KINH PHẠM VÕNG BỒ TÁT GIỚI BỔN GIẢNG KÝ
Hán văn: Pháp sư Thích Diễn Bồi
Việt dịch: Hòa Thượng Thích Trí Minh
Chương
III: CHÁNH THUYẾT GIỚI TƯỚNG
(chánh thức thuyết giảng giới tướng)
B. BIỆT
THUYẾT GIỚI TƯỚNG
(thuyết giảng riêng biệt giới tướng)
B.2.2. BIỆT
THUYẾT KHINH GIỚI
(riêng giảng các giới khinh)
B.2.2.46. THUYẾT PHÁP BẤT NHƯ PHÁP GIỚI
(giới thuyết
pháp không đúng pháp)
Kinh văn
1. Phiên âm:
Từ câu “nhược Phật tử thường ưng giáo hóa khởi Đại Bi tâm...” cho đến câu “..phạm khinh cấu tội”.
2. Dịch nghĩa:
Nếu là Phật
tử thường nên có lòng Đại Bi phát tâm giáo hóa. Lúc vào nhà đàn việt sang giàu
cùng trong tất cả chúng hội, không được đứng thuyết pháp cho hàng bạch y, phải
ngồi trên tòa cao trước chúng bạch y.
Vị tỳ kheo Pháp
Sư không được đứng dưới đất thuyết pháp cho tứ chúng. Khi thuyết pháp, vị Pháp
Sư ngồi tòa cao, dùng hương hoa cúng dường, còn tứ chúng, hàng thính giả thời ngồi
bên dưới. Đối với Pháp Sư phải như là hiếu thuận cha mẹ, kính thuận sư trưởng
như Bà La Môn thờ lửa. Nếu Phật tử thuyết pháp mà không đúng như pháp thì phạm
khinh cấu tội.
Lời giảng
Dạy người
phát Bồ Đề tâm, thú hướng Phật đạo, dĩ nhiên là điều tối yếu. Dạy người phải
hết lòng cung kính, tôn trọng pháp bảo tột độ cũng là việc làm hết sức trọng
yếu.
Chúng ta nên
biết Đức Phật trải qua ba vô lượng kiếp, chịu không biết bao nhiêu tân khổ,
siêng năng tu học mới chứng đắc được pháp bảo. Vì thế tội khinh mạn Pháp Bảo
rất lớn. Chúng ta là Phật tử, đối với Pháp Bảo phải hết lòng tôn trọng thì mới
tránh khỏi lỗi khinh mạn.
Nhưng thông thường,
chúng sanh vì không hiểu nên đối với Pháp Bảo không biết tôn trọng. Vì vậy, bổn
phận người Phật tử phải vì người giảng rõ, để cho mọi người hiểu rằng Pháp Bảo
thật là hiếm có và rất khó gặp, nên phải hết lòng tôn trọng mới gieo trồng được
thiện căn.
Muốn cho chúng
sanh kính trọng Pháp Bảo, trước tiên người Phật tử phải kính trọng pháp để làm
gương cho chúng sanh. Nếu tự mình không kính pháp thì dù có giảng nói, khuyến
hóa chúng sanh phải nên quý trọng pháp như thế nào, chúng sanh cũng chẳng bao giờ
vâng theo lời bạn dạy. Hơn nữa, tự mình kính trọng Pháp Bảo chính là thực hành
đúng theo lời Phật dạy.
Giới này thất
chúng Phật tử đồng học, vì sa di cũng được cho phép bước lên tòa cao để thuyết
pháp. Nhưng sở dĩ trong kinh chỉ nói tỳ kheo, vì trong thất chúng Phật tử đều
lấy chúng tỳ kheo làm thượng thủ chỉ đạo. Còn chúng tại gia đối với vai trò làm
sư phạm thì rất hiếm. Tuy tại gia không làm pháp chủ (Pháp Sư thuyết pháp),
nhưng lúc giảng nói một câu, một kệ, cũng phải đúng như pháp, nếu không đúng pháp
cũng bị phạm tội.
Giới này cả Đại
Thừa lẫn Tiểu Thừa đều bị cấm chế. Nhưng trong trường hợp người nghe pháp bị
trọng bệnh, hoặc vì thế lực quốc vương khống chế, nên hành giả không đúng như
pháp để thuyết pháp thì không phạm giới.
Đức Phật dạy đại
chúng rằng: “Nếu là một Phật tử đã thọ Bồ Tát giới phải thường nên khởi tâm Đại
Bi giáo hóa”.
Nghĩa là phải y
theo lời Phật dạy đi giáo hóa chúng sanh, khiến chúng sanh đồng hướng về chân
lý, đoạn hoặc, chứng chân. Đó là hành vi của Bồ Tát cần phải thực hiện.
Nếu tâm Đại Bi
không sanh khởi thì hạnh hóa tha khó tiến hành. Do đó, thường thực hành hạnh
giáo hóa chúng sanh hay không, hoàn toàn căn cứ vào động lực Đại Bi tâm thúc
đẩy như thế nào?
Thực hành hạnh
Từ Bi vì mục đích lợi sanh, nhất định phải có tâm tôn kính mới phát sanh pháp
lành, không nên có ý niệm khinh bạc mà sanh tội lỗi. Vì thế, lúc vào nhà đàn
việt thông thường tu phước, hoặc vào nhà quý nhân công khanh, sĩ hoạn, hoặc vào
trong tất cả hàng thứ dân, quần chúng, Phật tử do tâm Đại Bi vì chúng tại gia
thuyết pháp là điều rất tốt, nhưng cần phải đúng như pháp mà thuyết, không được
thuyết giảng không đúng tinh thần ý nghĩa của pháp.
Nếu thuyết pháp
không đúng pháp, chẳng những người nghe mắc tội mạn pháp, mà chính người thuyết
cũng mắc tội mạn pháp. Trái lại, nếu đúng pháp thuyết pháp thì cả người nghe
lẫn người thuyết pháp đều được lợi ích kính pháp rất lớn.
Về lễ nghi
thuyết pháp phải như thế nào?
Nghĩa là không
được đứng thuyết pháp cho hàng bạch y, phải ngồi trên tòa cao trước chúng bạch
y. Nếu hàng bạch y ngồi mà mình đứng thuyết pháp là nhất định không được. Phải biết
rằng, quy định như vậy không phải vì người thuyết pháp có tâm cao ngạo tự tôn,
mà để chứng tỏ lòng tôn trọng Pháp Bảo.
Trong kinh nói
“bạch y” là chỉ cho kẻ thế tục, vì người thế tục thường thích mặc y phục trắng,
nên gọi là “bạch y”. Vị Bồ Tát tỳ kheo phải ở trước chúng bạch y, không được ở
phía sau. Lúc thuyết pháp phải ngồi trên tòa cao, không được ngồi chỗ thấp.
Nhưng nếu tạm thời khai thị năm ba câu, thuyết giả và thính giả có thể đứng
chung một chỗ thì không tội, vì sau khi nói vài lời, cả hai đều chia tay.
Trong kinh Phạm
Võng này chỉ nói về oai nghi thuyết pháp, còn theo giới luật tỳ kheo và tỳ kheo
ni dạy:
- Người ngồi mà
mình đứng thì không được thuyết pháp cho họ, trừ lúc họ có bịnh phải học.