Tỏ Ngộ

Tỏ Ngộ

Có một thiền sinh đến hỏi Thiền sư Sùng Sơn :

–Tỏ ngộ là gì?

Sư đáp:

–Tỏ ngộ chỉ là một tên. Nếu bạn tạo ra "tỏ ngộ", sau đó tỏ ngộ tồn tại. Nhưng nếu tỏ ngộ tồn tại, thì vô minh cũng tồn tại. Và như thế đã tạo ra một thế giới đối lập. Tốt và xấu, đúng và sai, ngộ và mê, tất cả đều là đối lập. Tất cả chỉ là suy nghĩ đối lập của riêng bạn. Nhưng chân lý thì tuyệt đối có trước bất kỳ mọi suy nghĩ hoặc đối lập xuất hiện. Vì vậy, nếu bạn tạo ra một cái gì đó, bạn sẽ nhận được nó và nó trở thành một chướng ngại. Nhưng nếu bạn không tạo tác bất cứ điều gì, bạn sẽ nhận được tất cả mọi thứ. Được chứ?

Thiền sinh tiếp tục hỏi:

–Nhưng thưa thầy, tỏ ngộ thực sự chỉ là một cái tên ư? Như vậy không có một Thiền sư nào có thể đạt được trải nghiệm của sự tỏ ngộ trước khi trở thành Thiền sư sao?

–Tâm Kinh nói rằng “Không đạt được, vì không có gì để đạt được”. Nếu tỏ ngộ có chứng, có đắc, nó không phải là chân giác ngộ. Muốn tỏ ngộ đã là một sai lầm lớn.

–Nhưng sao có nhiều người đã tỏ ngộ ?

Sư cười và nói:

–Bạn có hiểu ý nghĩa "không đạt được" chăng?

–Dạ không.

–Không đạt được tức là thấu rõ sự thật. Vì vậy, tôi đã nói với bạn về Tâm Kinh: “Không đạt được, vì không có đối tượng để đạt được”.  Bạn phải đạt được cái "Không đạt".

Thiền sinh vò đầu. –"Con nghĩ rằng con hiểu…".

–Bạn hiểu ư? Vậy, tôi hỏi bạn đạt được cái gì? Có cái gì để đạt được ?

Nam thiền sinh trả lời:

–Tánh Không.

Đại Thiền sư hỏi:

–Tánh Không ư? Nhưng thực sự trong Tánh Không, không có tên và không có hình thức. Vì vậy, lấy cái gì đạt được? Ngay cả bạn mở miệng để giải thích nó, bạn đã sai lầm. Nếu bạn nói, "Tôi đã đạt được chân không”, tức là bạn đã sai rồi.

Thiền sinh nói:

–Hưm! Con đang bắt đầu hiểu. Ít nhất con nghĩ rằng con đang hiện hữu.

–Vũ trụ luôn luôn là chân không, phải không? Bây giờ bạn đang sống trong một giấc mơ. Hãy tỉnh thức! Sau đó, bạn sẽ sớm hiểu được.

Thiền sinh hỏi:

–Làm thế nào con có thể tỉnh thức ?

–Tôi đánh bạn (tiếng cười từ khán giả). Rất dễ dàng, phải không?

Thiền sinh im lặng một lúc, trong khi Sư nhìn anh ta chăm chú. Sư nói: "Tôi vẫn chưa nhận được nó. Bạn có thể  giải thích thêm một chút không?

–Dạ được. Thầy có thể nhìn thấy đôi mắt của thầy không?

Sư đáp: –Vâng tôi có thể.

Thiền sinh nói:

–Bằng cách thầy nhìn vào tấm gương chứ gì!

Sư đáp: –Nếu nói vậy thì đó không phải đôi mắt của bạn, mà chỉ là sự phản ánh của đôi mắt bạn. Vì vậy, đôi mắt bạn không thể nhìn thấy đôi mắt của bạn. Nếu bạn cố gắng để nhìn thấy đôi mắt của bạn, điều đó đã là một sai lầm lớn. Nói về sự tỏ ngộ cũng như thế. Nó giống như đôi mắt của bạn cố gắng để nhìn thấy chính đôi mắt của bạn.

–Nhưng câu hỏi của con là, khi thầy còn là một nhà sư trẻ, tất nhiên thầy đã có trải nghiệm thực tế của sự tỏ ngộ. Vậy sự trải nghiệm này là gì?

–Tôi đánh bạn! Ha ha ha!

Thiền sinh im lặng .

–Được rồi, thêm một thử nghiệm nữa. Giả sử trước mặt chúng ta có một ít mật ong, một ít đường, và một quả chuối. Tất cả chúng đều ngọt. Bạn có thể giải thích sự khác biệt giữa vị ngọt của mật ong, vị ngọt của đường và vị ngọt của chuối không? "

–Hừm ...... !

–Nhưng mỗi thứ có vị ngọt khác nhau, phải không ? Làm thế nào bạn có thể giải thích nó cho tôi ?

Thiền sinh tỏ ra bất ngờ, thậm chí lúng túng hơn:

–Con không biết ....

Thiền sư tiếp tục: –Vâng, bạn có thể mở miệng nói với tôi: Đây là mật ong, đây là đường và đây là chuối! Ha ha ha! Vì vậy, nếu bạn muốn hiểu tỏ ngộ tức là đã tạo ra một cái gì đó rồi. Đừng tạo ra bất cứ điều gì. Từng khoảnh khắc, chỉ cần làm điều đó. Đó đã là tỏ ngộ. Vì vậy, việc đầu tiên, bạn phải thấu rõ con người thật của bạn. Để thấu rõ con người thật của bạn, bạn phải hiểu ý nghĩa của cái đánh mà tôi đánh bạn. Tôi đã đặt sự tỏ ngộ vào tâm của bạn rồi. Ha ha ha!