Bilingual. 114. From the Assistant Secretary of State for Far Eastern Affairs (Hilsman) to the Secretary of State. Attached are two cables—one on the “Reconciliation Track” and one on the “Pressures and Persuasion Track.”

Bilingual. 114. From the Assistant Secretary of State for Far Eastern Affairs (Hilsman) to the Secretary of State. Attached are two cables—one on the “Reconciliation Track” and one on the “Pressures and Persuasion Track.” Diem should think deeply and sincerely about the role of members of his family, not only Nhu and Madame Nhu but also Thuc and Can. Buddhists and Students—Let them out and leave them unmolested. This more than anything else would demonstrate the return of a better day and the refocussing on the main job at hand, the war. A repeal or suitable amendment Decree 10. Rehabilitation by ARVN of pagodas.// Từ Phụ tá Bộ trưởng Ngoại giao phụ trách các vấn đề Viễn Đông (Roger Hilsman) gửi Ngoại Trưởng Rusk. Kèm theo là hai điện văn—một trên “Con đường hòa giải” và một trên “Con đường áp lực và thuyết phục”. Diệm nên suy nghĩ sâu sắc và chân thành về vai trò của các thành viên trong gia đình mình, không chỉ Ngô Đình Nhu và Bà Nhu mà còn cả Đức Giám Mục Ngô Đình Thục và Ngô Đình Cẩn. Phật tử và sinh viên, học sinh – Hãy thả họ ra ngoài nhà tù, và đừng quấy rầy họ. Điều này hơn bất cứ điều gì khác sẽ chứng tỏ một ngày tốt đẹp hơn đang quay trở lại và sự tái tập trung vào công việc chính trước mắt là chiến tranh. Yêu cầu Diệm xóa bỏ hoặc sửa đổi phù hợp Đạo dụ số 10. Đưa lính VNCH tái thiết các chùa [đã bị cảnh sát đập phá].

114. Memorandum From the Assistant Secretary of State for Far Eastern Affairs (Hilsman) to the Secretary of State1

Washington, September 16, 1963.

SUBJECT

Viet-Nam

Attached are two cables—one on the “Reconciliation Track” and one on the “Pressures and Persuasion Track.”

I think it is important to note that these are true alternatives—i.e., the “Reconciliation Track” is not the same as Phase I of the “Pressures and Persuasion Track.” The difference is in public posture. Phase I of the “Pressures and Persuasion Track” continues to maintain a public posture of disapproval of the GVN’s policies of repression. The “Reconciliation Track” requires a public posture of acquiescence in what the GVN has recently done, and even some effort by the US to put these recent actions in as good a light as we possibly can.

If this distinction, which is a real one, is preserved, then it seems to me clear that it will not be possible to switch from the “Reconciliation Track” to a “Pressures and Persuasion Track” if the former does not work—except in the event that Diem and Nhu provide us with another dramatic act of repression as an excuse. On the other hand, it will be possible to switch from a “Pressures and Persuasion Track” to a “Reconciliation Track” at any time during Phases I and II of the “Pressures and Persuasion Track,” although probably not after we had entered Phases III and IV.

My own judgment is that the “Reconciliation Track” will not work. I think that Nhu has already decided on an adventure. I think he feels that the progress already made in the war and the US materiel on hand gives him freedom to launch on a course that has a minimum and a maximum goal. The minimum goal would be sharply to reduce the American presence in those key positions which have political significance in the provinces and the strategic hamlet program and to avoid any meaningful concessions that would go against his Mandarin, “personalist” vision of the future of Viet-Nam. The maximum goal I would think, would be a deal with North Viet-Nam for a truce in the war, a complete removal of the US presence, and a “neutralist” or “Titoist” but still separate South Viet-Nam.

At the same time, I would give Phases I and II of the “Pressures and Persuasion Track” only a fair chance of success, and I think that Phases III and IV will create a situation over which we would have little if any control, at least if they were launched in the immediate future.

Thus, I would recommend adopting as our initial course Phases I and II of the “Pressures and Persuasion Track” testing and probing as we go along and being ready to switch to “Reconciliation” at any moment that it becomes necessary, using the decision to switch as a means of getting at least nominal concessions in order to save as much of our face as possible.

I make this recommendation with the caveat that we do not have sufficient information to make a final and complete judgment on either of the two key issues—where Nhu will lead Viet-Nam if he remains in power and whether or not enough people will continue to fight the Viet Cong to bring victory.

The trouble is the necessary information for a final judgment on these two key issues is simply not available. Nor is anyone likely to acquire it before we make a fundamental decision. This is not an unfamiliar dilemma in the making of foreign policy. At such a time governments perforce operate on informed hunch, hoping only that the hunch they use is the best one available.

But I also think that at such a time governments must not even attempt to make final judgments or to take irreversible actions, but to proceed by incremental steps. It is for this reason that I would reject both “Reconciliation” and Phases III and IV—at least at this time.

.

[Attachment 1]

.

Draft Telegram From the Department of State to the Embassy in Vietnam2

Eyes only Lodge. Approved Action Plan for Viet-Nam is outlined below. You should proceed to implement at once.

Our analysis of the situation is as follows: Diem and Nhu are well entrenched and will resist changes stubbornly. Ultimate sanction of cutting aid thus runs risk of forcing them into a corner where their choices will be between capitulation and departure of whole family, and showdown and either Gotterdammerung or a deal with the DRV, with latter more likely.

We are therefore faced with problem not only of reconciliation with GVN but of obtaining sufficient popular support for the Diem-Nhu government to enable it to win the war. The central problem will still be Nhu—his position as political symbol to the disaffected, his philosophy and concept of the State, his conviction that Americans in positions we deem essential are an obstacle to achieving his goal, and his possible machinations with the DRV.

Within Viet-Nam the major target of rehabilitation effort must be the urban elite. Ensuring their support will require credible reforms, which will in turn help to improve the GVN image abroad.

Approach

You should institute dialogue with Diem against background of current internal US and external world pressure for reform in GVN. Basis of conversation is Presidential letter forwarded via immediately following cable. Tone should be persuasion combined with sympathy and understanding. Major inducement will be U.S. official statements designed to restore Diem and GVN image at home and abroad (see Public Posture below). Probably wise to have someone like Lansdale assist you through long-standing personal friendship with Diem.

You should say that the programs thus far followed to win the war have been sound and generally successful but have lagged in that they did not take sufficient account of the aspirations of the leading elements primarily in the main urban centers but also in cities at the provincial and district levels. Their support vital to arrest present deterioration.

Political opposition as expressed in the Buddhist movement was not caused by Communist subversion but by the absence of a feeling of stake and participation in the Government and its programs on the part of these leading elements.

Program

Following are major topics you should plan to cover with Diem:

a) Family—Diem should think deeply and sincerely about the role of members of his family, not only Nhu and Madame Nhu but also Thuc and Can. He should consider making their role more open and less susceptible to charges they are conspiratorial and therefore nefarious in their activities.

b) Party—Can Lao party should not be covert or semi-covert but a broad association of supporters engaged in a common, winning cause. This could perhaps be best accomplished by disbanding the party and starting afresh.

c) Elections—These should be held, should be free, and should be widely observed. Candidate lists should be reopened and members of the opposition should be allowed full and free participation. They should and can be defeated in a free battle.

d) Assembly—Assembly should be convoked, if necessary in extraordinary session. The Government should submit its policies to it and should receive its confidence. An Assembly resolution would be most useful for external image purposes.

e) Normalcy—Diem should get everyone back to work and get them to focus on winning the war. He should be broadminded and compassionate in his attitude toward those who have, for understandable reasons, found it difficult under recent circumstances fully to support him.

A real spirit of reconciliation could work wonders on the people he heads; a punitive, harsh or autocratic attitude could only lead to further resistance.

f) Press—The press should be allowed full latitude of expression. Diem will be criticized, but leniency and cooperation with the domestic and foreign press at this time would bring praise for his leadership in due course.

g) Buddhists and Students—Let them out and leave them unmolested. This more than anything else would demonstrate the return of a better day and the refocussing on the main job at hand, the war.

h) Secret and Combat Police—Keep its role to a minimum and as circumspect as possible, thereby indicating clearly that a period of reconciliation and political stability has returned.

.

Following are additional specific remedial actions you should bring up with Diem as appropriate:

a. A repeal or suitable amendment Decree 10.

b. Rehabilitation by ARVN of pagodas.

c. General Association of Buddhists to publish history of Buddhist agitation, naming those who subverted it into political vehicle to overthrow Diem.

d. Establishment of Ministry of Religious Affairs.

e. Liberation of passport issuances and currency restrictions enabling all to leave who wish to.

f. Offer of 1000 student scholarships in US permitting departure of inimical elements.

g. Cabinet changes to inject new untainted blood, remove targets of popular discontent.

h. Acceptance of Buddhist Inquiry Mission from World Federation to report true facts of situation to world.

.

Public Posture

Concurrently, the Department will undertake to:

a. Work in the UN to blunt the debate in the UN on the resolution condemning GVN for human rights violation.

b. Prepare White Paper placing recent events in perspective, noting essential political character of Buddhist agitation, that only small numbers of pagodas occupied by force and violence, and that Buddhist religion never really seriously interfered with as far as majority Vietnamese concerned.

c. Present this privately before publication to key members of Congress.

d. Announce lifting of travel ban to SVN in view of “reestablishment of situation”.

e. Publicize with appropriate indications of approval each step taken by GVN towards better image.

.

[Attachment 2]

.

Draft Telegram From the Department of State to the Embassy in Vietnam3

Eyes only for Ambassador Lodge. Exclusive for Admiral Felt. Saigon’s 478.4 Action Plan for Viet-Nam is outlined below. Phases 1 and 2 approved at highest level, and you should proceed to progressive implementation. Washington decision will not be taken on further phases which add increasing pressures, until we see results of actions under Phases 1 and 2.

Part I, Objective and Concept.

Objective. Our overall objective in South Viet-Nam is to win war against Viet Cong. Recent repressive actions of GVN have created disaffection which will inevitably affect war effort unless GVN undertakes changes in both policies and personnel that are effective and credible.

While withdrawal by US would be immediately disastrous to war effort, acquiescence by US in recent GVN actions would be equally disastrous, although less immediately so. We therefore propose follow policy of persuasion coupled with pressure on GVN aimed at inducing it to take actions which will insure sufficient popular support to win war against Viet Cong. This policy should be implemented in such a way as to avoid triggering either civil violence or radical move by GVN to make deal with DRV and remove US presence.

Actions by GVN. Check list of desired GVN actions to ensure popular support necessary to win war are divided into two categories: (A) actions designed to reverse recent policies of repression, and (B) actions essential to set psychological tone and image which will make category A actions effective and credible.

Category A Actions:

1. Release and freedom from pursuit of all those recently arrested, except only those who have indubitably engaged in subversive action.

2. Announcement that Vice President Tho is designated to negotiate with a legitimate reconstituted Intersect Committee of Buddhists, these negotiations to lead to joint statement of reconciliation.

3. Effective revocation of martial law.

4. Removal of all censorship.

5. Scheduling of a definite date for holding of new National Assembly elections; reopening of list of candidates and guarantee that elections will be free.

6. Convocation of extraordinary session of National Assembly to announce actions above.

Category B Actions:

1. Diem’s government should be reorganized and broadened to include respected individuals such as Tran Quoc Buu and Pham Huy Quat, with one or two posts given to senior generals such as Big Minh and Kim and with a recall to public service of one or two individuals who have left Vietnam, such as Vu Van Maul

2. Since Nhu and Madame Nhu symbolize to world and to important Vietnamese opinion GVN policies of repression, Nhus’ power must be terminated in order to lend credibility to statements of policy changes and assure a fresh start. This requires their departure from Vietnam, at least for extended vacation.

Need to set psychological tone and image is paramount. Diem has taken positive actions in past of greater or less scope than those contemplated in Category A but which have had little practical political effect. Diem has already taken many of steps in Category A but in such a way as to make them hollow or, even if real, unbelievable (e.g., martial law already nominally lifted, assembly elections scheduled, and puppet bonzes established).

Thus specific “reforms” are apt to have little impact without dramatic, symbolic move which convinces Vietnamese that reforms are real. As practical matter this can only be achieved by some visible reduction in influence of Nhus, who are—justifiably or not—symbol to disaffected of all that they detest in GVN.

Even though it not our intention remove Diem, Ngo family may so resist reversal of policies and removal of Nhus as to make Diem’s removal inevitable. If so, our goal should be so to structure situation that Diem has option of staying without his brother or retiring of his own free will.

We recognize possibility this campaign may also result in resumed coup plotting. We propose to give no encouragement to such activities at this time, although we remain ready to listen to serious approaches.

Part II, Phase 1.

1. Phase 1 concentrates on suasion by a continuation of your conversations with Diem on problem of US-GVN relations in all its ramifications. Although past experience does not lead us to be hopeful that suasion alone will accomplish desired results, it seems essential to make attempt if only to establish a record and lay groundwork for Phase 2.

2. You should present to President Diem Presidential letter5 forwarded via immediately following cable.

3. In presenting Presidential letter it is suggested that you review situation along following lines:

Since your last meeting with Diem USG has been faced with crisis of confidence in Vietnamese Government on part of American public and more particularly Congress. Diem is undoubtedly aware of increasing tempo of criticism of his government appearing in all sectors of US press without regard to geographic location. In addition, he is aware of movement in US Congress, exemplified by Church resolution, which if unchecked could result in Congressional action to cut off all aid to Vietnam.

Another factor must be borne in mind, and that is world opinion. This too has been universally condemnatory of regime and its recent policies of repression. This will inevitably be manifested dramatically in General Assembly when present resolution on Buddhist question is debated. US and other friendly nations who are aiding Vietnam will find it politically difficult support GVN in UN under present circumstances. US cannot control world opinion, but as leader of free world its attitudes carry great deal of influence. If US, major support of South Vietnam, has its confidence in GVN restored, this will have favorable effect on attitudes shown by other nations.

In order to preserve aid program to South Vietnam, which President sincerely desires to do, he has written President Diem personal letter urging him to take steps necessary to permit USG to meet criticisms of its people and Congress and continue assisting Vietnamese war effort.

4. We believe you should also reiterate to Diem actions (see checklist above) which US considers desirable for him to take to counter US and world criticisms and enable us to continue cooperate with him.

5. In this phase we hereby authorize limited, voluntary evacuation of American dependents. Separate cable being forwarded on implementing instructions.

Part III, Phase 2.

1. Concept.

In this phase we add selective cuts in aid which will have least effect on war effort as pressures in your continuing conversations with Diem.

Tone of your conversations should continue be that US purpose is to preserve aid program to SVN, which President desires to do. Regretfully, however, has become politically necessary take certain actions convince US public and Congress we supporting only those GVN efforts with which we agree, i.e., fight against Viet Cong. Otherwise, Congress may cut off all aid.

We notify Diem of these actions with great reluctance and wish assure him we will attempt continue or redirect aid for programs essential to war effort as this can be worked out. If Diem can take dramatic actions we requesting promptly, we feel we can quickly restore conditions but we may have make further cuts, again in order avoid total cut of aid.

2. Actions.

Your Approach to Diem.

In context of above, you should inform Diem that in light of unsatisfactory response to your (Phase 1) effort at persuasion, USG has now instructed you review for him actions relating our programs Viet-Nam which have now, or recently, been taken.

A. We are not moving ahead with decisions on major AID actions, such as negotiation of $33 million additional new PL-480 sales agreement, $5 million in September allotments for the Commercial Import Program (CIP), $5.5 million in releases for licenses of July-August CIP allotments, and the approval of certain new contracts.

B. We will withhold our support from organs of GVN which have been supporting policies of repression, and will specifically withhold additional supplies and equipment from certain operations and elements of the combat police and DGI and ARVN PsyWar.

C. We will require written guarantees that AID provided equipment will not be used in acts against non-Communist political or religious groups from any GVN agency likely to be involved in such acts.

D. We have given instructions to Mr. John Richardson to suspend immediately payments to all projects serving the current politically repressive activities. Projects not serving those activities may continue to be supported by payments directly to project officers, provided the projects are in our mutual best interest.

E. The Executive Branch considers any effort to contest moves in Congress to restrict or terminate U.S. aid programs in Viet-Nam bound to be ineffective under present circumstances.

F. The US did not oppose the inscription of an item proposed in the United Nations General Assembly censoring the violation of human rights in Viet-Nam, and will not be in a position, due to the [Page 229]state of domestic opinion in the US, to oppose its adoption by the General Assembly unless a radical improvement in the situation in Viet-Nam occurs.

G. Reluctantly the United States has decided that the unsettled conditions in South Viet-Nam require us to evacuate all American dependents.

H. USOM and USIS/Saigon will withhold additional supplies and equipment now being delivered in Saigon from those operations and elements of the Combat Police and ARVN PsyWar and Director General of Information which have been used in support of policies of repression.

Background on AID Actions Above.

Following is provided for your background information on AID aspect of your approach to Diem above, and may at your discretion be communicated to Diem during your conversations.

In recent weeks AID has already been delaying:

A. Issuance of Procurement Authorization on $5.5 million in Supporting Assistance/Commercial Import Program (CIP) funds allotted to Mission in July-August but not yet obligated to GVN.

B. Allotment of approximately $5 million to Mission for September issuance of Procurement Authorizations for Commercial Import Program.

C. Amendment of current PL-480 agreement adding $2.9 million in sweetened condensed milk.

D. Negotiation of new PL-480 agreement covering roughly CY 1964 for about $33 million in cotton, flour, condensed milk and tobacco.

E. Approval of major contracts expected to be presented shortly under loan projects including Saigon-Cholon waterworks (treatment plant $9 million) and Saigon Electric Power ($4 million).

Disclosure of Your Approach.

You should not immediately announce publicly the content of your approach to Diem and the actions taken. You should obtain Diem’s reaction on later visits. During your approach, however, you should inform Diem that at some stage White House must announce general nature of actions taken by USG. You should tell Diem that you have authority to recommend to Washington timing of this announcement.

Should we move into this phase (Phase 2), you have discretionary authority to inform certain key Vietnamese, to be selected by you, in confidence about your approach to Diem immediately after it has been made.

Undisclosed Actions.

Begin FYI. In this phase we would immediately institute following other actions which should not be revealed to Diem himself but which would rapidly become apparent.

A. Acquisition of substantial cash resources in plasters, in preparation for direct support by-passing Saigon.

B. On same day or about same time as your approach to Diem, Richardson and certain his officers would indicate to Colonel Tung and selected Vietnamese officers and officials suspension of payments to those projects serving current repressive activities. Burden of CAS statements would be along following lines: “Ambassador has instructed Richardson and staff cease certain payments on instruction received from highest levels in Washington. Reason for suspension of aid to certain programs is that USG cannot condone actions of repression on part GVN and cannot for one moment support such activities.”

C. At your discretion, Chief of Station might talk directly to Ngo Dinh Nhu with view persuade him to depart. End FYI.

Additional Actions.

Additional measures which may be taken in Phase 2 at your discretion:

A. Demand by USOM Director for return, or refund, of trucks and other equipment used by police in raids on pagodas and schools.

B. Withholding of participation in hamlet militia leaders training program so long as it is directed by Colonel Tung.

C. Withhold quarterly release 25 million plasters due shortly to Department Defense PsyWar for their publications pending positive indication these funds will not be used to support policy of repression against Buddhists and students or other non-Communist groups or to publicize Nhus favorably.6

NOTES:

(1) Source: Kennedy Library, National Security Files, Vietnam Country Series, Memos and Miscellaneous, Part 11. Top Secret; Eyes Only. There is no drafting information on the source text, but the memorandum was drafted by Hilsman with the assistance of officers in the Bureau of Far Eastern Affairs. (Hilsman, To Move a Nation, p. 506; Department of State, Office of the Historian, Vietnam Interviews, Roger Hilsman, May 15, 1984) A handwritten note on the source text indicates that the attached cables had been revised.

(2) Top Secret; Immediate. Drafted by Hilsman and others. To be repeated to CINCPAC for POLAD exclusive for Admiral Felt.

(3) Top Secret; Immediate. To be repeated to CINCPAC POLAD.

(4) Document 86.

(5) Infra.

(6) In Hilsman’s draft paper of September 16 for persuasion and pressure against the Diem regime, there were distinct Phases 3 and 4 of Part III. Phase 3 in the September 16 paper has been incorporated into this cable in revised form as Part III, Phase 2. Phase 4 has been dropped. The substantive portion of Phase 4 in Hilsman’s draft paper of September 16 reads as follows:

“It appears that if Diem has refused to accept US demands in the face of Phase 3 actions, there is no alternative but to announce (publicly or privately) complete disassociation with the Diem regime. Such an announcement should reassert US desires to continue support of the Vietnamese people in their fight for freedom, and to indicate US willingness to support an alternative regime—either in Saigon or elsewhere in Viet-Nam. [Here follows a listing of actions to accompany such an announcement.] If the US correctly has estimated civil and military readiness to overthrow Diem, an alternate government should emerge with sufficient popular support to carry on the fight against the Viet Cong while coping with Diem, if he remains in the Saigon area. If the US has not correctly assessed the readiness of the military to desert Diem and he, in fact, retains control of most major forces, the US would face the final decision of US military intervention or complete withdrawal from Viet-Nam. In this situation, US military intervention to fight a former ally could serve no useful purpose, since there would not exist a sufficient popular base of support of US objectives. Inherent in all Phase 4 activities is the element of extreme danger to US essential personnel remaining in Viet-Nam. Casualties should be expected, particularly in the event there is no popular abandonment of Diem.” (Kennedy Library, National Security Files, Meetings and Memoranda, Meetings on Vietnam)

Source:

https://history.state.gov/historicaldocuments/frus1961-63v04/d114

.... o ....

114. Biên bản ghi nhớ của Phụ tá Bộ trưởng Ngoại giao phụ trách các vấn đề Viễn Đông (Roger Hilsman) gửi Bộ trưởng Ngoại giao(1)

Washington, ngày 16 tháng 9 năm 1963.

CHỦ ĐỀ

Việt Nam

Kèm theo là hai điện văn—một trên “Con đường hòa giải” và một trên “Con đường áp lực và thuyết phục”.

Tôi (Hilsman) nghĩ điều quan trọng cần lưu ý rằng đây là những lựa chọn thay thế thực sự — tức là “Con đường hòa giải” không giống với Giai đoạn I của “Con đường áp lực và thuyết phục”. Sự khác biệt là ở tư thế với công chúng. Giai đoạn I của “Con đường Áp lực và Thuyết phục” tiếp tục duy trì thái độ công khai không tán thành chính sách đàn áp Phật giáo của Chính phủ VN. “Con đường hòa giải” đòi hỏi một thái độ công khai chấp thuận những gì Chính phủ VN đã làm gần đây, và thậm chí cả một số nỗ lực của Hoa Kỳ để đưa những hành động gần đây này ra ánh sáng tốt nhất có thể.

Nếu sự khác biệt này, một sự khác biệt thực sự, được bảo tồn, thì đối với tôi, có vẻ như rõ ràng rằng sẽ không thể chuyển từ “Con đường hòa giải” sang “Con đường áp lực và thuyết phục” nếu con đường trước đây không có tác dụng - ngoại trừ trong sự kiện Diệm và Nhu tiến hành một hành động đàn áp kịch tính khác, là cho chúng ta một cái cớ. Mặt khác, có thể chuyển từ “Con đường áp lực và thuyết phục” sang “Con đường hòa giải” bất cứ lúc nào trong Giai đoạn I và II của “Con đường áp lực và thuyết phục”, mặc dù có lẽ không phải sau khi chúng ta đã bước vào Giai đoạn III và IV.

Nhận định của riêng tôi là “Con đường hòa giải” sẽ không hiệu quả. Tôi nghĩ Nhu đã quyết định phiêu lưu rồi. Tôi nghĩ Nhu cảm thấy rằng những tiến bộ đã đạt được trong cuộc chiến và trang thiết bị vũ khí của Hoa Kỳ trong tay sẽ giúp Nhu tự do thực hiện một lộ trình có mục tiêu tối thiểu và tối đa. Mục tiêu tối thiểu [của Nhu] sẽ là giảm mạnh sự hiện diện của Mỹ ở những vị trí chủ chốt có ý nghĩa chính trị ở các tỉnh và chương trình ấp chiến lược, đồng thời tránh bất kỳ nhượng bộ có ý nghĩa nào đi ngược lại tầm nhìn “chủ nghĩa nhân vị” của Nhu về tương lai của Việt Nam. Mục tiêu tối đa [của Nhu] tôi nghĩ sẽ là thỏa thuận với Bắc Việt về một hiệp định đình chiến, loại bỏ hoàn toàn sự hiện diện của Mỹ và nhưng vẫn tách biệt hai miền VN trong khi Nam Việt Nam trở thành một kiểu “trung lập” hay “Titoist” (chủ nghĩa Tito).

Đồng thời, tôi sẽ chỉ ra Giai đoạn I và II của “Con đường Áp lực và Thuyết phục” một cơ hội thành công khá lớn, và tôi nghĩ rằng Giai đoạn III và IV sẽ tạo ra một tình huống mà chúng ta sẽ có rất ít quyền kiểm soát, nếu có, ít nhất nếu chúng được tung ra trong tương lai gần.

Vì vậy, tôi (Hilsman) khuyên ngài (Bộ Trưởng Ngoại Giao Dean Rusk) nên áp dụng đầu tiên của chúng ta Giai đoạn I và II của quá trình kiểm tra và thăm dò “Con đường áp lực và thuyết phục” khi chúng ta tiếp tục và sẵn sàng chuyển sang “Hòa giải” [với chính phủ Diệm] bất kỳ lúc nào nếu thấy cần thiết, sử dụng quyết định để chuyển đổi như một phương tiện để có được ít nhất những nhượng bộ danh nghĩa nhằm giữ thể diện của chúng ta càng nhiều càng tốt.

Tôi đưa ra khuyến nghị này với lời cảnh báo trước rằng chúng ta không có đủ thông tin để đưa ra phán quyết cuối cùng và đầy đủ về một trong hai vấn đề then chốt – Nhu sẽ lãnh đạo Việt Nam ở đâu nếu Nhu vẫn nắm quyền và liệu có đủ người dân ủng hộ hay không để đánh thắng VC.

Vấn đề là không có thông tin cần thiết để đưa ra phán quyết cuối cùng về hai vấn đề chính này. Cũng không ai có thể có được nó trước khi chúng ta đưa ra quyết định cơ bản. Đây không phải là một vấn đề nan giải xa lạ trong việc hoạch định chính sách đối ngoại. Vào thời điểm đó, các chính phủ buộc phải hành động dựa trên linh cảm có hiểu biết, chỉ hy vọng rằng linh cảm mà họ sử dụng là linh cảm tốt nhất có thể có.

Nhưng tôi cũng nghĩ rằng vào thời điểm đó, các chính phủ thậm chí không được cố gắng đưa ra những phán quyết cuối cùng hoặc thực hiện những hành động không thể đảo ngược mà phải tiến hành từng bước một. Chính vì lý do này mà tôi sẽ từ chối cả “Hòa giải” cũng như Giai đoạn III và IV – ít nhất là vào thời điểm này.

.

[Đính kèm 1]

.

Dự thảo điện văn từ Bộ Ngoại giao gửi Đại sứ quán tại Việt Nam(2)

Chỉ để Đại sứ Lodge đọc. Kế hoạch hành động đã được phê duyệt cho Việt Nam được trình bày dưới đây. Bạn [Lodge] nên tiến hành thực hiện ngay.

Phân tích của chúng tôi về tình hình như sau: Diệm và Nhu đã cố thủ vững chắc và sẽ ngoan cố chống lại những thay đổi. Do đó, biện pháp trừng phạt cuối cùng về việc cắt viện trợ có nguy cơ đẩy họ vào chân tường, nơi họ sẽ phải lựa chọn giữa đầu hàng và ra đi của cả gia đình, hoặc đối đầu và hoặc là Gotterdammerung [tận thế] hoặc một thỏa thuận với Bắc Việt, mà nhiều khả năng là [nhà Ngô chọn] giải pháp cuối vừa nói.

Do đó, chúng ta phải đối mặt với vấn đề không chỉ là hòa giải với Chính phủ VN mà còn phải giành được đủ sự ủng hộ của quần chúng cho chính phủ Diệm-Nhu để có thể giành chiến thắng trong cuộc chiến. Vấn đề trọng tâm vẫn sẽ là Nhu—vị trí của Nhu như một biểu tượng chính trị đối với những người bất mãn, triết lý và khái niệm về Nhà nước của Nhu, niềm tin của Nhu rằng những người Mỹ ở những vị trí mà chúng ta cho là thiết yếu là một trở ngại cho việc đạt được mục tiêu của Nhu, và những âm mưu có thể có của Nhu với Bắc VN.

Ở Việt Nam, mục tiêu chính của nỗ lực phục hồi phải là tầng lớp tinh hoa đô thị. Việc đảm bảo sự ủng hộ của họ sẽ đòi hỏi những cải cách đáng tin cậy, từ đó sẽ giúp cải thiện hình ảnh của Chính phủ VN ở nước ngoài.

Phương pháp Tiếp cận

Ông [Đại sứ Lodge] nên tiến hành đối thoại với Diệm dựa trên bối cảnh áp lực hiện nay trong nội bộ Hoa Kỳ và thế giới bên ngoài đòi cải cách Chính phủ VN. Cơ sở của cuộc trò chuyện là lá thư của Tổng thống Kennedy được chuyển tiếp qua điện tín ngay sau đó. Giọng điệu cần có tính thuyết phục kết hợp với sự cảm thông và thấu hiểu. Động lực chính sẽ là những tuyên bố chính thức của Hoa Kỳ nhằm khôi phục hình ảnh của Diệm và Chính phủ VN trong và ngoài nước (xem Thái độ Công chúng bên dưới). Có lẽ khôn ngoan khi có một người như Tướng Edward Lansdale hỗ trợ bạn thông qua tình bạn cá nhân lâu dài [của Lansdale] với Diệm.

Phải nói rằng các chương trình giành thắng lợi trong chiến tranh cho đến nay là đúng đắn và nhìn chung thành công nhưng còn tụt hậu ở chỗ chưa tính đến đầy đủ nguyện vọng của các nhân tố lãnh đạo chủ yếu ở các trung tâm đô thị lớn mà cả ở các thành phố cấp tỉnh và cấp huyện. Sự hỗ trợ của họ rất quan trọng để ngăn chặn sự suy thoái hiện tại.

Sự đối lập chính trị như được thể hiện trong phong trào Phật giáo không phải do sự xúi giục nổi loạn của CS mà do cảm giác không được đóng góp và tham gia vào Chính phủ cũng như các chương trình từ phía các thành phần lãnh đạo đối lập.

Chương trình

Sau đây là những chủ đề chính mà bạn [Lodge] nên lên kế hoạch trình bày với Diệm:

a) Gia đình – Diệm nên suy nghĩ sâu sắc và chân thành về vai trò của các thành viên trong gia đình mình, không chỉ Ngô Đình Nhu và Bà Nhu mà còn cả Đức Giám Mục Ngô Đình Thục và Ngô Đình Cẩn. Diệm nên cân nhắc việc làm cho vai trò của họ trở nên cởi mở hơn và ít bị cáo buộc hơn vì họ có âm mưu và do đó hoạt động bất chính.

b) Đảng—Đảng Cần Lao không nên bí mật hoặc nửa bí mật mà nên là một hiệp hội rộng rãi gồm những người ủng hộ tham gia vào một chính nghĩa chung ưu thắng. Điều này có lẽ có thể được thực hiện tốt nhất bằng cách giải tán đảng và bắt đầu lại từ đầu.

c) Các cuộc bầu cử—Những cuộc bầu cử này phải được tổ chức, phải tự do và phải được quan sát rộng rãi. Danh sách ứng cử viên nên được mở lại và các thành viên của phe đối lập phải được phép tham gia đầy đủ và tự do. Họ nên và có thể bị đánh bại trong một cuộc bỏ phiếu tự do.

d) Quốc Hội— Quốc Hội nên được triệu tập, nếu cần thiết trong phiên họp bất thường. Chính phủ nên đệ trình các chính sách của mình cho Quốc Hội và phải nhận được sự tin tưởng của Quốc Hội. Một nghị quyết Quốc Hội sẽ hữu ích nhất cho mục đích đánh bóng hình ảnh bề ngoài.

e) Bình thường – Diệm nên đưa mọi người trở lại làm việc và tập trung vào việc giành chiến thắng trong cuộc chiến. Diệm nên có tư tưởng cởi mở và có thái độ nhân ái đối với những người, vì những lý do có thể hiểu được, cảm thấy khó khăn trong hoàn cảnh gần đây để hỗ trợ Diệm một cách đầy đủ.

Một tinh thần hòa giải thực sự có thể làm nên điều kỳ diệu đối với dân tộc mà Diệm đứng đầu; nếu Diệm giữ thái độ trừng phạt, khắc nghiệt hoặc chuyên quyền thì chỉ có thể dẫn đến sự phản kháng hơn nữa.

f) Báo chí—Báo chí phải được phép phát biểu đầy đủ. Diệm sẽ bị chỉ trích, nhưng sự khoan dung và hợp tác với báo chí trong và ngoài nước vào thời điểm này sẽ mang lại những lời khen ngợi cho sự lãnh đạo của Diệm vào thời điểm thích hợp.

g) Phật tử và sinh viên, học sinh – Hãy thả họ ra ngoài nhà tù, và đừng quấy rầy họ. Điều này hơn bất cứ điều gì khác sẽ chứng tỏ một ngày tốt đẹp hơn đang quay trở lại và sự tái tập trung vào công việc chính trước mắt là chiến tranh.

h) Cảnh sát bí mật và cảnh sát dã chiến—Giữ vai trò của cảnh sát ở mức tối thiểu và thận trọng nhất có thể, qua đó cho thấy rõ ràng rằng một thời kỳ hòa giải và ổn định chính trị đã quay trở lại.

.

Sau đây là những hành động khắc phục cụ thể bổ sung mà bạn [Lodge] nên đề cập với Diệm nếu thích hợp:

a. Xóa bỏ hoặc sửa đổi phù hợp Đạo dụ số 10.

b. Đưa lính VNCH tái thiết các chùa [đã bị cảnh sát đập phá].

c. Tổng hội Phật tử nên ấn hành lịch sử biến động của Phật giáo, nêu tên những người lạm dụng Tổng Hội thành phương tiện chính trị nhằm lật đổ Diệm.

d. Thành lập Bộ Tôn giáo.

e. Cởi mở việc cấp hộ chiếu và gỡ hạn chế tiền tệ để cho phép tất cả những ai muốn rời VN đi.

f. Cấp 1000 học bổng cho sinh viên để học tại Mỹ cho phép các phần tử nguy hiểm ra đi.

g. Thay đổi nội các để bơm máu mới không nhiễm độc, loại bỏ các mục tiêu gây bất bình trong dân chúng.

h. Chấp nhận Phái đoàn Điều tra Phật giáo từ Liên đoàn Thế giới để báo cáo sự thật về tình hình cho thế giới.

.

Tư thế Công cộng

Đồng thời, Bộ Ngoại Giao Hoa Kỳ sẽ cam kết:

a. Làm việc tại LHQ để làm dịu cuộc tranh luận tại LHQ về nghị quyết lên án Chính phủ VN vi phạm nhân quyền.

b. Chuẩn bị Bạch Thư đặt các sự kiện gần đây vào một góc nhìn, lưu ý đến đặc điểm chính trị thiết yếu của sự kích động Phật giáo, rằng chỉ một số ít các ngôi chùa bị chiếm đóng bởi vũ lực và bạo lực, và tôn giáo Phật giáo chưa bao giờ thực sự can thiệp nghiêm trọng đến mức đa số người Việt Nam quan tâm.

c. Trình bày điều này một cách riêng tư trước khi xuất bản cho các thành viên chủ chốt của Quốc hội Hoa Kỳ.

d. Thông báo dỡ bỏ lệnh cấm đi lại đối với Nam VN trong bối cảnh “lập lại tình hình”.

đ. Công bố rộng rãi với những dấu hiệu chấp thuận thích hợp cho mỗi bước đi của Chính phủ VN hướng tới hình ảnh tốt hơn.

.

[Đính kèm 2]

.

Dự thảo điện văn Từ Bộ Ngoại giao gửi Đại sứ quán tại Việt Nam(3)

Chỉ để Đại sứ Lodge đọc. Dành riêng cho Đô đốc Harry Felt. Tham khảo điện văn 478.(4) Kế hoạch hành động dành cho Việt Nam được trình bày dưới đây. Giai đoạn 1 và 2 được phê duyệt ở cấp cao nhất và bạn [Lodge] nên tiến hành dần dần. Quyết định của Washington sẽ không được đưa ra trong các giai đoạn tiếp theo, điều này làm tăng thêm áp lực, cho đến khi chúng ta thấy được kết quả của các hành động trong Giai đoạn 1 và 2.

Phần I, Mục tiêu và Khái niệm.

Mục tiêu. Mục tiêu chung của chúng ta ở miền Nam Việt Nam là giành chiến thắng trong cuộc chiến chống lại VC. Những hành động đàn áp [Phật tử] gần đây của Chính phủ VN đã tạo ra sự bất mãn, điều này chắc chắn sẽ ảnh hưởng đến nỗ lực chiến tranh trừ khi Chính phủ VN thực hiện những thay đổi cả về chính sách lẫn nhân sự một cách hiệu quả và đáng tin cậy.

Trong khi việc rút quân của Hoa Kỳ sẽ là tai họa ngay lập tức đối với nỗ lực chiến tranh, việc Mỹ chấp thuận các hành động gần đây của Chính phủ VN cũng sẽ tai hại không kém, mặc dù ít tức thì hơn. Do đó, chúng tôi đề xuất thực hiện chính sách thuyết phục kết hợp với áp lực lên Chính phủ VN nhằm thúc đẩy Chính phủ thực hiện các hành động đảm bảo có đủ sự ủng hộ của quần chúng để giành chiến thắng trong cuộc chiến chống lại VC. Chính sách này nên được thực hiện theo cách tránh gây ra bạo lực dân sự hoặc hành động cực đoan của Chính phủ VN nhằm đối phó với Bắc Việt và loại bỏ sự hiện diện của Hoa Kỳ.

Hành động của Chính phủ VN. Kiểm tra danh sách các hành động mong muốn của Chính phủ VN nhằm đảm bảo sự ủng hộ của quần chúng cần thiết để giành chiến thắng trong chiến tranh được chia thành hai loại: (A) các hành động được thiết kế để đảo ngược các chính sách đàn áp gần đây, và (B) các hành động cần thiết để thiết lập sắc thái và hình ảnh tâm lý sẽ tạo nên các hành động loại A hiệu quả và đáng tin cậy.

Hành động loại A:

1. Trả tự do và không truy đuổi tất cả những người vừa bị bắt, ngoại trừ những người chắc chắn đã tham gia vào hành động lật đổ.

2. Thông báo rằng Phó Tổng Thống Nguyễn Ngọc Thơ được chỉ định đàm phán với Ủy ban Liên phái Phật giáo được thành lập hợp pháp, các cuộc đàm phán này sẽ dẫn đến tuyên bố chung về hòa giải.

3. Bãi bỏ thiết quân luật.

4. Gỡ bỏ mọi kiểm duyệt.

5. Ấn định ngày tổ chức bầu cử Quốc hội mới; mở lại danh sách ứng cử viên và đảm bảo rằng cuộc bầu cử sẽ tự do.

6. Triệu tập Quốc hội họp bất thường để công bố những việc làm trên.

Hành động loại B:

1. Chính phủ Diệm nên được tổ chức lại và mở rộng để bao gồm những cá nhân được kính trọng như Trần Quốc Bửu và Phan Huy Quát, với một hoặc hai chức vụ được trao cho các tướng cấp cao như Dương Văn Minh và Lê Văn Kim và mời lại một hoặc hai cá nhân đã rời bỏ Việt Nam, như Vũ Văn Mẫu.

2. Vì Nhu và Bà Nhu đối với thế giới và dư luận Việt Nam là biểu tượng về chính sách đàn áp của Chính phủ VN, nên quyền lực của ông bà Nhu phải bị chấm dứt để tạo độ tin cậy cho các tuyên bố về những thay đổi chính sách và đảm bảo một khởi đầu mới. Điều này đòi hỏi họ phải rời khỏi Việt Nam, ít nhất là để có kỳ nghỉ dài hạn.

Cần gây ảnh hưởng tâm lý và hình ảnh là điều tối quan trọng. Trong quá khứ, Diệm đã có những hành động tích cực ở phạm vi lớn hơn hoặc nhỏ hơn những hành động được dự tính ở Loại A nhưng ít có tác dụng chính trị thực tế. Diệm đã thực hiện nhiều bước trong Loại A nhưng theo cách khiến chúng trở nên trống rỗng hoặc, thậm chí nếu có thật, không thể tin được (ví dụ, thiết quân luật đã được dỡ bỏ trên danh nghĩa, các cuộc bầu cử quốc hội đã được lên lịch, và dựng lên các tổ chức Phật giáo bù nhìn).

Do đó, những “cải cách” kiểu như thế thường có ít tác động nếu không có hành động mang tính biểu tượng, kịch tính thuyết phục người Việt Nam rằng cải cách là có thật. Về vấn đề thực tế, điều này chỉ có thể đạt được bằng cách giảm bớt ảnh hưởng rõ rệt của ông bà Nhu, những người – chính đáng hay không – là biểu tượng cho sự bất mãn với tất cả những gì người dân ghét trong Chính phủ VN.

Mặc dù chúng ta không có ý định loại bỏ Diệm, nhưng gia đình Ngô có thể chống lại việc đảo ngược chính sách và loại bỏ Nhu đến mức khiến việc loại bỏ Diệm là điều không thể tránh khỏi. Nếu vậy, mục tiêu của chúng ta nên là cấu trúc tình hình để Diệm có quyền lựa chọn ở lại mà không có Nhu hoặc tự nguyện rút lui.

Chúng tôi nhận thấy có khả năng chiến dịch này cũng có thể dẫn đến việc nối lại âm mưu đảo chính. Chúng tôi đề nghị không khuyến khích những hoạt động như vậy vào thời điểm này, mặc dù chúng tôi vẫn sẵn sàng lắng nghe những cách tiếp cận nghiêm túc.

Phần II, Giai đoạn 1.

1. Giai đoạn 1 tập trung vào việc thuyết phục bằng cách tiếp tục các cuộc trò chuyện của ông [Lodge] với Diệm về vấn đề quan hệ 2 chính phủ Mỹ-VN trong tất cả các phân nhánh của nó. Mặc dù kinh nghiệm trong quá khứ không khiến chúng ta hy vọng rằng chỉ thuyết phục thôi sẽ đạt được kết quả mong muốn, nhưng điều cần thiết là phải nỗ lực nếu chỉ để lập hồ sơ và đặt nền móng cho Giai đoạn 2.

2. Ông [Lodge] nên trình lên Tổng thống Diệm lá thư của Tổng thống Kennedy (sẽ chuyển tới ông ngay sau điện văn này). (5)

3. Khi trình lá thư của Tổng thống Kennedy, bạn nên duyệt lại tình hình theo những dòng sau:

Kể từ cuộc gặp gần đây nhất của bạn [Lodge] với Diệm, chính phũ Mỹ đã phải đối mặt với sự khủng hoảng niềm tin vào Chính phủ VN của một bộ phận công chúng Mỹ và đặc biệt là Quốc hội. Diệm chắc chắn nhận thức được nhịp độ ngày càng tăng của những lời chỉ trích chính phủ của Diệm xuất hiện trên tất cả các lĩnh vực báo chí Hoa Kỳ mà không quan tâm đến vị trí địa lý. Ngoài ra, Diệm còn nhận thức được những chuyển động trong Quốc hội Hoa Kỳ, được minh chứng bằng nghị quyết của Thượng nghị sĩ Frank Church, mà nếu không ghìm lại có thể dẫn đến việc Quốc hội Mỹ cắt đứt mọi viện trợ cho Việt Nam.

Một yếu tố khác cần phải được lưu ý, đó là dư luận thế giới. Điều này cũng đã bị mọi người lên án chế độ Diệm và các chính sách đàn áp gần đây của nó. Điều này chắc chắn sẽ được thể hiện rõ ràng tại Đại hội đồng LHQ khi nghị quyết hiện tại về vấn đề Phật giáo được tranh luận. Hoa Kỳ và các quốc gia thân thiện khác đang giúp đỡ VN sẽ gặp khó khăn về mặt chính trị trong việc hỗ trợ Chính phủ VN tại LHQ trong hoàn cảnh hiện tại. Hoa Kỳ không thể kiểm soát dư luận thế giới, nhưng với tư cách là nhà lãnh đạo thế giới tự do, thái độ của Hoa Kỳ có ảnh hưởng rất lớn. Nếu Mỹ, nước hỗ trợ chính của miền Nam VN, lấy lại được niềm tin vào Chính phủ VN, điều này sẽ có tác động tích cực đến thái độ của các quốc gia khác.

Để duy trì chương trình viện trợ cho miền Nam VN, điều mà Tổng thống Kennedy chân thành mong muốn thực hiện, TT Kennedy  đã viết thư riêng cho Tổng thống Diệm thúc giục Diệm thực hiện các bước cần thiết để cho phép chính phủ Mỹ đáp ứng những lời chỉ trích của người dân và Quốc hội và tiếp tục hỗ trợ nỗ lực chiến tranh của VN.

4. Chúng tôi tin rằng ông [Lodge] cũng nên nhắc lại với Diệm những hành động (xem danh sách kiểm tra ở trên) mà Hoa Kỳ cho rằng Diệm nên thực hiện để chống lại những lời chỉ trích của Mỹ và thế giới và giúp chúng ta tiếp tục hợp tác với Diệm.

5. Trong giai đoạn này, chúng tôi cho phép di tản tự nguyện [ra khỏi VN], có giới hạn những người Mỹ phụ thuộc. Điện văn riêng biệt sẽ gửi sau để hướng dẫn thực hiện.

Phần III, Giai đoạn 2.

1. Khái niệm.

Trong giai đoạn này, chúng tôi bổ sung thêm những cắt giảm viện trợ có chọn lọc, sao cho ít ảnh hưởng nhất đến nỗ lực chiến tranh để sẽ gây áp lực trong các cuộc đối thoại tiếp tục của bạn với Diệm.

Giọng điệu trong các cuộc trò chuyện của bạn [Lodge] là nêu mục đích của Hoa Kỳ là duy trì chương trình viện trợ cho Nam VN, điều mà Tổng thống Kennedy mong muốn thực hiện. Tuy nhiên, điều đáng tiếc là đã trở nên cần thiết về mặt chính trị, nên một số hành động nhất định để thuyết phục công chúng và Quốc hội Hoa Kỳ rằng chúng ta chỉ ủng hộ những nỗ lực nào của Chính phủ VN mà chúng ta đồng ý, tức là chống lại VC. Nếu không, Quốc hội Mỹ có thể cắt toàn bộ viện trợ đối với VN.

Chúng ta thông báo cho Diệm về những hành động này một cách hết sức miễn cưỡng và mong muốn đảm bảo với Diệm rằng chúng ta sẽ cố gắng tiếp tục hoặc chuyển hướng viện trợ cho các chương trình cần thiết cho nỗ lực chiến tranh vì điều này có thể được giải quyết. Nếu Diệm có thể thực hiện những hành động mạnh mẽ mà chúng ta yêu cầu một cách kịp thời, chúng ta cảm thấy mình có thể nhanh chóng khôi phục các điều kiện nhưng chúng ta có thể phải cắt giảm [viện trợ] thêm, một lần nữa để tránh bị cắt toàn bộ viện trợ.

2. Hành động.

Cách tiếp cận của bạn với Diệm.

Trong bối cảnh trên, bạn nên thông báo cho Diệm rằng do phản ứng không thỏa đáng với nỗ lực thuyết phục (Giai đoạn 1) của bạn, Chính phủ Mỹ hiện đã hướng dẫn bạn xem xét giúp ông Diệm các hành động liên quan đến các chương trình của chúng ta tại Việt Nam mà hiện tại hoặc gần đây đã được thực hiện.

A. Chúng ta sẽ không tiến hành các quyết định về các hành động viện trợ AID quan trọng, chẳng hạn như đàm phán thỏa thuận theo PL-480 bổ sung mới trị giá 33 triệu đô la, phân bổ 5 triệu đô la vào tháng 9 cho Chương trình nhập khẩu thương mại (CIP), 5,5 triệu đô la cấp phát cho giấy phép của tháng 7 - Phân bổ CIP tháng 8 và phê duyệt một số hợp đồng mới.

(Lời người dịch: PL-480 là luật Public Law 480, cho phép tổng thống quyền vận chuyển hàng hóa dư thừa tới các quốc gia “thân thiện”, theo các điều khoản ưu đãi hoặc trợ cấp.)

B. Chúng ta sẽ từ chối hỗ trợ các cơ quan của Chính phủ VN đang ủng hộ chính sách đàn áp, và đặc biệt sẽ từ chối cung cấp thêm vật tư và thiết bị cho một số hoạt động và thành phần của cảnh sát chiến đấu và DGI (Tổng Nha Thông Tin VNCH) và QLVNCH PsyWar (Tâm Lý Chiến VNCH).

C. Chúng ta sẽ yêu cầu bảo đảm bằng văn bản rằng thiết bị do AID cung cấp cho VN sẽ không được sử dụng trong các hành động chống lại các nhóm chính trị hoặc tôn giáo không Cộng sản từ bất kỳ cơ quan nào của Chính phủ VN có khả năng liên quan đến các hành vi đó.

D. Chúng ta đã chỉ thị cho ông John Richardson (Trưởng Trạm Tình Báo CIA tại Sài Gòn) ngưng chi tiền viện trợ ngay lập tức đối với tất cả các dự án phục vụ cho các hoạt động đàn áp chính trị hiện nay. Các dự án không phục vụ các hoạt động đó có thể tiếp tục được hỗ trợ bằng các khoản chi tiền trực tiếp cho cán bộ dự án, miễn là các dự án đó mang lại lợi ích tốt nhất cho cả hai bên.

E. Chính phủ Mỹ coi bất kỳ nỗ lực nào nhằm phản đối các hành động tại Quốc hội Mỹ nhằm hạn chế hoặc chấm dứt các chương trình viện trợ của Hoa Kỳ tại Việt Nam chắc chắn sẽ không hiệu quả trong hoàn cảnh hiện tại.

F. Hoa Kỳ không phản đối việc ghi vào một mục được đề xuất tại Đại hội đồng Liên hợp quốc về kiểm duyệt vi phạm nhân quyền ở Việt Nam, và sẽ không đưa ra quan điểm nào, do tình trạng dư luận trong nước ở Việt Nam. Hoa Kỳ phản đối việc Đại hội đồng thông qua nó trừ khi tình hình ở Việt Nam được cải thiện căn bản.

G. Hoa Kỳ miễn cưỡng quyết định rằng tình hình bất ổn ở miền Nam Việt Nam đòi hỏi chúng ta phải di tản tất cả người Mỹ phụ thuộc.

H. USOM và USIS/Saigon sẽ giữ lại các vật tư và thiết bị bổ sung hiện đang được chuyển đến Sài Gòn từ các hoạt động và các thành phần của Cảnh sát Chiến đấu và PsyWar (Cục Tâm Lý Chiến VNCH) và Tổng Giám đốc Thông tin của QLVNCH đã được sử dụng để hỗ trợ các chính sách đàn áp.

Bối cảnh về các hành động đới với viện trợ AID ở trên.

Phần sau đây cung cấp thông tin cơ bản cho bạn về khía cạnh AID trong cách tiếp cận của bạn với Diệm ở trên và có thể được truyền đạt cho Diệm theo quyết định riêng của bạn trong các cuộc trò chuyện của bạn.

Trong những tuần gần đây cơ quan viện trợ AID đã trì hoãn:

A. Cấp Giấy phép Mua sắm đối với 5,5 triệu USD trong quỹ Hỗ trợ Hỗ trợ/Chương trình Nhập khẩu Thương mại (CIP) được phân bổ cho Phái đoàn vào tháng 7-tháng 8 nhưng chưa bắt buộc đối với Chính phủ Việt Nam.

B. Phân bổ khoảng 5 triệu USD cho Phái đoàn để cấp Giấy phép Mua sắm cho Chương trình Nhập khẩu Thương mại vào tháng 9.

C. Sửa đổi thỏa thuận PL-480 hiện tại bổ sung thêm 2,9 triệu USD vào sữa đặc có đường.

D. Đàm phán thỏa thuận PL-480 mới có giá trị khoảng CY 1964 với giá khoảng 33 triệu USD về bông, bột mì, sữa đặc và thuốc lá.

E. Phê duyệt các hợp đồng lớn dự kiến sẽ sớm được trình bày trong các dự án vốn vay bao gồm nhà máy nước Sài Gòn-Chợ Lớn (nhà máy xử lý 9 triệu USD) và Điện lực Sài Gòn (4 triệu USD).

Tiết lộ cách tiếp cận của bạn.

Bạn không nên công bố ngay nội dung cách tiếp cận của bạn với Diệm và những hành động đã thực hiện. Bạn nên biết phản ứng của Diệm trong những lần ghé thăm sau. Tuy nhiên, trong quá trình tiếp cận, bạn nên thông báo cho Diệm rằng ở một giai đoạn nào đó, Bạch Ốc phải công bố bản chất chung của các hành động mà Chính phủ Mỹ thực hiện. Bạn nên nói với Diệm rằng bạn có thẩm quyền đề nghị với Washington về thời điểm đưa ra thông báo này.

Nếu chúng ta chuyển sang giai đoạn này (Giai đoạn 2), bạn có quyền tùy ý thông báo cho một số người Việt Nam chủ chốt, do nạm lựa chọn, một cách bí mật về cách tiếp cận của bạn với Diệm ngay sau khi nó được thực hiện.

Các hành động giữ bí mật.

Bắt đầu FYI:

Chỉ để bạn biết thôi. Trong giai đoạn này, chúng ta sẽ ngay lập tức tiến hành theo dõi những hành động khác mà lẽ ra không được tiết lộ cho chính Diệm nhưng sẽ nhanh chóng trở nên rõ ràng.

A. Mua lại nguồn tiền mặt đáng kể từ tiền đồng VN, để chuẩn bị cho việc hỗ trợ trực tiếp các việc đi qua Sài Gòn.

B. Cùng ngày hoặc cùng thời điểm khi ông đến gặp Diệm, Richardson và một số sĩ quan của ông ta sẽ chỉ cho Đại tá Lê Quang Tung và các sĩ quan và quan chức Việt Nam được lựa chọn để ngưng cấp tiền cho những dự án phục vụ cho các hoạt động đàn áp hiện nay. Trách nhiệm của các tuyên bố CAS [Trạm tình báo SG] sẽ như sau: “Đại sứ đã chỉ thị cho Richardson và nhân viên ngừng một số khoản chi tiền nhất định theo hướng dẫn nhận được từ các cấp cao nhất ở Washington. Lý do đình chỉ viện trợ cho một số chương trình nhất định là chính phủ Mỹ không thể tha thứ cho các hành động đàn áp PG đối với Chính phủ VN và không thể hỗ trợ các hoạt động đó.”

C. Tùy ý ông, Trưởng Trạm có thể nói chuyện trực tiếp với Ngô Đình Nhu để thuyết phục Nhu rời VN.

Kết thúc FYI.

Hành động bổ sung.

Các biện pháp bổ sung có thể được thực hiện trong Giai đoạn 2 theo quyết định của bạn:

A. Yêu cầu của Giám đốc USOM về việc đòi chính phủ Diệm trả lại hoặc hoàn lại tiền xe tải và các thiết bị khác được cảnh sát sử dụng trong các cuộc đột kích vào các chùa và trường học.

B. Từ chối tham gia chương trình huấn luyện lãnh đạo dân quân các xã trong thời gian việc huấn luyện này do Đại tá Lê Quang Tung chỉ huy.

C. Giữ lại việc phát hành hàng quý 25 triệu đồng VN sắp đến hạn cho Cục Tâm Lý Chiến VNCH dùng cho các sách báo, ấn phẩm của họ cho tới khi có dấu hiệu tích cực, quỹ này sẽ không được sử dụng để hỗ trợ chính sách đàn áp Phật tử và sinh viên hoặc các nhóm không Cộng sản khác hoặc để quảng bá cho Nhu một cách có lợi cho Nhu.(6)

GHI CHÚ:

(1) Nguồn: Thư viện Kennedy, National Security Files, Vietnam Country Series, Memos and Miscellaneous, Part 11. Tối mật; Chỉ để đọc. Không có thông tin về bản nháp trên văn bản nguồn, nhưng bản ghi nhớ được Roger Hilsman soạn thảo với sự hỗ trợ của các quan chức tại Cục Viễn Đông. (Hilsman, To Move a Nation, trang 506; Bộ Ngoại giao, Office of the Historian, Vietnam Interviews, Roger Hilsman, May 15, 1984) Một ghi chú viết tay trên văn bản nguồn cho biết rằng các bức điện đính kèm đã được sửa đổi.

(2) Tối mật; Ngay tức khắc. Được soạn thảo bởi Hilsman và những người khác. Được chuyển lại cho CINCPAC cho POLAD dành riêng cho Đô đốc Harry Felt.

(3) Tối mật; Ngay tức khắc. Được chuyển lại với CINCPAC POLAD.

(4) Văn bản 86.

(5) Xem văn bản sau văn bản này.

(6) Trong bản dự thảo ngày 16 tháng 9 của Hilsman về thuyết phục và gây áp lực chống lại chế độ Diệm, có Giai đoạn 3 và 4 riêng biệt của Phần III. Giai đoạn 3 trong bài báo ngày 16 tháng 9 đã được đưa vào điện văn này dưới dạng sửa đổi thành Phần III, Giai đoạn 2. Giai đoạn 4 đã bị loại bỏ. Phần nội dung của Giai đoạn 4 trong bản dự thảo của Hilsman ngày 16 tháng 9 như sau:

“Có vẻ như nếu Diệm từ chối chấp nhận các yêu cầu của Hoa Kỳ trước các hành động của Giai đoạn 3, thì không có lựa chọn nào khác ngoài việc tuyên bố (công khai hoặc riêng tư) hoàn toàn tách rời khỏi chế độ Diệm. Một thông báo như vậy sẽ tái khẳng định mong muốn của Hoa Kỳ tiếp tục hỗ trợ nhân dân Việt Nam trong cuộc đấu tranh vì tự do của họ, và cho thấy Hoa Kỳ sẵn sàng hỗ trợ một chế độ thay thế - ở Sài Gòn hay ở nơi nào khác ở Việt Nam. [Sau đây là danh sách các hành động đi kèm với thông báo như vậy.] Nếu Hoa Kỳ ước tính chính xác sự sẵn sàng về mặt dân sự và quân sự để lật đổ Diệm, thì một chính phủ thay thế sẽ xuất hiện với đủ sự ủng hộ của quần chúng để tiếp tục cuộc chiến chống lại Việt Cộng trong khi đối phó với Diệm, nếu Diệm vẫn ở khu vực Sài Gòn. Nếu Hoa Kỳ đánh giá không chính xác mức độ sẵn sàng của quân đội để lật đổ Diệm và trên thực tế, Diệm vẫn giữ quyền kiểm soát hầu hết các lực lượng chủ yếu, thì Hoa Kỳ sẽ phải đối mặt với quyết định cuối cùng là Hoa Kỳ can thiệp quân sự hay rút quân hoàn toàn ra khỏi Việt Nam. Trong tình huống này, sự can thiệp quân sự của Hoa Kỳ để chống lại một đồng minh cũ có thể không phục vụ mục đích hữu ích nào, vì sẽ không có đủ cơ sở ủng hộ phổ biến cho các mục tiêu của Hoa Kỳ. Cố hữu trong tất cả các hoạt động của Giai đoạn 4 là yếu tố cực kỳ nguy hiểm đối với các nhân sự thiết yếu của Hoa Kỳ còn lại ở Việt Nam. Thương vong là điều có thể lường trước được, đặc biệt trong trường hợp đa số dân chúng không bỏ rơi Diệm.” (Thư viện Kennedy, National Security Files, Meetings and Memoranda, Meetings on Vietnam)

​   .

Kho sử liệu PHẬT GIÁO VIỆT NAM 1963 - SONG NGỮ:

https://thuvienhoasen.org/a39405/phat-giao-viet-nam-1963-song-ngu