết lập kết nối nhờ Giáo Pháp cũng như các chỉ dẫn thực hành, từ thời điểm đó, họ cần giữ gìn các thệ nguyện của thân, khẩu và ý, dẫu phải đánh đổi mạng sống và thân thể. Nếu không, kết quả cho họ sẽ thật đáng sợ.

Kim Cương Trì Patrul nói rằng:

Khi con đã nương tựa một đạo sư, con phải rèn luyện trong nhận thức thanh tịnh, thấy mọi điều Ngài làm là xuất sắc, để con hoàn toàn chỉ nghĩ về việc Ngài có những phẩm tính tốt lành. Nếu con nghĩ về Ngài là có lỗi và v.v. đấy là ác nghiệp chẳng thể nghĩ bàn.

Đặc biệt chúng ta được dạy rằng điều này không chỉ đưa chúng ta đến sự bất hòa với đạo sư mà phẩm tính tốt đẹp và thiện căn của những kẻ khinh miệt và chống đối đạo sư sẽ bị phá hủy trong cả đời này cũng như đời tương lai và họ sẽ đọa vào những sự tồn tại thấp hơn không ngừng nghỉ. Mật Điển Quán Đỉnh Kim Cương Thủ nói rằng:

Bạch Thế Tôn, kết quả chín muồi cho những kẻ phỉ báng Thượng Sư là gì? Thế Tôn đáp rằng, “Này Kim Cương Thủ, thế giới và chư thiên sẽ kinh hãi, đừng hỏi thế, Bí Mật Chủ!

Nhưng Ta sẽ nói đôi chút về điều này,

Này Dũng Phụ, hãy tập trung lắng nghe, này Dũng Phụ,

Các địa ngục mà Ta từng dạy

Vô lượng, v.v. và chẳng thể chịu đựng,

Đấy sẽ là nơi mà họ sẽ sống.

Họ sẽ ở đó trong vô lượng kiếp.

Và vì thế, trong mọi hoàn cảnh,

Con không bao giờ được phỉ báng Thượng Sư”.

Chao ôi! Đây thực sự là thời kỳ suy đồi, khi mà người ta thường xuyên thấy những Khenpo, Tulku, Geshe, Lama và tu sĩ chống đối chư đạo sư gốc của họ, nói những điều xấu về chư vị và hành xử dữ dội với chư vị. Đấy là lỗi lầm ghê gớm nhất mà một hành giả Giáo Pháp có thể phạm trong thế giới của Giáo Pháp. Này [bạn] thân mến! Chẳng có gì tồi tệ hơn việc đi theo con đường phá vỡ thệ nguyện khủng khiếp như vậy.

Tôi cầu nguyện rằng trong mọi đời, chúng ta sẽ giữ thệ nguyện thanh tịnh và không có bất kỳ vi phạm nào dù là nhỏ nhất với thiện tri thức của thừa thù thắng.

Trích dịch từ cuốn sách The Melodious Sound of the Laughter of the Vidyadharas of the Three Lineages – A Brief Explanation of the Preliminaries for the Dzogchen Longchen Nyingtig [Tiếng Cười Du Dương Của Chư Trì Minh Ba Truyền Thừa – Một Giải Thích Ngắn Gọn Về Các Thực Hành Sơ Khởi Đại Viên Mãn Longchen Nyingtik] của Hungkar Dorje Rinpoche, Peter Alan Roberts chuyển dịch Tạng-Anh.

Pema Jyana chuyển dịch Việt ngữ.