Phẩm 19 Ngựa

Phẩm 19

NGỰA

 ___________________________________________

Ghi nhận: Trong phẩm này, một số bài kệ lập lại cùng ý, chỉ khác vài chữ, nhằm nhấn mạnh lời dạy rằng người tu phải tự điều phục, không thể nhờ cỗ xe nào khác chở giùm tới Niết bàn. Đức Phật nơi đây sách tấn rằng hãy tự điều phục, là nói cần có tín, giới, định, nhẫn, hỷ, phòng hộ các căn. Nghĩa là, lấy chánh pháp tự điều phục chính mình. Kinh Hải Đảo Tự Thân (Kinh 639 Tạp A Hàm) cũng ghi lời Đức Phật nói mỗi người phải tự nương tựa chính họ, tự nương tựa hải đảo chánh pháp chứ không nương tựa ai hết. Kinh MN 131 còn gọi đó là người biết sống một mình.

1 (144) Khi ngựa giỏi chạm roi, sẽ phóng chạy toàn lực; tương tự, người có tín, giới, định, không vướng gì đời thường, khéo giữ gìn các căn, kiên nhẫn và hoan hỷ, được phòng hộ đi tới, lìa xa cõi này phía sau.

2 Khi ngựa giỏi chạm roi, sẽ phóng chạy toàn lực; tương tự, người có tín, giới, định, không vướng gì đời thường, có tri kiến và giới hạnh, được phòng hộ đi tới, đoạn tận vô lượng khổ.

3 (143) Như ngựa dạy đã  thuần, người khéo biết tự chế, phòng hộ các căn, xa lìa sân hận, sẽ đoạn tận sầu khổ, sớm được chư thiên đón mừng.

4 Người thanh tịnh không giao du với kẻ phóng dật, người siêng phòng hộ không gần kẻ lười; như ngựa giỏi đi riêng, xa lìa đàn ngựa hoang.

5 Người tri túc và hiểu biết như ngựa giỏi dè chừng roi; người tịch lặng với trí tuệ, tự thanh tịnh mọi tội lỗi. 

6 (321) Ngựa luyện, dự hội; Ngựa luyện, vua cưỡi; Người luyện, bậc tối thượng, chịu đựng mọi phỉ báng.

7 (322) Hơn cả loài voi lớn, hơn cả ngựa giỏi Sindhu, hơn cả loài la thuần – là người biết tự điều phục.

8 (323) Người biết tự điều phục sẽ đạt Niết bàn; không nhờ các phương tiện chuyên chở nào tới được.

9 Hơn cả loài voi lớn, hơn cả ngựa giỏi Sindhu, hơn cả loài la thuần – thực sự, là người tự điều phục chính họ.

10 Người tự điều phục có thể đoạn tận sầu khổ, nhưng các phương tiện khác không thể đưa tới như thế.

11 Hơn cả loài voi lớn, hơn cả ngựa giỏi Sindhu, hơn cả loài la thuần – là người tự điều phục chính họ.

12 Người tự điều phục có thể thoát được sinh tử, nhưng các phương tiện khác không thể đưa tới như thế.

13 Hơn cả loài voi lớn, hơn cả ngựa giỏi Sindhu, hơn cả loài la thuần – là người tự điều phục bản thân.

14 Người khéo tự điều phục sẽ qua bờ, rời trói buộc, nhưng các phương tiện khác không thể đưa tới như thế.

15 Người muốn điều phục như ngựa giỏi phải tự điều phục; khi đã tự điều phục, sẽ đoạn tận vô lượng khổ.

16 Tự mình là chủ của mình; tự mình là nơi y cứ của mình; do vậy, hãy tự điều phục như dạy ngựa giỏi.

Hết Phẩm 19, về Ngựa